ماده ۲ قانون مجازات اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

هر رفتاری اعم از فعل یا ترک فعل که در قانون برای آن مجازات تعیین شده‌ است جرم محسوب می‌ شود.

فعل: به معنای انجام عملی است که قانونگذار آن را منع کرده است؛ مانند [[سرقت]]، [[تخریب]]، [[کلاهبرداری]] و ... اغلب جرائم از نوع فعلی هستند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بایسته های حقوق جزای عمومی (جلد اول دوم سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=614760|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=20}}</ref>

ترک فعل: به این معنا که شخص از انجام وظیفه ای که قانونگذار بر عهده او گذاشته امتناع کند. از جمله جرائمی که با ترک فعل محقق میشوند میتوان به [[جرم ترک نفقه]]، عدم ثبت ولادت و وفات، [[خودداری از کمک به مصدومین و رفع مخاطرات جانی]] و ... اشاره کرد. گفتنی است که برخی جرائم مانند جرم [[جرم قتل|قتل]] هم با فعل (چاقو زدن) و هم با ترک فعل (غذا ندادن به نوزاد) قابل تحقق هستند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بایسته های حقوق جزای عمومی (جلد اول دوم سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=614764|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=20}}</ref>

در این ماده قانونگذار تعریف قانونی از جرم ارائه داده به نحوی که وجود جرم منوط به تصریح پیشینی قانونگذار شده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای عمومی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=502488|صفحه=|نام۱=محمدعلی|نام خانوادگی۱=اردبیلی|چاپ=23}}</ref> از این موضوع به عنوان [[اصل قانونی بودن جرم و مجازات]] یاد میشود. این اصل که به عنوان یکی از پایه های حقوق کیفری پذیرفته شده دارای دو نتیجه مهم است؛ یکی [[اصل عطف به ماسبق نشدن قوانین جزایی]] و دیگری [[تفسیر مضیق قوانین جزایی]]<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای عمومی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1399|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6230324|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=1}}</ref>  

[[اداره حقوقی قوه قضائیه]] در نظرات متعددی بر [[اصل قانونی بودن جرائم و مجازات|اصل قانونی بودن جرائم و مجازات ها]] تاکید دارد. از جمله میتوان به این موارد اشاره کرد:

نظریه مشورتی شماره 7/6037 مورخ 10/12/1362: جرم قابل تعقیب همان است که در قانون پیش بینی شده باشد.

نظریه مشورتی شماره 7/2530 مورخ 1372/04/07: با سکوت قانونی، قاضی مکلف به صدور حکم برائت است هر چند که عمل مذکور در شرع حرام باشد.

نظریه مشورتی شماره 7/6381 مورخ 1369/12/18: اگر برای عملی در قانون مجازاتی مقرر شده باشد جرم است و الا جرم نیست و شق ثالثی ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6231588|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>

[[اصل 168 قانون اساسی]]

[[ماده 36 قانون مجازات اسلامی|ماده 36 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392]]

[[ماده 220 قانون مجازات اسلامی|ماده 220 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392]]

{{پانویس }}