جرایم رایانه ای علیه عفت و اخلاق عمومی: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
ابرابزار
بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
 
خط ۱: خط ۱:
== '''تعریف''' ==
== تعریف ==
مجموعه جرائم رایانه ای است که به وسيله سامانه‎ هاي رايانه‎اي يا مخابراتي يا حامل هاي داده  جهت اعمال منافی عفت و اخلاق عمومی ارتکاب می یابند و عبارت است از (1) انتشار، توزیع یا معامله محتویات مستهجن یا محتویات مبتذل یا ذخیره یا نگهداری  یا تولید محتویات مذکور به قصد تجارت یا افساد یا اشتغال به اعمال مذکور موضوع ماده 14 قانون جرایم رایانه ای و (2) تحريك، ترغيب، تهديد يا تطميع يا فريب افراد به منظور دستيابي افراد به محتويات مستهجن يا تسهیل یا آموزش شيوه دستيابي به محتویات مستهجن موضوع بند الف ماده 15 قانون مذکور (3) تحريك يا ترغيب يا تهديد يا دعوت يا فريب افراد جهت ارتكاب جرائم منافي عفت يا استعمال مواد مخدر يا روان ‎گردان يا خودكشي يا انحرافات جنسي يا اعمال خشونت ‎آميز  يا تسهیل یا آموزش شيوه ارتكاب يا استعمال آنها موضوع بند ب ماده 15 قانون مذکور.
مجموعه جرائم رایانه ای است که به وسیله سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی یا حامل‌های داده جهت اعمال منافی عفت و اخلاق عمومی ارتکاب می‌یابند و عبارت است از (۱) انتشار، توزیع یا معامله محتویات مستهجن یا محتویات مبتذل یا ذخیره یا نگهداری یا تولید محتویات مذکور به قصد تجارت یا افساد یا اشتغال به اعمال مذکور موضوع ماده ۱۴ قانون جرایم رایانه ای و (۲) تحریک، ترغیب، تهدید یا تطمیع یا فریب افراد به منظور دستیابی افراد به محتویات مستهجن یا تسهیل یا آموزش شیوه دستیابی به محتویات مستهجن موضوع بند الف ماده ۱۵ قانون مذکور (۳) تحریک یا ترغیب یا تهدید یا دعوت یا فریب افراد جهت ارتکاب جرائم منافی عفت یا استعمال مواد مخدر یا روان گردان یا خودکشی یا انحرافات جنسی یا اعمال خشونت‌آمیز یا تسهیل یا آموزش شیوه ارتکاب یا استعمال آنها موضوع بند ب ماده ۱۵ قانون مذکور.


لذا این جرایم مشتمل است بر:
لذا این جرایم مشتمل است بر:


== '''تولید یا انتشار محتویات مستهجن و مبتذل''' ==
== تولید یا انتشار محتویات مستهجن و مبتذل ==
=== عنصر قانونی ===
"هر کس به وسیله سامانه‌های رایانه ای یا مخابراتی یا حامل‌های داده محتویات مستهجن را منتشر، توزیع یا معامله کند یا به قصد تجارت یا افساد تولید یا ذخیره یا نگهداری کند، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (۵٫۰۰۰٫۰۰۰) ریال تا چهل میلیون (۴۰٫۰۰۰٫۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.


=== '''عنصر قانونی''' ===
تبصره ۱ - ارتکاب اعمال فوق در خصوص محتویات مبتذل موجب محکومیت به حداقل یکی از مجازاتهای فوق می‌شود…"
"هر كس به وسيله سامانه‎ هاي رايانه ‎اي يا مخابراتي يا حامل هاي داده محتويات مستهجن را منتشر، توزيع يا معامله كند يا به قصد تجارت يا افساد توليد يا ذخيره يا نگهداري كند، به حبس از نود و يك روز تا دو سال يا جزاي نقدي از پنج ميليون (5.000.000) ريال تا چهل ميليون (40.000.000) ريال يا هر دو مجازات محكوم خواهد شد.


تبصره 1 - ارتكاب اعمال فوق در خصوص محتويات مبتذل موجب محكوميت به حداقل يكي از مجازاتهاي فوق مي شود…"
=== عنصر مادی ===
برای تحقق عنصر مادی کلاهبرداری رایانه ای، شروط ذیل ضرورت دارد:


=== '''عنصر مادی''' ===
وجود محتویات مستهجن یا محتویات مبتذل موضوع اساسی می‌باشد.
برای تحقق عنصر مادی کلاهبرداری رایانه ای ، شروط ذیل ضرورت دارد:


وجود محتویات مستهجن یا محتویات مبتذل موضوع اساسی می باشد.
این محتویات توسط سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی یا حامل‌های داده، وسیله مجرمانه قرار گیرد.
 
این محتویات توسط سامانه‎ هاي رايانه‎اي يا مخابراتي يا حامل هاي داده، وسیله مجرمانه قرار گیرد.


فعل مادی در دو قالب صورت پذیرد:
فعل مادی در دو قالب صورت پذیرد:
خط ۲۴: خط ۲۳:
-تولید، ذخیره یا نگهداری به قصد تجارت یا افساد
-تولید، ذخیره یا نگهداری به قصد تجارت یا افساد


=== '''عنصر معنوی''' ===
=== عنصر معنوی ===
همچنانکه مشخص است در خصوص انتشار، توزیع یا معامله نیاز به سوء نیت خاص نمی باشد ولیکن در خصوص تولید، ذخیره یا نگهداری، قصد باید تجارت یا افساد باشد. برای مثال ممکن است که زن و شوهری برای خاطرات خصوصی خودشان از روابط جنسی خود فیلم بگیرند و این تولید محتوا چون به قصد تجارت یا افساد نیست، در نتیجه جرم فوق الذکر واقع نمی گردد.
همچنانکه مشخص است در خصوص انتشار، توزیع یا معامله نیاز به سوء نیت خاص نمی‌باشد ولیکن در خصوص تولید، ذخیره یا نگهداری، قصد باید تجارت یا افساد باشد. برای مثال ممکن است که زن و شوهری برای خاطرات خصوصی خودشان از روابط جنسی خود فیلم بگیرند و این تولید محتوا چون به قصد تجارت یا افساد نیست، در نتیجه جرم فوق‌الذکر واقع نمی‌گردد.


=== '''تخفیف در صورت خفیف بودن اثر جرم''' ===
=== تخفیف در صورت خفیف بودن اثر جرم ===
"هرگاه محتويات مستهجن به كمتر از ده نفر ارسال شود، مرتكب به يك ميليون (000 /000 /1) ريال تا پنج ميليون (000 /000 /5) ريال جزاي نقدي محكوم خواهد شد. " تبصره 2 ماده 14 قانون جرایم رایانه ای.
"هرگاه محتویات مستهجن به کمتر از ده نفر ارسال شود، مرتکب به یک میلیون (۰۰۰ /۰۰۰ /۱) ریال تا پنج میلیون (۰۰۰ /۰۰۰ /۵) ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد. " تبصره ۲ ماده ۱۴ قانون جرایم رایانه ای.


با وجودی که در خصوص محتویات مبتذل، این امر تصریح نشده است، اما بنا به قاعده اولی به جهت قبح کمتر محتویات مبتذل به محتویات مستهجن و قاعده تفسیر به نفع متهم، باید قائل بود که این حکم در خصوص حتویات مبتذل نیز اعمال می گردد بلکه با توجه به تبصره یک ماده فوق الذکر، باید حداقل میزان مجازات یعنی یک میلیون ریال اعمال گردد.
با وجودی که در خصوص محتویات مبتذل، این امر تصریح نشده‌است، اما بنا به قاعده اولی به جهت قبح کمتر محتویات مبتذل به محتویات مستهجن و قاعده تفسیر به نفع متهم، باید قائل بود که این حکم در خصوص حتویات مبتذل نیز اعمال می‌گردد بلکه با توجه به تبصره یک ماده فوق‌الذکر، باید حداقل میزان مجازات یعنی یک میلیون ریال اعمال گردد.


=== '''تشدید  مجازات به جهت اشتغال به تولید یا ارتکاب سازمان یافته''' ===
=== تشدید مجازات به جهت اشتغال به تولید یا ارتکاب سازمان یافته ===
"چنانچه مرتكب اعمال مذكور در اين ماده را حرفه خود قرار داده باشد يا به طور سازمان يافته مرتكب شود چنانچه مفسد في الارض شناخته نشود، به حداكثر هر دو مجازات مقرر در اين ماده محكوم خواهد شد." تبصره ماده 14 قانون جرایم رایانه ای.
«چنانچه مرتکب اعمال مذکور در این ماده را حرفه خود قرار داده باشد یا به طور سازمان یافته مرتکب شود چنانچه مفسد فی الارض شناخته نشود، به حداکثر هر دو مجازات مقرر در این ماده محکوم خواهد شد.» تبصره ۳ ماده ۱۴ قانون جرایم رایانه ای.


در این که موضوع صرفا شامل "محتویات مستهجن" است یا شامل  "محتویات مبتذل" نیز می گردد، تردید اساسی وجود دارد و باید قائل بود که این حکم صرفا در خصوص محتویات مستهجن است و نه محتویات مبتذل زیرا ماده قدر متیقن، خود ماده است و نه تبصره ذیل آن و در مورد تشدید مجازات باید به قدر متیقن اکتفا نمود.
در این که موضوع صرفاً شامل «محتویات مستهجن» است یا شامل «محتویات مبتذل» نیز می‌گردد، تردید اساسی وجود دارد و باید قائل بود که این حکم صرفاً در خصوص محتویات مستهجن است و نه محتویات مبتذل زیرا ماده قدر متیقن، خود ماده است و نه تبصره ذیل آن و در مورد تشدید مجازات باید به قدر متیقن اکتفا نمود.


از سوی دیگر از تبصره یک ماده چهارده قانون فوق بر می آید که قانونگذار در خصوص آثار مبتذل، دیدگاه تخفیفی داشته است و حداقل میزان مجازات را در نظر گرفته است و از سوی دیگر از توسعه حکم قانونگذار جزایی باید امتناع نمود و به تفسیر مضیق قوانین جزایی پرداخت.
از سوی دیگر از تبصره یک ماده چهارده قانون فوق بر می‌آید که قانونگذار در خصوص آثار مبتذل، دیدگاه تخفیفی داشته‌است و حداقل میزان مجازات را در نظر گرفته‌است و از سوی دیگر از توسعه حکم قانونگذار جزایی باید امتناع نمود و به تفسیر مضیق قوانین جزایی پرداخت.


با وصف فوق، برای تحقق عنصر مادی لازم برای تشدید فوق، شروط ذیل باید وجود داشته باشد:
با وصف فوق، برای تحقق عنصر مادی لازم برای تشدید فوق، شروط ذیل باید وجود داشته باشد:
خط ۴۳: خط ۴۲:
الف- موضوع جرم، محتویات مستهجن باشد.
الف- موضوع جرم، محتویات مستهجن باشد.


ب- یکی از اشکال ذیل محقق می گردد:
ب- یکی از اشکال ذیل محقق می‌گردد:


  - حرفه قرار دادن انتشار، توزیع یا معامله محتویات مستهجن یا محتویات مبتذل یا ذخیره یا نگهداری  یا تولید محتویات مذکور ودر این امر قصد تجارت شرط نیست زیرا در ذات حرفه، قصد کسب درآمد موجود می باشد.
- حرفه قرار دادن انتشار، توزیع یا معامله محتویات مستهجن یا محتویات مبتذل یا ذخیره یا نگهداری یا تولید محتویات مذکور ودر این امر قصد تجارت شرط نیست زیرا در ذات حرفه، قصد کسب درآمد موجود می‌باشد.


  - ارتکاب سازمان یافته انتشار، توزیع یا معامله محتویات مستهجن یا محتویات مبتذل یا ذخیره یا نگهداری  یا تولید محتویات مذکور که در این امر هم قصد تجارت شرط نیست و حاکی از تبانی افراد برای هدفی است که منافی با عفت و اخلاق عمومی است.
- ارتکاب سازمان یافته انتشار، توزیع یا معامله محتویات مستهجن یا محتویات مبتذل یا ذخیره یا نگهداری یا تولید محتویات مذکور که در این امر هم قصد تجارت شرط نیست و حاکی از تبانی افراد برای هدفی است که منافی با عفت و اخلاق عمومی است.


== '''معاونت  افراد جهت دستیابی به محتویات مستهجن یا مبتذل  ''' ==
== معاونت  افراد جهت دستیابی به محتویات مستهجن یا مبتذل ==
=== عنصر قانونی ===
"هر کس از طریق سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی یا حامل‌های داده مرتکب اعمال زیر شود، به ترتیب زیر مجازات خواهد شد:


=== '''عنصر قانونی''' ===
الف) چنانچه به منظور دستیابی افراد به محتویات مستهجن، آنها را تحریک، ترغیب، تهدید یا تطمیع کند یا فریب دهد یا شیوه دستیابی به آنها را تسهیل نموده یا آموزش دهد، به حبس از نود و یک روز تا یک سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (۰۰۰ /۰۰۰ /۵) ریال تا بیست میلیون (۰۰۰ /۰۰۰ /۲۰) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
"هر كس از طريق سامانه ‎هاي رايانه‎اي يا مخابراتي يا حامل‎هاي داده مرتكب اعمال زير شود، به ترتيب زير مجازات خواهد شد:


الف) چنانچه به منظور دستيابي افراد به محتويات مستهجن، آنها را تحريك، ترغيب، تهديد يا تطميع كند يا فريب دهد يا شيوه دستيابي به آنها را تسهيل نموده يا آموزش دهد، به حبس از نود و يك روز تا يك سال يا جزاي نقدي از پنج ميليون (000 /000 /5) ريال تا بيست ميليون (000 /000 /20) ريال يا هر دو مجازات محكوم خواهد شد.
ارتکاب این اعمال در خصوص محتویات مبتذل موجب جزای نقدی از دو میلیون (۰۰۰ /۰۰۰ /۲) ریال تا پنج میلیون (۰۰۰ /۰۰۰ /۵) ریال است.'''..'''" ماده ۱۵ قانون جرایم رایانه ای ۱۳۸۸


ارتكاب اين اعمال در خصوص محتويات مبتذل موجب جزاي نقدي از دو ميليون (000 /000 /2) ريال تا پنج ميليون (000 /000 /5) ريال است.'''..'''" ماده 15 قانون جرایم رایانه ای 1388
=== عنصر مادی تحریک (و نظایر آن) افراد جهت دستیابی به محتویات مستهجن ===
به صورت کلی، افعال مندرج در این قانون، مصداق معاونت در جرم محسوب می‌گردد که به صورت خاص جرم انگاری شده‌است و برای تحقق عنصر مادی، شروط ذیل باید وجود داشته باشد:


=== '''عنصر مادی تحریک (و نظایر آن) افراد جهت دستیابی به محتویات مستهجن''' ===
الف- اعمال مد نظر برای تحقق جرم در قالب تحریک، ترغیب، تهدید یا تطمیع یا فریب یا تسهیل یا آموزش می‌باشد. در خصوص دو مورد اخیر، «شیوه دستیابی» باید تسهیل و آموزش داده شود ولی در خصوص تحریک، ترغیب، تهدید یا تطمیع یا فریب شرط نیست که علاوه بر خود دستیابی به شیوه آن نیز عمل ناظر باشد.
به صورت کلی، افعال مندرج در این قانون، مصداق معاونت در جرم محسوب می گردد که به صورت خاص جرم انگاری شده است و برای تحقق عنصر مادی، شروط ذیل باید وجود داشته باشد:


الف- اعمال مد نظر برای تحقق جرم در قالب تحريك، ترغيب، تهديد يا تطميع يا فريب يا تسهیل یا آموزش می باشد. در خصوص دو مورد اخیر،  "شیوه دستیابی" باید تسهیل و آموزش داده شود ولی در خصوص تحريك، ترغيب، تهديد يا تطميع يا فريب شرط نیست که علاوه بر خود دستیابی به شیوه آن نیز عمل ناظر باشد.
ب- موضوع جرم، محتویات مستهجن یا محتویات مبتذل می‌باشد.


ب- موضوع جرم، محتویات مستهجن یا محتویات مبتذل می باشد.
=== عنصر معنوی ===
در این جرم، قصد خاص یعنی «قصد دستیابی افراد به محتویات مستهجن یا مبتذل» شرط می‌باشد و ممکن است که هر یک از اعمال زیر اتفاق بیفتد ولی انجام دهنده عمل، چنین قصدی نداشته باشد.


=== '''عنصر معنوی''' ===
== معاونت  افراد در اعمال منافی عفت و اخلاق عمومی ==
در این جرم، قصد خاص یعنی "قصد دستیابی افراد به محتویات مستهجن یا مبتذل" شرط می باشد و ممکن است که هر یک از اعمال زیر اتفاق بیفتد ولی انجام دهنده عمل، چنین قصدی نداشته باشد.
=== عنصر قانونی ===
"هر کس از طریق سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی یا حامل‌های داده مرتکب اعمال زیر شود، به ترتیب زیر مجازات خواهد شد:


== '''معاونت  افراد در اعمال منافی عفت و اخلاق عمومی''' ==
... ب) چنانچه افراد را به ارتکاب جرائم منافی عفت یا استعمال مواد مخدر یا روان گردان یا خودکشی یا انحرافات جنسی یا اعمال خشونت‌آمیز تحریک یا ترغیب یا تهدید یا دعوت کرده یا فریب دهد یا شیوه ارتکاب یا استعمال آنها را تسهیل کند یا آموزش دهد، به حبس از نود و یک روز تا یک سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (۰۰۰ /۰۰۰ /۵) ریال تا بیست میلیون (۰۰۰ /۰۰۰ /۲۰) ریال یا هر دو مجازات محکوم می‌شود." ماده ۱۵ قانون جرایم رایانه ای ۱۳۸۸


=== '''عنصر قانونی''' ===
=== عنصر مادی ===
"هر كس از طريق سامانه ‎هاي رايانه‎اي يا مخابراتي يا حامل‎هاي داده مرتكب اعمال زير شود، به ترتيب زير مجازات خواهد شد:
 
...  ب) چنانچه افراد را به ارتكاب جرائم منافي عفت يا استعمال مواد مخدر يا روان ‎گردان يا خودكشي يا انحرافات جنسي يا اعمال خشونت ‎آميز تحريك يا ترغيب يا تهديد يا دعوت كرده يا فريب دهد يا شيوه ارتكاب يا استعمال آنها را تسهيل كند يا آموزش دهد، به حبس از نود و يك روز تا يك سال يا جزاي نقدي از پنج ميليون (000 /000 /5) ريال تا بيست ميليون (000 /000 /20) ريال يا هر دو مجازات محكوم مي شود." ماده 15 قانون جرایم رایانه ای 1388
 
=== '''عنصر مادی''' ===
برای تحقق عنصر مادی این جرم، شروط ذیل باید وجود داشته باشد:
برای تحقق عنصر مادی این جرم، شروط ذیل باید وجود داشته باشد:


1-      تحريك يا ترغيب يا تهديد يا دعوت یا فريب یا تسهیل یا آموزش  شيوه ارتكاب يا استعمال اعمال مد نظر قانونگذار را فراهم آورد. در خصوص دو مورد اخیر،  "شیوه دستیابی" باید تسهیل و آموزش داده شود ولی در خصوص تحريك، ترغيب، تهديد يا تطميع يا فريب شرط نیست که علاوه بر خود دستیابی به شیوه آن نیز عمل ناظر باشد.
# تحریک یا ترغیب یا تهدید یا دعوت یا فریب یا تسهیل یا آموزش شیوه ارتکاب یا استعمال اعمال مد نظر قانونگذار را فراهم آورد. در خصوص دو مورد اخیر، «شیوه دستیابی» باید تسهیل و آموزش داده شود ولی در خصوص تحریک، ترغیب، تهدید یا تطمیع یا فریب شرط نیست که علاوه بر خود دستیابی به شیوه آن نیز عمل ناظر باشد.
 
# موضوع تحریک و افعال دیگر باید پشتیبانی از موضوعات ذیل باشند:
2-      موضوع تحریک و افعال دیگر باید پشتیبانی از موضوعات ذیل باشند:
- جرائم منافی عفت
 
-         جرائم منافی عفت


-         استعمال مواد مخدر یا روان گردان
- استعمال مواد مخدر یا روان گردان


-         خودکشی
- خودکشی


-         انحرافات جنسی
- انحرافات جنسی


-         اعمال خشونت آمیز
- اعمال خشونت‌آمیز


=== '''عنصر معنوی''' ===
=== عنصر معنوی ===
در این جرم قصد خاص شرط نیست و نیازی نیست که مرتکب فعل وصول به هدف و قصد نتیجه را در ذهن داشته باشد.
در این جرم قصد خاص شرط نیست و نیازی نیست که مرتکب فعل وصول به هدف و قصد نتیجه را در ذهن داشته باشد.


== '''معاذیر قانونی''' ==
== معاذیر قانونی ==
بدیهی است که هدف قانونگذار از این مقررات جلوگیری از اشاعه فحشا و جرائم منافی عفت و اخلاق عمومی و افساد و ایجاد نظم در روابط جنسی افراد است و مواردی که مغایرتی با این امر ندارد، نمی بایست تحت تاثیر هدف عمومی قانونگذار قرار گیرد. برای مثال شخصی، مجموعه تمبرهایی را می فروشد که در آنها تابلوهای عریان از نقاشان اروپایی به تصویر کشیده شده است. برای دادرس محرز است که، فروشنده این تمبر، طبیعتا هر گاه  در مقام اشاعه فحشا و ترویج منافی عفت بود، طبیعتا راههای بسیار سهل الوصول تری می یافت و جمع کننده های تمبر مذکور نیز در مقام جمع آوردن آثار هنری ولو این که این آثار اروتیک و جنسی باشند، هستند نه اطفای شهوات نفسانیه و یا این که ممکن است که تولیدات علمی برای آموزش نحوه آمیزش جنسی به افراد یا جلوگیری از ایدز داده شود و در آنها آمیزش جنسی نیز نمایش داده شو که فایده علمی و ترویجی آنها، موجب تحکیم نظام خانواده یا مبتلا شدن آنها به بیماریهای جنسی می گردد و اصطلاحا عبرت آموز است و تفسیر دادرس در این خصوص بسیار موثر است.
بدیهی است که هدف قانونگذار از این مقررات جلوگیری از اشاعه فحشا و جرائم منافی عفت و اخلاق عمومی و افساد و ایجاد نظم در روابط جنسی افراد است و مواردی که مغایرتی با این امر ندارد، نمی‌بایست تحت تأثیر هدف عمومی قانونگذار قرار گیرد. برای مثال شخصی، مجموعه تمبرهایی را می‌فروشد که در آنها تابلوهای عریان از نقاشان اروپایی به تصویر کشیده شده‌است. برای دادرس محرز است که، فروشنده این تمبر، طبیعتاً هر گاه در مقام اشاعه فحشا و ترویج منافی عفت بود، طبیعتاً راه‌های بسیار سهل الوصول تری می‌یافت و جمع‌کننده‌های تمبر مذکور نیز در مقام جمع آوردن آثار هنری ولو این که این آثار اروتیک و جنسی باشند، هستند نه اطفای شهوات نفسانیه یا این که ممکن است که تولیدات علمی برای آموزش نحوه آمیزش جنسی به افراد یا جلوگیری از ایدز داده شود و در آنها آمیزش جنسی نیز نمایش داده شو که فایده علمی و ترویجی آنها، موجب تحکیم نظام خانواده یا مبتلا شدن آنها به بیماریهای جنسی می‌گردد و اصطلاحاً عبرت آموز است و تفسیر دادرس در این خصوص بسیار مؤثر است.


از همین رو در تبصره ذیل ماده 15 قانون جرایم رایانه ای 1388 ، چنین آمده است که مفاد مواد 14 و 15 شامل آن دسته از محتوياتي نخواهد شد كه براي مقاصد علمي يا هر مصلحت عقلايي ديگر تهيه يا توليد يا نگهداري يا ارائه يا توزيع يا انتشار يا معامله مي شود.
از همین رو در تبصره ذیل ماده ۱۵ قانون جرایم رایانه ای ۱۳۸۸، چنین آمده‌است که مفاد مواد ۱۴ و ۱۵ شامل آن دسته از محتویاتی نخواهد شد که برای مقاصد علمی یا هر مصلحت عقلایی دیگر تهیه یا تولید یا نگهداری یا ارائه یا توزیع یا انتشار یا معامله می‌شود.

منوی ناوبری