۲۱٬۴۶۷
ویرایش
تفکیک قوا: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''تفکیک قوا''' به عنوان ایده ای مسلّم و ضروری در اندیشه سیاسی قرون اخیر مطرح شده است به نحوی که معیاری برای ارزش گذاری نظام‌های سیاسی شناخته شده است. سیر تطور این نظریه بر مبنای کنترل و محدود کردن کردن حاکمیت مطرح گردیده است که نظر به بومی بودن م...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''تفکیک قوا''' به عنوان ایده ای مسلّم و ضروری در اندیشه سیاسی قرون اخیر مطرح شده است به نحوی که معیاری برای ارزش گذاری نظام‌های سیاسی شناخته شده است. سیر تطور این نظریه بر مبنای کنترل و محدود کردن کردن حاکمیت مطرح گردیده است که نظر به بومی بودن مباحث حقوق اساسی از جمله ایده تفکیک قوا، لازم است که این مفهوم در چارچوب و نظام فکری [[حقوق اساسی]] هر کشور به طور اختصاصی مورد مداقه قرار گیرد. این ایده در [[نظام حقوقی ایران|نظام حقوق اساسی ایران]]، با تصویب قانون اساسی مشروطه و متمم آن بصورت رسمی مطرح شد. [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]] از این ایده تحت عنوان '''استقلال قوا''' یاد کرده است<ref>{{Cite journal|title=بررسی نظریه تفکیک قوا در پرتوی نظریه انتصاب و انتخاب|url=https://leg.isu.ac.ir/article_2794.html|journal=آموزه‌های حقوقی گواه|date=2019-10-23|issn=2645-6400|pages=83–103|volume=5|issue=2|doi=10.30497/leg.2019.2794|language=fa|first=خیرالله|last=پروین|first2=ولی‌الله|last2=حیدرنژاد}}</ref> | '''تفکیک قوا''' به عنوان ایده ای مسلّم و ضروری در اندیشه سیاسی قرون اخیر مطرح شده است به نحوی که معیاری برای ارزش گذاری نظام‌های سیاسی شناخته شده است. سیر تطور این نظریه بر مبنای کنترل و محدود کردن کردن حاکمیت مطرح گردیده است که نظر به بومی بودن مباحث حقوق اساسی از جمله ایده تفکیک قوا، لازم است که این مفهوم در چارچوب و نظام فکری [[حقوق اساسی]] هر کشور به طور اختصاصی مورد مداقه قرار گیرد. این ایده در [[نظام حقوقی ایران|نظام حقوق اساسی ایران]]، با تصویب قانون اساسی مشروطه و متمم آن بصورت رسمی مطرح شد. [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]] از این ایده تحت عنوان '''استقلال قوا''' یاد کرده است<ref>{{Cite journal|title=بررسی نظریه تفکیک قوا در پرتوی نظریه انتصاب و انتخاب|url=https://leg.isu.ac.ir/article_2794.html|journal=آموزه‌های حقوقی گواه|date=2019-10-23|issn=2645-6400|pages=83–103|volume=5|issue=2|doi=10.30497/leg.2019.2794|language=fa|first=خیرالله|last=پروین|first2=ولی‌الله|last2=حیدرنژاد}}</ref> '''اصل تفکیک قوا''' به معنای جدا سازی مسئولیت‌ها بوده و به منظور پیشگیری از تمرکز قدرت و محدود کردن آن است. این اصل همواره راهی برای جلوگیری از فساد در حکومت‌ها به شمار می‌رود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق اساسی(جلد اول) مبانی حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6658372|صفحه=|نام۱=آیت اله عباسعلی|نام خانوادگی۱=عمیدزنجانی|چاپ=1}}</ref> | ||
==اصول و مواد مرتبط== | |||
*[[اصل ۱ قانون اساسی|اصل 1 قانون اساسی]] | |||
*[[اصل ۵۲ قانون اساسی|اصل 52 قانون اساسی]] | |||
*[[اصل ۵۷ قانون اساسی|اصل 57 قانون اساسی]] | |||
* [[اصل ۶۰ قانون اساسی|اصل 60 قانون اساسی]] | |||
*[[اصل ۱۲۳ قانون اساسی|اصل 123 قانون اساسی]] | |||
== تفکیک قوا در جمهوری اسلامی ایران == | == تفکیک قوا در جمهوری اسلامی ایران == | ||
در [[نظام جمهوری اسلامی ایران ]]<nowiki/>که مبتنی بر حاکمیت مطلق الهی بوده و قانون اساسی آن‌هم مطابق با تعالیم قرآن و آموزه‌های اسلامی است، تفکیک قوا به‌صورت تفکیک نسبی است و به عبارت دقیق‌تر استقلال قوا پذیرفته شده است، هرچند تفکیک قوا در جمهوری اسلامی ایران تفاوت اساسی با سایر نظام‌های حقوقی دارد و آن‌هم نظارت عالیه مقام رهبری به‌عنوان ولایت مطلقه امر بر قوای سه‌گانه است، لیکن بررسی عملکرد قوا نشان میدهد مسئله تفکیک قوا در جمهوری اسلامی ایران تجربه موفقی را نسبت به تفکیک قوا در نظام جمهوری اسلامی پاکستان به دنبال داشته است، زیرا هنوز در جمهوری اسلامی پاکستان کارکردها و جایگاه هرکدام از قوا کاملاً تبیین نشده است. استقلال قوا در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به‌گونه‌ای پایه‌ریزی شده است که قوا در عین استقلال از یکدیگر، ارتباط و نظارت بر یکدیگر هم دارند.<ref>یونس فتحی و محمد مهدی عروتی موفق؛ [https://lcs.ilam.ac.ir/article_252723.html بررسی تطبیقی مفهوم و کارکرد تفکیک قوا در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و پاکستان]، فصلنامه مطالعات تطبیقی حقوق کشورهای اسلامی</ref> | در [[نظام جمهوری اسلامی ایران ]]<nowiki/>که مبتنی بر حاکمیت مطلق الهی بوده و قانون اساسی آن‌هم مطابق با تعالیم قرآن و آموزه‌های اسلامی است، تفکیک قوا به‌صورت تفکیک نسبی است و به عبارت دقیق‌تر استقلال قوا پذیرفته شده است، هرچند تفکیک قوا در جمهوری اسلامی ایران تفاوت اساسی با سایر نظام‌های حقوقی دارد و آن‌هم نظارت عالیه مقام رهبری به‌عنوان ولایت مطلقه امر بر قوای سه‌گانه است، لیکن بررسی عملکرد قوا نشان میدهد مسئله تفکیک قوا در جمهوری اسلامی ایران تجربه موفقی را نسبت به تفکیک قوا در نظام جمهوری اسلامی پاکستان به دنبال داشته است، زیرا هنوز در جمهوری اسلامی پاکستان کارکردها و جایگاه هرکدام از قوا کاملاً تبیین نشده است. استقلال قوا در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به‌گونه‌ای پایه‌ریزی شده است که قوا در عین استقلال از یکدیگر، ارتباط و نظارت بر یکدیگر هم دارند.<ref>یونس فتحی و محمد مهدی عروتی موفق؛ [https://lcs.ilam.ac.ir/article_252723.html بررسی تطبیقی مفهوم و کارکرد تفکیک قوا در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و پاکستان]، فصلنامه مطالعات تطبیقی حقوق کشورهای اسلامی</ref> | ||