۳٬۵۰۱
ویرایش
ماده ۴۸۷ قانون مجازات اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (Wikihagh admin صفحهٔ ماده 487 قانون مجازات اسلامی را به ماده ۴۸۷ قانون مجازات اسلامی منتقل کرد: فارسی سازی نویسه ها) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
اگر شخصی به قتل برسد و قاتل شناخته نشود یا بر اثر ازدحام کشته شود دیه از بیت المال پرداخت می گردد. | اگر شخصی به قتل برسد و قاتل شناخته نشود یا بر اثر ازدحام کشته شود دیه از بیت المال پرداخت می گردد. | ||
== توضیح واژگان == | |||
از قربانی مورد بحث در این ماده در پاره ای از موارد تحت عنوان « قتیل الزحام» یاد کرده اند و مقصود مقتولی است که در اثر ازدحام کشته شده و غالباً مرگ او ناشی از هلاکت در زیر دست و یا و در جاده های ماشین رو است.338692 | |||
== پیشینه == | |||
در گذشته [[ماده 255 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370|ماده 255 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370)]] در این خصوص وضع شده بود.4098884 | |||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | |||
این ماده در مقام بیان یکی دیگر از مصادیق یک قاعده کلی به این توضیح است که دیه مقتولی که قاتل او مشخص نیست باید از بیت المال پرداخت شود.708972 یکی از مهم ترین موارد لزوم پرداخت دیه از بیت المال نیز به کشته شدن مقتول در اثر ازدحام یا یافت شدن جسد او در شوارع عام است.670752گروهی از حقوقدانان تأکید کرده اند که پرداخت دیه از بیت المال نیز مانند دیگر طرق پرداخت دیه مستلزم دادخواست رسمی است.708960 در خصوص حصری یا تمثلی بودن نمونه های مورد بحث در این ماده میان حقوقدانان اختلاف دیدگاه وجود دارد.708952 | |||
در خصوص توجیه علت لزوم پرداخت دیه از بیت المال در این حالت، حقوقدانان دو دلیل آورده اند: | |||
1-این حالت نظیر حالتی است که فرد متوفی فاقد ورثه است. در چنین حالتی ماترک او را باید منتقل به دولت نمود. لذا اگر شخصی نیز بر اثر ازدحام بمیرد، دولت موظف به پرداخت دیه به ورثه مقتول است. | |||
2-وظیفه حفظ نظم و امنیت در جامعه بر عهده دولت است و لذا باید تمام تلاش خود را در راستای حفظ امنیت و کشف جرم و تعقیب مجرمین به کار گیرد.1717752 | |||
== سوابق فقهی == | |||
در موازین فقهی، قتل در ازدحام، فقدان ولی دم یا عفو آنان از دیه، شناخته نشدن قاتل، قتل در بیابان، قتل در حین تمرینات نظامی، قتل در فتنه و آشوب ... از جمله مصادیق پرداخت دیه از بیت المال هستند.4098516 | |||
== مستندات فقهی == | |||
مستند شرعی این ماده را گروهی برخی از روایات ائمه معصومین (ع) می دانند.708948 | |||
== رویه قضایی == | |||
بر اساس نظر کمیسیون در یکی از نشست های قضایی، در فرض برائت متهم از اتهام قتل عمد، اگر افرادی دیگر در مظان اتهام نباشند، پرداخت دیه از بیت المال به دلیل هدر نبودن خون مسلمان جایز است.840504 همچنین بر اساس نظر کمیسیون در نشستی دیگر، پرداخت دیه از بیت المال فقط در صورتی ممکن است که مقتول یا اولیاء دم او معلوم بوده و دیه را نیز مطالبه کنند.841332 همچنین بر اساس نظریه شماره 7/4826-1382/6/22 در خصوص شرکت کنندگان در یک منازعه، به دلیل فقدان توجیه قانونی برای محکوم نمودن همه آنان به دیه با علم به عدم مشارکت تمامی آنان در قتل از یک سو و لزوم جلوگیری از هدر رفتن خون مسلمان از سوی دیگر، دیه باید از بیت المال پرداخته شود.1781844 | |||
== مصادیق و نمونه ها == | |||
کشته شدن مقتول در مسجد جامع شهر، روی پل، خیابان ها ی عام و1717748 ... از جمله مصادیقی اند که قسامه و دیه در آن ها منتفی بوده و دیه باید از بیت المال اخذ شود.875316 | |||