۱٬۳۳۳
ویرایش
ماده ۱ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
ماده ۱ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۵ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۳۵
، ۵ مارسبدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ماده ۱ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران:''' اصطلاحات و واژه | '''ماده ۱ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران:''' اصطلاحات و واژه هایی که در این [[قانون]] به کار رفته است، دارای معانی زیر می باشند: | ||
۱ - شورای عالی بورس و اوراق بهادار: شورایی است که به موجب ماده (۳) این قانون تشکیل می شود و بعد از این «شورا» نامیده می شود. | ۱ - [[شورای عالی بورس و اوراق بهادار]]: شورایی است که به موجب ماده (۳) این قانون تشکیل می شود و بعد از این «شورا» نامیده می شود. | ||
۲ - سازمان بورس و اوراق بهادار: سازمانی است که به موجب ماده (۵) این قانون تشکیل می شود و بعد از این «سازمان» نامیده می شود. | ۲ - [[سازمان بورس و اوراق بهادار]]: سازمانی است که به موجب [[ماده ۵ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران|ماده (۵) این قانون]] تشکیل می شود و بعد از این «سازمان» نامیده می شود. | ||
۳ - بورس اوراق بهادار: [[بازار متشکل|بازاری متشکل]] و [[خودانتظام]] است که [[اوراق بهادار]] در آن توسط کارگزاران و یا معامله گران طبق [[مقرره|مقررات]] این قانون، مورد داد و ستد قرار می گیرد. بورس اوراق بهادار (که از این پس بورس نامیده می شود) در قالب [[شرکت سهامی عام]] تاسیس و اداره می شود. | ۳ - [[بورس اوراق بهادار]]: [[بازار متشکل|بازاری متشکل]] و [[خودانتظام]] است که [[اوراق بهادار]] در آن توسط کارگزاران و یا معامله گران طبق [[مقرره|مقررات]] این قانون، مورد داد و ستد قرار می گیرد. بورس اوراق بهادار (که از این پس بورس نامیده می شود) در قالب [[شرکت سهامی عام]] تاسیس و اداره می شود. | ||
۴ - هیات داوری: هیاتی است که به موجب ماده (۳۷) این قانون تشکیل می شود. | ۴ - [[هیات داوری]]: هیاتی است که به موجب [[ماده ۳۷ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران|ماده (۳۷)]] این قانون تشکیل می شود. | ||
۵ - کانون: کانونهای کارگزاران، معامله گران، بازارگردانان، مشاوران، ناشران، سرمایه گذاران و سایر مجامع مشابه، تشکل های خودانتظامی است که به منظور تنظیم روابط بین [[شخص|اشخاصی]] که طبق این قانون به فعالیت در بازار اوراق بهادار اشتغال دارند، طبق [[دستورالعمل|دستورالعمل‌های]] مصوب «سازمان» به صورت [[موسسه غیردولتی]]، غیرتجاری و [[موسسه غیرانتفاعی|غیرانتفاعی]] به ثبت می رسند. | ۵ - کانون: کانونهای کارگزاران، معامله گران، بازارگردانان، مشاوران، ناشران، سرمایه گذاران و سایر مجامع مشابه، تشکل های خودانتظامی است که به منظور تنظیم روابط بین [[شخص|اشخاصی]] که طبق این قانون به فعالیت در بازار اوراق بهادار اشتغال دارند، طبق [[دستورالعمل|دستورالعمل‌های]] مصوب «سازمان» به صورت [[موسسه غیردولتی]]، غیرتجاری و [[موسسه غیرانتفاعی|غیرانتفاعی]] به ثبت می رسند. | ||
۶ - تشکل خودانتظام: تشکلی است که برای حُسن انجام وظایفی که به موجب این قانون بر عهده دارد و همچنین برای تنظیم فعالیتهای حرفه ای خود و انتظام بخشیدن به روابط بین اعضاء، مجاز است ضوابط و استانداردهای حرفه‌ای و انضباطی را که لازم می داند، با رعایت این قانون، وضع و اجرا کند. | ۶ - [[تشکل خودانتظام]]: تشکلی است که برای حُسن انجام وظایفی که به موجب این [[قانون]] بر عهده دارد و همچنین برای تنظیم فعالیتهای حرفه ای خود و انتظام بخشیدن به روابط بین اعضاء، مجاز است ضوابط و استانداردهای حرفه‌ای و انضباطی را که لازم می داند، با رعایت این قانون، وضع و اجرا کند. | ||
۷ - شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه: شرکتی است که امور مربوط به ثبت، نگهداری، انتقال [[مالکیت]] اوراق بهادار و تسویه وجوه را انجام می دهد. | ۷ - [[شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه]]: [[شرکت|شرکتی]] است که امور مربوط به ثبت، نگهداری، انتقال [[مالکیت]] [[اوراق بهادار]] و تسویه [[وجه|وجوه]] را انجام می دهد. | ||
۸ - بازارهای خارج از بورس: بازاری است در قالب شبکه ارتباط الکترونیک یا غیرالکترونیک که معاملات اوراق بهادار در آن بر پایه مذاکره صورت می گیرد. | ۸ - [[بازارهای خارج از بورس]]: بازاری است در قالب شبکه ارتباط الکترونیک یا غیرالکترونیک که [[معامله|معاملات]] [[اوراق بهادار]] در آن بر [[پایه مذاکره]] صورت می گیرد. | ||
۹ - بازار اولیه: بازاری است که اولین عرضه و [[پذیره نویسی]] اوراق بهادار جدیدالانتشار در آن انجام می شود و منابع حاصل از عرضه اوراق بهادار در اختیار ناشر قرار می گیرد. | ۹ - [[بازار اولیه]]: بازاری است که اولین عرضه و [[پذیره نویسی]] اوراق بهادار جدیدالانتشار در آن انجام می شود و منابع حاصل از عرضه اوراق بهادار در اختیار ناشر قرار می گیرد. | ||
۱۰ - بازار ثانویه: بازاری است که اوراق بهادار پس از عرضه اولیه، در آن مورد داد و ستد قرار می گیرد. | ۱۰ - [[بازار ثانویه]]: بازاری است که اوراق بهادار پس از عرضه اولیه، در آن مورد داد و ستد قرار می گیرد. | ||
۱۱ - بازار مشتقه: بازاری است که در آن قراردادهای آتی و اختیار معامله مبتنی بر اوراق بهادار یا کالا داد و ستد می شود. | ۱۱ - [[بازار مشتقه]]: بازاری است که در آن قراردادهای آتی و اختیار معامله مبتنی بر اوراق بهادار یا کالا داد و ستد می شود. | ||
۱۲ - ناشر: شخص حقوقی است که اوراق بهادار را به نام خود منتشر می کند. | ۱۲ - [[ناشر در بازار اوراق بهادار|ناشر]]: [[شخص حقوقی]] است که اوراق بهادار را به نام خود منتشر می کند. | ||
۱۳ - کارگزار: شخص حقوقی است که اوراق بهادار را برای دیگران و به حساب آنها معامله می کند. | ۱۳ - [[کارگزار در قانون بازار اوراق بهادار|کارگزار]]: شخص حقوقی است که اوراق بهادار را برای دیگران و به حساب آنها معامله می کند. | ||
۱۴ - کارگزار/ معامله گر: | ۱۴ - [[کارگزار/ معامله گر]]: شخص حقوقی است که اوراق بهادار را برای دیگران و به حساب آنها و یا به نام و حساب خود معامله می کند. | ||
۱۵ - بازارگردان: کارگزار/ معامله | ۱۵ - [[بازارگردان]]: کارگزار/ معامله گری است که با اخذ مجوز لازم با تعهد به افزایش نقد شوندگی و تنظیم [[عرضه و تقاضا|عرضه و تقاضای]] اوراق بهادار معین و تحدید دامنه نوسان قیمت آن، به داد و ستد آن اوراق می پردازد. | ||
۱۶ - مشاور سرمایه گذاری: شخص حقوقی است که در قالب قراردادی مشخص، درباره خرید و فروش اوراق بهادار، به سرمایه گذار مشاوره می دهد. | ۱۶ - [[مشاور سرمایه گذاری]]: شخص حقوقی است که در قالب قراردادی مشخص، درباره خرید و فروش اوراق بهادار، به سرمایه گذار مشاوره می دهد. | ||
۱۷ - سبد گردان: شخص حقوقی است که در قالب [[قرارداد|قراردادی]] مشخص و به منظور کسب انتفاع، به خرید و فروش اوراق بهادار برای سرمایه گذار می پردازد. | ۱۷ - [[سبد گردان]]: شخص حقوقی است که در قالب [[قرارداد|قراردادی]] مشخص و به منظور کسب انتفاع، به خرید و فروش اوراق بهادار برای سرمایه گذار می پردازد. | ||
۱۸ - شرکت تامین سرمایه: شرکتی است که به عنوان واسطه بین ناشر اوراق بهادار و عامه سرمایه گذاران فعالیت می کند و می تواند فعالیت های | ۱۸ - [[شرکت تامین سرمایه]]: شرکتی است که به عنوان واسطه بین ناشر اوراق بهادار و عامه سرمایه گذاران فعالیت می کند و می تواند [[فعالیت های کارگزاری]]، [[معامله گری]]، [[بازارگردانی]]، مشاوره، [[سبد گردان|سبد گردانی]]، [[پذیره نویسی]]، [[تعهد پذیره نویسی]] و فعالیتهای مشابه را با اخذ مجوز از «سازمان» انجام دهد. | ||
۱۹ - صندوق بازنشستگی: صندوق سرمایه گذاریی است که با استفاده از طرحهای پس‌انداز و سرمایه گذاری، مزایای تکمیلی را برای دوران بازنشستگی اعضای آن فراهم می کند. | ۱۹ - [[صندوق بازنشستگی]]: [[صندوق سرمایه گذاریی]] است که با استفاده از طرحهای پس‌انداز و سرمایه گذاری، مزایای تکمیلی را برای دوران [[بازنشستگی]] اعضای آن فراهم می کند. | ||
۲۰ - صندوق سرمایه گذاری: نهادی مالی است که فعالیت اصلی آن سرمایه گذاری در اوراق بهادار می باشد و مالکان آن به نسبت سرمایه گذاری خود، در سود و زیان صندوق شریک اند. | ۲۰ - [[صندوق سرمایه گذاری]]: نهادی مالی است که فعالیت اصلی آن سرمایه گذاری در اوراق بهادار می باشد و مالکان آن به نسبت سرمایه گذاری خود، در سود و زیان صندوق شریک اند. | ||
۲۱ - نهادهای مالی: منظور نهادهای مالی فعال در بازار اوراق بهادارند که از آن جمله می توان به کارگزاران، کارگزاران/ معامله گران، بازارگردانان، مشاوران سرمایه گذاری، موسسات رتبه بندی، صندوق های سرمایه گذاری، شرکتهای سرمایه گذاری، شرکتهای پردازش اطلاعات مالی، شرکتهای تامین سرمایه و صندوقهای بازنشستگی اشاره کرد. | ۲۱ - [[نهادهای مالی فعال در بازار اوراق بهادار|نهادهای مالی]]: منظور نهادهای مالی فعال در بازار اوراق بهادارند که از آن جمله می توان به کارگزاران، کارگزاران/ معامله گران، بازارگردانان، مشاوران سرمایه گذاری، موسسات رتبه بندی، صندوق های سرمایه گذاری، شرکتهای سرمایه گذاری، شرکتهای پردازش اطلاعات مالی، شرکتهای تامین سرمایه و صندوقهای بازنشستگی اشاره کرد. | ||
۲۲ - شرکت مادر (هلدینگ): شرکتی که با سرمایه گذاری در شرکت سرمایه پذیر جهت کسب انتفاع، آن قدر حق رای کسب می کند که برای کنترل عملیات شرکت، هیات مدیره را انتخاب کند و یا در انتخاب اعضای هیات مدیره موثر باشد. | ۲۲ - [[شرکت مادر (هلدینگ)]]: شرکتی که با سرمایه گذاری در شرکت سرمایه پذیر جهت کسب انتفاع، آن قدر حق رای کسب می کند که برای کنترل عملیات شرکت، هیات مدیره را انتخاب کند و یا در انتخاب اعضای هیات مدیره موثر باشد. | ||
۲۳ - ارزش یاب: کارشناس مالی است که دارایی ها و اوراق بهادار موضوع این قانون را مورد ارزشیابی قرار دهد. | ۲۳ - [[ارزش یاب]]: [[کارشناس مالی]] است که دارایی ها و [[اوراق بهادار]] موضوع این [[قانون]] را مورد ارزشیابی قرار دهد. | ||
۲۴ - اوراق بهادار: هر نوع ورقه یا مستندی است که متضمن حقوق مالی قابل نقل و انتقال برای مالک [[عین]] و یا [[منفعت]] آن باشد. شورا، اوراق بهادار قابل معامله را تعیین و اعلام خواهد کرد. مفهوم ابزار مالی و اوراق بهادار در متن این قانون، معادل هم در نظر گرفته شده است. | ۲۴ - [[اوراق بهادار]]: هر نوع ورقه یا مستندی است که متضمن حقوق مالی قابل نقل و انتقال برای مالک [[عین]] و یا [[منفعت]] آن باشد. شورا، اوراق بهادار قابل معامله را تعیین و اعلام خواهد کرد. مفهوم ابزار مالی و اوراق بهادار در متن این قانون، معادل هم در نظر گرفته شده است. | ||
۲۵ - انتشار: انتشار عبارت است از صدور اوراق بهادار برای عرضه عمومی. | ۲۵ - [[انتشار]]: انتشار عبارت است از صدور اوراق بهادار برای عرضه عمومی. | ||
۲۶ - عرضه عمومی: عرضه اوراق بهادار منتشره به عموم جهت فروش. | ۲۶ - [[عرضه عمومی]]: عرضه اوراق بهادار منتشره به عموم جهت فروش. | ||
۲۷ - عرضه خصوصی: فروش مستقیم اوراق بهادار توسط ناشر به سرمایه گذاران نهادی است. | ۲۷ - [[عرضه خصوصی]]: فروش مستقیم اوراق بهادار توسط ناشر به سرمایه گذاران نهادی است. | ||
۲۸ - پذیره نویسی: فرآیند خرید اوراق بهادار از ناشر و یا [[نماینده قانونی]] آن و تعهد پرداخت [[وجه]] کامل آن طبق قرارداد. | ۲۸ - [[پذیره نویسی]]: فرآیند خرید اوراق بهادار از ناشر و یا [[نماینده قانونی]] آن و تعهد پرداخت [[وجه]] کامل آن طبق قرارداد. | ||
۲۹ - تعهد پذیره نویسی: [[تعهد]] [[شخص ثالث]] برای خرید اوراق بهاداری که ظرف مهلت پذیره نویسی به فروش نرسد. | ۲۹ - تعهد پذیره نویسی: [[تعهد]] [[شخص ثالث]] برای خرید اوراق بهاداری که ظرف مهلت پذیره نویسی به فروش نرسد. | ||
۳۰ - اعلامیه پذیره نویسی: اعلامیه ای است که از طریق آن، اطلاعات مربوط به ناشر و اوراق بهادار قابل پذیره نویسی در اختیار عموم قرار می گیرد. | ۳۰ - [[اعلامیه پذیره نویسی]]: اعلامیه ای است که از طریق آن، اطلاعات مربوط به ناشر و اوراق بهادار قابل پذیره نویسی در اختیار عموم قرار می گیرد. | ||
۳۱ - بیانیه ثبت: مجموعه فرمها، اطلاعات و اسناد و مدارکی است که در مرحله تقاضای ثبت | ۳۱ - [[بیانیه ثبت]]: مجموعه فرمها، اطلاعات و اسناد و مدارکی است که در مرحله تقاضای [[ثبت شرکت]]، به سازمان داده می شود. | ||
۳۲ - اطلاعات نهانی: هرگونه اطلاعات افشاء نشده برای عموم که به طور مستقیم و یا غیرمستقیم به اوراق بهادار، معاملات یا ناشر آن مربوط می شود و در صورت انتشار بر قیمت و یا تصمیم سرمایه گذاران برای معامله اوراق بهادار مربوط تاثیر می گذارد. | ۳۲ - [[اطلاعات نهانی]]: هرگونه اطلاعات افشاء نشده برای عموم که به طور مستقیم و یا غیرمستقیم به اوراق بهادار، معاملات یا ناشر آن مربوط می شود و در صورت انتشار بر قیمت و یا تصمیم سرمایه گذاران برای معامله اوراق بهادار مربوط تاثیر می گذارد. | ||
۳۳ - سبد: مجموعه دارایی های مالی است که از محل وجوه سرمایه گذاران خریداری می شود. | ۳۳ - [[سبد]]: مجموعه دارایی های مالی است که از محل وجوه [[سرمایه گذاران]] خریداری می شود. | ||
== مواد مرتبط == | == مواد مرتبط == | ||
* [[ماده 6 قانون صدور چک]] | * [[ماده 6 قانون صدور چک]] | ||
* [[ماده ۴ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران|ماده 4 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران]] | |||
* [[ماده 28 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران]] | |||
* [[ماده ۴۸ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران|ماده 48 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران]] | |||
* [[ماده 53 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران]] | |||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۸: | ||
بورس: بازار عمده معاملات [[کلی]] و بازرگانی ارز که [[بازرگانان]] و [[دلال|دلالان]] رسمی و تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان کالاهای بورسی در آن تجمع می‌کنند و معاملات آن به صورت نقد یا مدت‌دار و به مقدار کلی در آن انجام می‌شود. معامله کننده از طول مدت و تفاوت نرخ در این مدت استفاده می‌برد و قصد از معامله نیز، این هدف است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون بازار اوراق بهادار (بورس) در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1398|ناشر=کتاب آوا|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6663988|صفحه=|نام۱=سعید|نام خانوادگی۱=صالح احمدی|چاپ=1}}</ref> | بورس: بازار عمده معاملات [[کلی]] و بازرگانی ارز که [[بازرگانان]] و [[دلال|دلالان]] رسمی و تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان کالاهای بورسی در آن تجمع می‌کنند و معاملات آن به صورت نقد یا مدت‌دار و به مقدار کلی در آن انجام می‌شود. معامله کننده از طول مدت و تفاوت نرخ در این مدت استفاده می‌برد و قصد از معامله نیز، این هدف است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون بازار اوراق بهادار (بورس) در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1398|ناشر=کتاب آوا|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6663988|صفحه=|نام۱=سعید|نام خانوادگی۱=صالح احمدی|چاپ=1}}</ref> | ||
== نکات توضیحی == | |||
ناشر که توانایی قانونی انتشار اوراق بهادار به نام خود را داراست، لزوماً فقط می‌تواند شخص حقوقی باشد و اشخاص حقیقی از چنین امکانی برخوردار نیستند. چنین رویکردی برای توجه به [[شخصیت حقوقی]] ناشر و گسترش احساس مسئولیت قانونی در اوست. این محدودیت نمی‌تواند مغایر اصل آزادی در تجارت باشد به آن جهت که حقوق بورس از حقوق تحت حمایت همه جانبه [[حقوق عمومی]] است که تضمین‌کننده زمینه سرمایه‌گذاری [[شخص حقیقی|اشخاص حقیقی]] و حقوقی در جامعه است و نمی‌توان نسبت به آن سهل‌انگاری نمود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون بازار اوراق بهادار (بورس) در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1398|ناشر=کتاب آوا|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6664084|صفحه=|نام۱=سعید|نام خانوادگی۱=صالح احمدی|چاپ=1}}</ref> | |||
== مقالات مرتبط == | == مقالات مرتبط == | ||
[[ابعاد حقوقی بازار سرمایه غیرمتشکل؛ با نگرش تطبیقی در حقوق ایالات متحده آمریکا]] | * [[معاملات عمده سهام در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران]] | ||
* [[ماهیت حقوقی قرارداد تعهد پذیره نویسی در بازار سرمایه]] | |||
* [[ابعاد حقوقی بازار سرمایه غیرمتشکل؛ با نگرش تطبیقی در حقوق ایالات متحده آمریکا]] | |||
* [[مرتبۀ حقوقی سفارش خرید و فروش در سامانۀ معاملات اوراق بهادار]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||