نظریه شماره 7/1402/511 مورخ 1402/11/11 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره انتشار تصویر و سایر مشخصات متهم در رسانه ها: تفاوت میان نسخه‌ها

{{جعبه اطلاعات نظریات مشورتی|شماره نظریه=7/1402/511|شماره پرونده=1402-168-511ک|تاریخ نظریه=1402/11/11}}

'''نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۵۱۱ مورخ ۱۴۰۲/۱۱/۱۱ اداره کل حقوقی قوه قضاییه: استعلام:''' با عنایت به ماده ۹۶ قانون آیین دادرسی کیفری که در موارد خاص، اجازه انتشار چهره متهمان در رسانه ها را داده است، در صورتی که فردی بر این اساس چهره اش منتشر شود، آیا بعد از دسترسی به متهم (بند الف ماده مرقوم) یا طرح شکایت بزه دیدگان (بند ب ماده مرقوم) و اتمام تحقیقات مقدماتی، می تواند درخواست کند چهره وی از رسانه های دیجیتال حذف شود؟

نکته مهم اینکه ویژگی رسانه های دیجیتال امکان دسترسی تا سال ها بعد از انتشار را می دهد و محکوم علیه حق دارد با رفع فلسفه وضع ماده ۹۶ درخواست رفع اثر بدهد. از آنجا که در این مقرره قانونی، شیوه رفع اثر و یا امکان آن پیش بینی نشده و بعضا درخواست هایی در این زمینه به ویژه در مرحله اجرای احکام و با اجرای کامل دادنامه مطرح می شود، نظریه آن مرجع راهگشا خواهد بود.

حکم موضوع ماده ۹۶ قانون آیین دادرسی کیفری مبنی بر ممنوعیت انتشار تصویر و سایر مشخصات مربوط به هویت متهم در کلیه مراحل تحقیقات مقدماتی به استثنای دو مورد مذکور در بندهای الف و ب ماده پیش گفته ، حکمی است خلاف اصل و استثنایی که در موقع اعمال و اجرا باید به قدر متیقن از آن اکتفا نمود؛ بر این اساس در فرض سؤال با تحقق هدف مقنن مبنی بر دستیابی به متهم یا آگاهی بزه دیدگان از دستگیری متهم، با عنایت به اصل قانونی بودن دادرسی کیفری موضوع ماده ۲ قانون آیین دادرسی کیفری استمرار و بقای جواز انتشار چهره متهم فاقد وجاهت قانونی است. لذا در فرض سؤال، مقام قضایی ذیربط حسب مورد باید دستور حذف تصویر و مشخصات متهم یا محکوم را از فضای رسانه ای صادر کند؛ هرچند از سوی متهم در این خصوص درخواستی به عمل نیامده باشد.