حقوق محیط زیست: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''''حقوق محیط زیست'''''، شاخه ای از حقوق عمومی است. حقوق محیط زیست، رشته ای مستقل در حوزه مطالعات حقوقی است که موضوع آن حمایت، بهبود و بهسازی محیط زیست است. به دلیل ماهیت و ویژگی های خاص این رشته تعریفی جامع و مانع مشکل است و حتی بسیاری از نویسندگ...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''''حقوق محیط زیست'''''، شاخه ای از [[حقوق عمومی]] است. حقوق محیط زیست، رشته ای مستقل در حوزه مطالعات حقوقی است که موضوع آن حمایت، بهبود و بهسازی محیط زیست است. به دلیل ماهیت و ویژگی های خاص این رشته تعریفی جامع و مانع مشکل است و حتی بسیاری از نویسندگان، از تعریف آن اجتناب نموده اند. در تعریفی از حقوق محیط زیست آمده است، حقوق محیط زیست عبارت است از حقوق حاکم بر پیشگیری و محدود نمودن اثرات فعالیت های انسانی بر عناصر مختلف محیط زیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ترمینولوژی حقوق محیط زیست|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6666132|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مشهدی|چاپ=2}}</ref> این شاخه از حقوق از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا از حقوق اولیه و مسلم هر انسان حق زندگی است، اگر محیطی که انسان در آن زندگی می کند آسیب ببیند، حق زندگی وقت، کیفیت و شرایط آن و شخصیت و کرامت او نیز دچار مخاطره می شود. بنابراین، حق زندگی و حق کرامت مبنای حق بر داشتن محیط زیست سالم است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی حقوق عمومی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6666124|صفحه=|نام۱=بیژن|نام خانوادگی۱=عباسی|چاپ=1}}</ref> حق برخورداری از محیط زیست سالم، یکی از جلوه های حیثیت و کرامت انسانی تلقی می شود که مکمل حقوق بشر برای نسل حاضر و شرط تحقق آن برای نسل های آینده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق بشر، محیط زیست و توسعه پایدار|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=تحقیقات حقوقی شماره 50 پاییز و زمستان 1388|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6666120|صفحه=|نام۱=گودرز|نام خانوادگی۱=افتخارجهرمی|چاپ=}}</ref>
'''''حقوق محیط زیست'''''، شاخه ای از [[حقوق عمومی]] است. حقوق محیط زیست، رشته ای مستقل در حوزه مطالعات حقوقی است که موضوع آن حمایت، بهبود و بهسازی محیط زیست است. به دلیل ماهیت و ویژگی های خاص این رشته تعریفی جامع و مانع مشکل است و حتی بسیاری از نویسندگان، از تعریف آن اجتناب نموده اند. در تعریفی از حقوق محیط زیست آمده است، حقوق محیط زیست عبارت است از: حقوق حاکم بر پیشگیری و محدود نمودن اثرات فعالیت های انسانی بر عناصر مختلف [[محیط زیست]].<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ترمینولوژی حقوق محیط زیست|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6666132|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مشهدی|چاپ=2}}</ref> این شاخه از حقوق از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا از حقوق اولیه و مسلم هر انسان [[حق حیات|حق زندگی]] است، اگر محیطی که انسان در آن زندگی می کند آسیب ببیند، حق زندگی، کیفیت و شرایط آن و شخصیت و [[کرامت]] او نیز دچار مخاطره می شود. بنابراین، حق زندگی و حق کرامت مبنای حق بر داشتن محیط زیست سالم است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی حقوق عمومی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6666124|صفحه=|نام۱=بیژن|نام خانوادگی۱=عباسی|چاپ=1}}</ref> حق برخورداری از محیط زیست سالم، یکی از جلوه های حیثیت و کرامت انسانی تلقی می شود که مکمل حقوق بشر برای نسل حاضر و شرط تحقق آن برای نسل های آینده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق بشر، محیط زیست و توسعه پایدار|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=تحقیقات حقوقی شماره 50 پاییز و زمستان 1388|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6666120|صفحه=|نام۱=گودرز|نام خانوادگی۱=افتخارجهرمی|چاپ=}}</ref>


== تعریف ==
== تعریف ==
حقوق محیط زیست آن حقوقی است که به مطالعه قواعد حقوقی موجود در زمینه محیط زیست می پردازد و به عبارت دیگر، حقوق محیط زیست، حقوق مرتبط با محیط زیست است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق محیط زیست در ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1401|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6666152|صفحه=|نام۱=مصطفی|نام خانوادگی۱=تقی زاده انصاری|چاپ=10}}</ref>
حقوق محیط زیست، آن حقوقی است که به مطالعه قواعد حقوقی موجود در زمینه محیط زیست می پردازد و به عبارت دیگر، حقوق محیط زیست، حقوق مرتبط با محیط زیست است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق محیط زیست در ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1401|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6666152|صفحه=|نام۱=مصطفی|نام خانوادگی۱=تقی زاده انصاری|چاپ=10}}</ref>


== معرفی رشته ==
== معرفی رشته ==
=== مقطع کارشناسی ارشد ===
رشته تحصیلی محیط زیست در مقطع ارشد بر اساس دفترچه انتخاب رشته سال 1402 در دانشگاه های زیر ارائه می شود.
{| class="wikitable sortable center"
! colspan="7" |کارشناسی ارشد<ref>[[راهنمای انتخاب رشته آزمون ورودی کارشناسی ارشد ناپیوسته]]https://www8.sanjesh.org/download/1402/arshad/NOTECSArshad1402_V1.pdf<nowiki/>،سازمان سنجش آموزش کشور</ref>
|-
| bgcolor="#fcda6c" |ردیف
| bgcolor="#fcda6c" |دانشگاه
| bgcolor="#fcda6c" |گرایش
| bgcolor="#fcda6c" |محل تحصیل
|ظرفیت
| bgcolor="#fcda6c" | دوره تحصیلی
|-
|1
|دانشگاه تهران
|حقوق محیط زیست
|
| 4
| روزانه
|-
|2
|دانشگاه شهيد بهشتي - تهران
| حقوق محیط زیست
|
|5
|روزانه
|-
|3
|دانشگاه مازندران - بابلسر
|حقوق محیط زیست
|
|5
|روزانه
|-
|4
|دانشگاه تهران
|حقوق محیط زیست
|
|3
|نوبت دوم
|-
| 5
|دانشگاه مازندران - بابلسر
|حقوق محیط زیست
|
|4
|نوبت دوم
|-
|6
|دانشگاه شهيد بهشتي - تهران
|حقوق محیط زیست
|پردیس خودگردان دانشگاه
|5
|پردیس خودگردان
|}
=== مقطع دکتری ===
این رشته بر اساس دفترچه انتخاب رشته دکتری 1402 فاقد مقطع دکتری است.<ref>https://www.sanjesh.org/_sanjesh/Documents/PhdNoteCs1402_20230417_191823.pdf<nowiki/>، سازمان سنجش آموزش کشور</ref>


== پیشینه ==
== پیشینه ==


=== در جهان ===
=== در جهان ===
حق داشتن محیط زیست سالم در عرصه بین المللی عمدتا پس از جنگ جهانی دوم، توسط کارشناسان و سیاستمداران مطرح شد. با این حال در اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق های بین المللی حقوق مدنی و سیاسی و حقوق اقتصادی و اجتماعی فرهنگی از آن سخنی به میان نیامد. در عرصه بین المللی تا کنون اسنادی در خصوص حق بر محیط زیست سالم به تصویب رسیده اند که مهمترین آن ها عبارتند از اعلامیه استکهلم، منشور جهانی طبیعت، اعلامیه لاهه، اعلامیه ریو، اعلامیه وین و اعلامیه هزاره سازمان ملل.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی حقوق عمومی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6666156|صفحه=|نام۱=بیژن|نام خانوادگی۱=عباسی|چاپ=1}}</ref>
عقاید طرفدار حفاظت از محیط زیست را می توان در سنت های مذهبی موجود در سر تا سر جهان یافت. تاریخ باستانی بودا، که به قرن سوم پیش از میلاد مسیح باز می گردد، حاوی سندی از موعظه بودا است  که به موجب آن پسر فرمانروای آسوکای هند، مقرر داشته، پرندگان هوا و چهارپایان مانند انسان، حق برابری برای زندگی و جا به جایی به هر قسمتی از این زمین را دارند. زمین به مردم و تمامی موجودات زنده تعلق دارد. انسان تنها پاسبان زمین است. برخی از تعالیم ادیانی مانند ادیان [[مسیحیت|مسیحی]] و [[یهودیت|یهودی]] نیز مقرر می کنند که انسان ها مالک زمین و منابع آن نیستند. حقوق یهودیت دارای مقرراتی برای حفاظت از پرندگان و حفاظت از درختان در دوران [[جنگ]] است. در آیین مسیحیت نیز، سلطه انسان بر طبیعت را جایز می شمارد، این سلطه، شامل صلاحیت بهره برداری و مدیریت منابع جهان به نفع همگان است به نحوی که در صورت ضرورت باید برای کمک به دیگران آمادگی وجود داشته باشد. پس [[مالکیت]] فردی بر منابع، [[مسئولیت]] و امانتداری را به دنبال دارد. ازنظر دین [[اسلام]] نیز انسان صرفا اداره کننده زمین است و نه مالک آن. انسان ذینفع از طبیعت است نه حاکم آن. اداره و بهره برداری از زمین میراثی است که به انسان واگذار شده است. از نظر اسلام، حفاظت و حمایت از عناصر اساسی طبیعی و توسعه محیط زیست را به عنوان تکلیف الزامی مذهبی هر مسلمان در نظر می گیرد. در جوامع سنتی نیز، عموما ارتباط بشر با محیط زیست خود رابطه ای خاص بوده و زمین مورد پاسداشت قرار می گرفته است. به عبارت دیگر فرهنگ «مادر زمین» رواج داشته است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق محیط زیست بین الملل (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6666256|صفحه=|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=مرادی|چاپ=1}}</ref> حق داشتن محیط زیست سالم در عرصه بین المللی عمد تا پس از جنگ جهانی دوم، توسط کارشناسان و سیاستمداران مطرح شد. با این حال در [[اعلامیه جهانی حقوق بشر]] و میثاق های بین المللی حقوق مدنی و سیاسی و حقوق اقتصادی و اجتماعی فرهنگی از آن سخنی به میان نیامد. در عرصه بین المللی تا کنون [[سند|اسنادی]] در خصوص حق بر محیط زیست سالم به تصویب رسیده اند که مهمترین آن ها عبارتند از [[اعلامیه استکهلم]]، [[منشور جهانی طبیعت]]، [[اعلامیه لاهه]]، [[اعلامیه ریو]]، [[اعلامیه وین]] و [[اعلامیه هزاره سازمان ملل]].<ref name=":0">{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی حقوق عمومی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6666156|صفحه=|نام۱=بیژن|نام خانوادگی۱=عباسی|چاپ=1}}</ref>


=== در ایران ===
=== در ایران ===
به رغم وجود قواعدی در رابطه با حقوق محیط زیست، در ایران هنوز حقوق مدونی در محیط زیست نداریم.<ref name=":1">{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق محیط زیست در ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1401|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6666148|صفحه=|نام۱=مصطفی|نام خانوادگی۱=تقی زاده انصاری|چاپ=10}}</ref> اما در اصل 50 قانون اساسی آمده است: در جمهوری اسلامی، حفاظت محیط زیست که نسل امروز و نسل های بعد باید در آن حیات اجتماعی رو به رشد داشته باشند، وظیفه عمومی تلقی می گردد. از این رو فعالیت های اقتصادی و غیر آن که با آلودگی محیط زیست یا تخریب غیر قابل جبران آن ملازمه پیدا کند، ممنوع است. همچنین طبق اصل 45 این قانون، انفال و ثروت های عمومی از قبیل زمین های موات یا رها شده، معادت، دریاها، دریاچه ها، رودخانه ها و سایر آب های عمومی، کوه ها، دره ها، جنگل ها، نیزارها، بیشه های طبیعی، مراتعی که حریم نیست در اختیار حکومت اسلامی است تا بر طبق مصالح عامه نسبت به آن ها عمل نماید، تفصیل و ترتیب استفاده از هر یک را قانون معین می کند.همچنین در قوانین و مقررات متعددی دربازه حفاظت از محیط زیست تصویب شده است که عبارتند از قانون حفظ و گسترش فضای سبز و جلوگیری از قطع بی رویه درخت مصوب 11/5/1352، قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست مصوب 28/3/1353، قانون شکار و صید مصوب 16/3/1346، قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا مصوب 13/2/1374، قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع مصوب 25/5/1346، قانون شهرداری مصوب 1334 و اصلاحات بعدی، قانون آب و نحوه ملی شدن آن مصوب 27/4/1347، قانون حفظ نباتات، قانون مناطق دریایی جمهوری اسلامی ایران در خلیج فارس و دریای عمان مصوب 1372، لایحه قانونی مجازات صید غیر مجاز از دریای خزر و خلیج فارس مصوب 1358، قانون تشکیل شرکت های آب و فاضلاب و سایر موارد.<ref name=":0" />
به رغم وجود قواعدی در رابطه با حقوق محیط زیست، در ایران هنوز حقوق مدونی در محیط زیست نداریم.<ref name=":1">{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق محیط زیست در ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1401|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6666148|صفحه=|نام۱=مصطفی|نام خانوادگی۱=تقی زاده انصاری|چاپ=10}}</ref> اما در [[اصل ۵۰ قانون اساسی|اصل 50 قانون اساسی]] آمده است: در جمهوری اسلامی، حفاظت محیط زیست که نسل امروز و نسل های بعد باید در آن حیات اجتماعی رو به رشد داشته باشند، وظیفه عمومی تلقی می گردد. از این رو فعالیت های اقتصادی و غیر آن که با آلودگی محیط زیست یا تخریب غیر قابل جبران آن ملازمه پیدا کند، ممنوع است. همچنین طبق [[اصل ۴۵ قانون اساسی|اصل 45 این قانون]]، [[انفال]] و ثروت های عمومی از قبیل [[زمین موات|زمین های موات]] یا رها شده، [[معدن|معادن]]، دریاها، دریاچه ها، رودخانه ها و سایر آب های عمومی، کوه ها، دره ها، جنگل ها، نیزارها، بیشه های طبیعی، مراتعی که حریم نیست در اختیار حکومت اسلامی است تا بر طبق مصالح عامه نسبت به آن ها عمل نماید، تفصیل و ترتیب استفاده از هر یک را [[قانون]]، معین می کند. همچنین قوانین و مقررات متعددی درباره حفاظت از محیط زیست تصویب شده است، نظیر [[قانون حفظ و گسترش فضای سبز و جلوگیری از قطع بی رویه درخت]] مصوب 1352، [[قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست]] مصوب 1353.<ref name=":0" />


== حقوق تطبیقی ==
== حقوق تطبیقی ==
خط ۱۸: خط ۷۶:


== موضوعات ==
== موضوعات ==
حقوق محیط زیست اعم از داخلی و بین المللی از قواعد مربوط به حمایت از محیط زیست و مبارزه با آلودگی آب، خوا، خاک، پوشش گیاهی و جانوری و محیط پیرامون انسان در داخل و خارج از کشور سخن می گوید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی حقوق عمومی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6666116|صفحه=|نام۱=بیژن|نام خانوادگی۱=عباسی|چاپ=1}}</ref>
حقوق محیط زیست اعم از داخلی و بین المللی از قواعد مربوط به حمایت از محیط زیست و مبارزه با آلودگی آب، هوا، خاک، پوشش گیاهی و جانوری و محیط پیرامون انسان در داخل و خارج از کشور سخن می گوید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی حقوق عمومی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6666116|صفحه=|نام۱=بیژن|نام خانوادگی۱=عباسی|چاپ=1}}</ref>


== اهمیت ==
== اهمیت ==
خط ۲۷: خط ۸۵:


== ویژگی ==
== ویژگی ==
از ویژگی های حقوق محیط زیست این است که به واسطه وابستگی اش به علوم و تکنولوژی عمیقا تحت تاثیر آن ها قرار گرفته است و به این علت، درک آن متلزم داشتن حداقل دانش علمی است و در نتیجه تفکر انتقادی در مورد آن نیز نیاز به آشنایی با چند رشته علمی دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق محیط زیست در ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1401|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6666276|صفحه=|نام۱=مصطفی|نام خانوادگی۱=تقی زاده انصاری|چاپ=10}}</ref>


== منابع حقوق محیط زیست ==
== منابع حقوق محیط زیست ==
خط ۳۲: خط ۹۱:


# [[قانون اساسی]]
# [[قانون اساسی]]
# قوانین عادی نظیر [[قانون حفظ و گسترش فضای سبز و جلوگیری از قطع بی رویه درخت]] مصوب 1352
# [[عرف]]
# [[عرف]]
# [[اصول کلی حقوق]]
# [[اصول کلی حقوق]]
# [[دکترین]]<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق محیط زیست بین الملل (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6666136|صفحه=|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=مرادی|چاپ=1}}</ref>
# [[دکترین]]<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق محیط زیست بین الملل (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6666136|صفحه=|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=مرادی|چاپ=1}}</ref>
# [[کنوانسیون های بین المللی]] نظیر کنوانسیون شکار نهنگ 1946، کنوانسیون رامسر 1971، کنوانسیون میراث جهانی 1972، کنوانسیون ملل متحد در مورد حقوق دریاها 1982، کنوانسیون وین 1985، کنوانسیون تغییر آب و هوایی 1992 و کنوانسیون تنوع زیستی 1992<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق محیط زیست بین الملل (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6666140|صفحه=|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=مرادی|چاپ=1}}</ref>
# [[کنوانسیون های بین المللی]] نظیر [[کنوانسیون شکار نهنگ]] 1946، [[کنوانسیون رامسر]] 1971، [[کنوانسیون میراث جهانی]] 1972، [[کنوانسیون ملل متحد در مورد حقوق دریاها]] 1982، [[کنوانسیون وین]] 1985، [[کنوانسیون تغییر آب و هوایی]] 1992 و [[کنوانسیون تنوع زیستی]] 1992<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق محیط زیست بین الملل (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6666140|صفحه=|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=مرادی|چاپ=1}}</ref>


== قلمرو ==
== قلمرو ==
قواعد حقوق محیط زیست بر سه حوزه محیط زیست طبیعی مانند حیوانات و گیاهان، آب و هوا و معادن، محیط زیست اجتماعی مانند شهر و مناظر آن و محیط زیست انسان حاکم است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق محیط زیست در ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1401|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6666284|صفحه=|نام۱=مصطفی|نام خانوادگی۱=تقی زاده انصاری|چاپ=10}}</ref>


== ارتباط با سایر رشته ها ==
== ارتباط با سایر رشته ها ==


== آسیب شناسی ==
=== حقوق محیط زیست و حقوق انرژی ===
حقوق محیط زیست و [[حقوق انرژی]] تمایزات و شباهت هایی دارند. از جمله تمایز این دو رشته این است که اهداف و کارکردهای متفاوتی دارند. هدف حقوق انرژی توسعه اقتصادی و هدف حقوق محیط زیست، حفاظت از منابع طبیعی و بهداشت عمومی است. کارکرد حقوق انرژی، تدارک کافی انرژی به قیمت معقول است در حالی که هدف از حقوق محیط زیست حفاظت از افراد و اکوسیستم در قبال [[صدمه|صدمات]] شدید و فوری است. همچنین قلمروی محیط زیست فراتر از حقوق انرژی است. از سوی دیگر این دو رشته شباهت هایی با هم دارند از جمله این که هر دو این رشته ها واکنشی هستند زیرا هر دوی آن ها به آثار آلودگی بیش از علت آن تمرکز دارند. هر دوی این رشته ها نامنسجم بوده و قواعد کمی با دایره شمول عام و کلی دارند. آن ها هر دو با تمرکز جزئی روی بخش های مختلفی از عرصه محیط زیست و انرژی، غیر منسجم جلوه می کنند. به عبارت دیگر به جای این که یک مجموعه جامع و واحدی در خصوص کنترل تاثیرات زیست محیطی وجود داشته باشد، قواعد مختلفی برای حوزه های مختلف شکل گرفته است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق بین الملل انرژی|ترجمه=|جلد=|سال=1394|ناشر=شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6666288|صفحه=|نام۱=حجت|نام خانوادگی۱=سلیمی ترکمانی|چاپ=1}}</ref>


== قوانین و مقررات پرکاربرد ==
== قوانین و مقررات پرکاربرد ==
 
از جمله قوانین و مقررات پرکاربرد در حوزه حقوق محیط زیست می توان به موارد زیر اشاره کرد:
* [[قانون اساسی]]
* [[قانون اساسی]]
 
* [[قانون شهرداری]]
== اسناد بین المللی ==
* [[قانون شکار و صید]]
 
* [[قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا]]
== کتب مرتبط ==
* [[قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست]]
* [[قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع]]
* [[لایحه قانونی مجازات صید غیر مجاز از دریای خزر و خلیج فارس]]
* [[قانون حفظ و گسترش فضای سبز و جلوگیری از قطع بی رویه درخت]]
* [[قانون مناطق دریایی جمهوری اسلامی ایران در خلیج فارس و دریای عمان]]<ref name=":0" />


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}

منوی ناوبری