تغییر نام خانوادگی: تفاوت میان نسخه‌ها

مطابق [[ماده 40 قانون ثبت احوال|ماده ۴۰ قانون ثبت احوال]]: «'''تغییر نام خانوادگی''' با تصویب [[سازمان ثبت احوال]] کشور خواهد بود»، قانونگذار بنا به دلایل متعددی تغییر نام خانوادگی را پذیرفته‌است، داشتن [[نام خانوادگی]] نامناسب موجب آزار شخص می‌شود و دست مایه ای برای کسانی که دیگران را تمسخر می‌کنند می شود، همچنین در مواردی استفاده از نام خانوادگی، ممکن است شرایط بحرانی برای شخص ایجاد کند، مثلاً اگر [[اقربا|خویشاوندی]] که نام خانوادگی یکسانی دارد، مرتکب [[جرم]] مؤثری شود شخص می‌تواند بر اساس بند ۷–۱۳ [[دستورالعمل نام خانوادگی]]، اقدام به تغییر نام خانوادگی خود نماید،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون ثبت احوال در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1397|ناشر=داد و دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6445472|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=درویش زاده|نام۲=محمد|نام خانوادگی۲=درویش زاده|چاپ=1}}</ref> البته این تغییر نام خانوادگی نمی‌تواند آزاد و بسته به هوا و هوس افراد باشد، در کشور ما بر اساس ماده ۶ دستورالعمل مربوط به نام خانوادگی، هر کس بعد از رسیدن به ۱۸ سال تمام با رعایت مفاد این دستورالعمل نام خانوادگی خود را از طریق انتخاب واژه بلامعارض یا با [[اذن|اجازه]] از دارنده [[حق تقدم دارنده نام خانوادگی|حق تقدم]] برای یک بار تغییر دهد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون ثبت احوال در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1397|ناشر=داد و دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6445484|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=درویش زاده|نام۲=محمد|نام خانوادگی۲=درویش زاده|چاپ=1}}</ref>

تغییر نام خانوادگی با [[تصحیح نام خانوادگی|تصحیح]] آن تفاوت دارد، در تصحیح نام خانوادگی شخص تقاضای تغییر ندارد، بلکه مدعی است نام خانوادگی او صحیح اعلام یا ثبت نشده‌ است و این مسئله باید در [[هیئت حل اختلاف ثبت احوال|هیئت حل اختلاف]] مطرح شود، اما در تغییر نام، شخص ادعای [[اشتباه]] ندارد بلکه تقاضای تغییر دارد و این تغییر نیاز به طرح در هیئت حل اختلاف ثبت احوال ندارد و تنها موافقت کتبی سازمان ثبت احوال کشور منجر به تغییر نام خانوادگی [[خواهان]] می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون ثبت احوال در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1397|ناشر=داد و دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6445488|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=درویش زاده|نام۲=محمد|نام خانوادگی۲=درویش زاده|چاپ=1}}</ref>

 

بر اساس [[نظریه مشورتی|نظر مشورتی]] شماره ۷/۱۳۲۱ مورخ ۱۳۸۳/۲/۲۸ [[اداره حقوقی قوه قضاییه]]، [[نام]] و نام خانوادگی هر شخص قائم به خود اوست. [[ذی‌نفع]] جهت آن نیز فرد صاحب نام می‌باشد و [[وارث|ورثه]] متوفی هر چند که نسبت به [[ترکه|ماترک]] [[مورث]] خود [[ذی نفع|ذی‌نفع]] نبوده و نمی‌توانند در این خصوص مبادرت به طرح [[دعوی|دعوا]] نمایند. بنا به مراتب به موجب [[ماده ۲ قانون آیین دادرسی مدنی|ماده ۲ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی]] متوفی (ذینفع) و این که از طرف اشخاص غیر ذینفع مطرح گردیده قابلیت استماع ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون ثبت احوال|ترجمه=|جلد=|سال=1394|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6445492|صفحه=|نام۱=صلاح الدین|نام خانوادگی۱=اصغری|چاپ=2}}</ref>

هر کس که اسم خانوادگی او را دیگری بدون [[حق]] اتخاذ کرده باشد می‌تواند [[اقامه دعوی|اقامه دعوا]] کرده و در حدود [[قانون|قوانین]] مربوطه تغییر نام خانوادگی [[غصب|غاصب]] را بخواهد. اگر کسی نام خانوادگی خود را که در [[دفاتر سجلی|دفاتر سجل احوال]] ثبت کرده‌است مطابق مقررات مربوطه به این امر تغییر دهد هر ذی‌نفعی می‌تواند در ظرف مدت و به طریقی که در قوانین یا [[نظامات]] مخصوصه مقرر است اعتراض کند،<ref>[[ماده ۹۹۸ قانون مدنی]]</ref> لذا غصب نام خانوادگی، در زمره [[غصب حق|غصب حقوق]] محسوب می‌گردد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=337704|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> و [[ضمانت اجرا|ضمانت اجرای]] آن، مراجعه به [[دادگاه]]، جهت تغییر نام خانوادگی غاصب است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره مقدماتی حقوق مدنی (جلد اول) (اشخاص و اموال)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=11040|صفحه=|نام۱=سیدحسین|نام خانوادگی۱=صفایی|چاپ=11}}</ref>