نکاح: تفاوت میان نسخه‌ها

'''نکاح''' در لغت به معنای '''ازدواج'''، زناشویی و یا پیوند و تقابل است، و در اصطلاح حقوقی عبارت است از [[رابطه حقوقی]] که به وسیله [[عقد]] میان زن و مرد حاصل می‌گردد و به آن‌ها [[حق]] تمتع جنسی از یکدیگر را می‌دهد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق خانواده|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=کتاب آوا|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6655532|صفحه=|نام۱=امید|نام خانوادگی۱=یزدی|نام۲=بهمن|نام خانوادگی۲=کشاورز|چاپ=1}}</ref> و در تعریفی دیگر، نکاح، عبارت است از [[تراضی]] [[زوجه|زن]] و [[زوج|مرد]] برای تشکیل زندگی مشترک.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره متوسط حقوق مدنی (حقوق خانواده)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6405580|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref>

 

 

 

در صورتی که '''نکاح'''، نامحدود و برای تمام مدت طول عمر [[زوجین]] باشد، [[نکاح دائم]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اثبات زوجیت در فقه و حقوق موضوعه|ترجمه=|جلد=|سال=1395|ناشر=فصلنامه مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه، شماره 4/2 زمستان 1395|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6655544|صفحه=|نام۱=بدیع|نام خانوادگی۱=شاهد|نام۲=بهمن|نام خانوادگی۲=اصغری|نام۳=محمد|نام خانوادگی۳=حسامیه|چاپ=}}</ref>  

مقاله اصلی: "[[نکاح منقطع]]"

نوعی '''ازدواج''' در مذهب [[شیعه]] که در آن عقد ازدواج برای مدت معین  و محدود با [[مهریه]] معلوم، بین زن و مرد بسته می‌شود و با پایان آن [[رابطه زوجیت]] خود به خود منقضی می‌شود، '''نکاح موقت''' نام دارد که به [[صیغه]] نیز معروف است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اثبات زوجیت در فقه و حقوق موضوعه|ترجمه=|جلد=|سال=1395|ناشر=فصلنامه مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه، شماره 4/2 زمستان 1395|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6655544|صفحه=|نام۱=بدیع|نام خانوادگی۱=شاهد|نام۲=بهمن|نام خانوادگی۲=اصغری|نام۳=محمد|نام خانوادگی۳=حسامیه|چاپ=}}</ref>

اگر طرفین اراده بر مدت دار بودن عقد دارند، می بایست به عنوان [[شرط ضمن عقد|شرط عقد]] نکاح آن را ضمن عقد بیان نمایند و در صورت اختلاف در دائمی یا منقطع عقد نکاح، غلبه [[عرف|عرفی]] بر دوام زوجیت عقد دائم است و [[مدعی]] عقد انقطاعی مستلزم [[اثبات]] از طریق [[ادله اثبات دعوا|ادله]] مربوطه است.<ref>[[رای دادگاه درباره اختلاف در دائم یا منقطع بودن عقد نکاح (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۴۰۱۷۱۱)]]</ref>

هرگاه اصل '''عقد نکاح''' مورد [[توافق]] طرفین باشد و در دائم یا موقت بودن آن اختلاف باشد، مدعی موقت بودن باید آن را [[اثبات]] نماید، بنابراین عدم ذکر مدت، [[اماره]] بر وقوع عقد نکاح دائم است همچنین اگر عقد موقت باشد علاوه بر قید موقت، لازم هست مدت نیز ذکر شود و عدم ذکر موقت بودن نکاح و مدت زوجیت، خود دلیل روشنی بر وقوع عقد نکاح دائم است.<ref>[[رای دادگاه درباره اختلاف در دائمی یا موقت بودن نکاح (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۰۰۰۰۳۰)]]</ref>

در صورت عدم [[ثبت نکاح دائم]] در [[دفتر ازدواج|دفاتر رسمی ازدواج]] و در قید حیات بودن [[زوجه]]، زوجه می بایست [[اقامه دعوی|اقامه دعوا]] نموده و [[درخواست]] [[اثبات]] زوجیت دائم و الزام [[ورثه]] مرحوم [[زوج|شوهرش]] به ثبت واقعه زوجیت را نماید، در این [[دعوی|دعوا]] باید توجه داشت [[ذی نفع]] طرح دعوای اثبات زوجیت زوجه است و چنین دعوایی از سوی [[ولد|فرزندان]] وی قابلیت استماع ندارد.<ref>[[رای دادگاه درباره اختلاف در دایم و منقطع بودن نکاح (دادنامه شماره ٩٢٠٩٩٧٠٢٢٣٠٠١٣٢٧)]]</ref>

اگر در یک دعوی [[خواهان]] به استناد [[سند عادی]] مدعی نکاح دائم باشد اما [[خوانده]] نیز مدعی باشد [[اکراه]] صورت گرفته و [[قصد انشاء|قصد]] واقعی طرفین، عقد موقت بوده است و دلایل کافی به [[دادگاه|محکمه]] ارائه ندهد، منجر به دائمی بودن نکاح می شود زیرا تنظیم مندرجات عقد نکاح در فرم چاپی مخصوص نکاح موقت همراه با [[قرینه|قرائن]] دیگر، تاب مقاومت در برابر تصریح به نکاح دائم مندرج در آن [[سند]] را نداشته و در این حالت، عقد نکاح، دائم محسوب می شود.<ref>[[رای دادگاه درباره اختلاف در نوع عقد نکاح (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۴۰۱۳۵۹)]]</ref>

اگر پس از [[فوت]] زوج اختلاف در انقطاعی یا دائمی بودن نکاح به وجود آید قول زوجه مقدم می باشد و در فرضی که زوج یا وراث وی ادعای انقطاعی بودن عقد نکاح را داشته باشند ارائه دلیل بر عهده آنان می باشد و نه زوجه، بنابراین در صورت عدم ارائه دلیل توسط [[وارث|وراث]] قول زوجه در مورد دائمی یا منقطع بودن نکاح پذیرفته می‌شود.<ref>[[رای دادگاه درباره اختلاف در نوع نکاح (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۷۰۰۴۴۲)]]</ref>

 

 

* احکام راجع به اصل '''نکاح''' و فسخ آن، [[طلاق]]، [[نسب]]، [[حجر]]، [[وقف]]، [[ثلث باقی|ثلث]]، [[حبس]] و [[تولیت]]<ref>[[ماده ۳۶۷ قانون آیین دادرسی مدنی]]</ref>

== جستارهای وابسته ==

* [[طلاق]]

* [[فسخ نکاح]]

* [[شرایط صحت نکاح]]

* [[نکاح دائم]]

* [[نکاح منقطع]]

* [[نکاح معاطاتی]]

* [[اکراه در نکاح]]