ماده ۱۶۱ قانون آیین دادرسی مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (Wikihagh admin صفحهٔ ماده 161 قانون آیین دادرسی مدنی را به ماده ۱۶۱ قانون آیین دادرسی مدنی منتقل کرد: فارسی سازی نویسه ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:


== توضیح واژگان ==
== توضیح واژگان ==
تصرف عدوانی: این واژه مترادف با تصرف عادیه در فقه بوده و و به معنای تصرف بدون اذن مالک و قانون می‌باشد. ۱۰۵۶۰۴۵
تصرف عدوانی: این واژه مترادف با تصرف عادیه در فقه بوده و و به معنای تصرف بدون اذن مالک و قانون می‌باشد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دایره المعارف حقوق مدنی و تجارت (جلد اول) (حقوق تعهدات عقود و ایقاعات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4224236|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=1}}</ref>


دعوای ممانعت از حق: دعوای کسی که در ملک دیگری حق ارتفاق یا حق انتفاع داشته و در عین حال که متصرف حق مذکور است شخص دیگری مانع ادامه تصرف او در حق مذکور شده‌است را دعوای ممانعت از حق گویند. ۶۹۱۵۰۸
دعوای ممانعت از حق: دعوای کسی که در ملک دیگری حق ارتفاق یا حق انتفاع داشته و در عین حال که متصرف حق مذکور است شخص دیگری مانع ادامه تصرف او در حق مذکور شده‌است را دعوای ممانعت از حق گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کارگاه آموزش حقوق (جلد سوم) شرکت-صلح-ضمان عقدی-ضمان قهری|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2766088|صفحه=|نام۱=صحبت اله|نام خانوادگی۱=سلطانیان|چاپ=1}}</ref>


دعوای مزاحمت: منظور از مزاحمت این است که شخصی در زمینه تصرفات دیگری اخلال ایجاد نماید ۴۶۶۷۱۵و منظور از دعوای مزاحمت، دعوایی است که خواسته آن رفع زحمت مزاحم تصرفات متصرف قانونی مال غیرمنقول است بی آنکه مزاحم مال را از تصرف متصرف درآورده باشد. ۸۲۶۸۰
دعوای مزاحمت: منظور از مزاحمت این است که شخصی در زمینه تصرفات دیگری اخلال ایجاد نماید<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بایسته های آیین دادرسی مدنی (بر اساس قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379)|ترجمه=|جلد=|سال=1379|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1866916|صفحه=|نام۱=قدرت اله|نام خانوادگی۱=واحدی|چاپ=1}}</ref> و منظور از دعوای مزاحمت، دعوایی است که خواسته آن رفع زحمت مزاحم تصرفات متصرف قانونی مال غیرمنقول است بی آنکه مزاحم مال را از تصرف متصرف درآورده باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=330776|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref>


== پیشینه ==
== پیشینه ==
مواد ۳۶۴ و۳۲۶٬۳۲۷٬۳۲۸ قانون سابق در مورد تصرف خواهان شرط تصرف حداقل یک ساله وی را از شروط موفقیت در دعاوی مندرج در این ماده قرارداده بود که در قانون جدید این شرط حذف شده و مسکوت مانده‌است ۳۱۲۱۷۴/۱۱۷۷۸۲/ ۳۱۲۱۷۶
مواد ۳۶۴ و۳۲۶٬۳۲۷٬۳۲۸ قانون سابق در مورد تصرف خواهان شرط تصرف حداقل یک ساله وی را از شروط موفقیت در دعاوی مندرج در این ماده قرارداده بود که در قانون جدید این شرط حذف شده و مسکوت مانده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=سلسبیل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=471184|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1248752|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1248760|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref>


این ماده در قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۲۹۰ مشابهی ندارد. ۶۹۹۳۵۱
این ماده در قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۲۹۰ مشابهی ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=روند نمای تقنینی قانون آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2797460|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=رفیعی|چاپ=1}}</ref>


== نکات توضییحی و تفسیری دکترین ==
== نکات توضییحی و تفسیری دکترین ==
با توجه به مواد ۱۵۸ تا ۱۶۲ و ماده ۱۷۷ق. آ.د. م رسیدگی به دعاوی مندرج این ماده تابع تشریفات آیین دادرسی مدنی نبوده و رسیدگی به آنها خارج از نوبت صورت می‌گیرد. ۳۴۴۹۷۷ در دعوای ممانعت از حق خواهان نیازمند اثبات تصرف قبلی خود نسبت به مال مورد ادعا نداشته بلکه باید استفاده از مال را ثابت نماید به همین جهت در این ماده «حسب مورد» و «مورد استفاده بودن» به کار رفته‌است، همچنین در دعاوی مندرج در این ماده اثبات مالکیت خواهان ضروری نبوده و طرح این دعاوی از ناحیه غیر مالک نیز ممکن گردیده‌است. ۱۱۴۱۶۰حتی ممکن است خوانده دعوای تصرف عدوانی مالک ملک باشد که عدوانا آن را از تصرف متصرف خارج کرده‌است یا خواهان دعوا غاصبی باشد که استثنائاً تصرف سابق وی مورد حمایت قرار گرفته‌است .۱۳۹۱۸۱
با توجه به مواد ۱۵۸ تا ۱۶۲ و ماده ۱۷۷ق. آ.د. م رسیدگی به دعاوی مندرج این ماده تابع تشریفات آیین دادرسی مدنی نبوده و رسیدگی به آنها خارج از نوبت صورت می‌گیرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی (جلد اول) (دوره پیشرفته)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دراک|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1379964|صفحه=|نام۱=عبدالله|نام خانوادگی۱=شمس|چاپ=24}}</ref> در دعوای ممانعت از حق خواهان نیازمند اثبات تصرف قبلی خود نسبت به مال مورد ادعا نداشته بلکه باید استفاده از مال را ثابت نماید به همین جهت در این ماده «حسب مورد» و «مورد استفاده بودن» به کار رفته‌است، همچنین در دعاوی مندرج در این ماده اثبات مالکیت خواهان ضروری نبوده و طرح این دعاوی از ناحیه غیر مالک نیز ممکن گردیده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=456696|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> حتی ممکن است خوانده دعوای تصرف عدوانی مالک ملک باشد که عدوانا آن را از تصرف متصرف خارج کرده‌است یا خواهان دعوا غاصبی باشد که استثنائاً تصرف سابق وی مورد حمایت قرار گرفته‌است .<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=556780|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref>


با توجه به این ماده مهلتی برای طرح دعاوی مندرج در آن وجود نداشته و مدعی باید ثابت کند ملک قبل از خارج شدن از تصرفش مورد استفاده و در تصرفش بوده و بدون رضایت وی یا غیرقانونی از تصرفش خارج شده‌است .۱۱۴۱۶۳
با توجه به این ماده مهلتی برای طرح دعاوی مندرج در آن وجود نداشته و مدعی باید ثابت کند ملک قبل از خارج شدن از تصرفش مورد استفاده و در تصرفش بوده و بدون رضایت وی یا غیرقانونی از تصرفش خارج شده‌است .<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=456708|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref>


با توجه به ظاهر این ماده اثبات غیرقانونی بودن اقدامات خوانده با خواهان می‌باشد اما به نظر می‌رسد خواهان صرف اثبات سبق تصرف و استفاده او و لحوق تصرف و عملیات خوانده، برای موفقیت وی کفایت می‌کند و مطابق اصول، خوانده باید قانونی بودن تصرف و اقدامات خویش را اثبات نماید. ۱۳۲۸۴۶۱
با توجه به ظاهر این ماده اثبات غیرقانونی بودن اقدامات خوانده با خواهان می‌باشد اما به نظر می‌رسد خواهان صرف اثبات سبق تصرف و استفاده او و لحوق تصرف و عملیات خوانده، برای موفقیت وی کفایت می‌کند و مطابق اصول، خوانده باید قانونی بودن تصرف و اقدامات خویش را اثبات نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=جرم اهانت به مقدسات مذهبی در قوانین موضوعه و متون فقهی|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=نگاه بینه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5313900|صفحه=|نام۱=سعید|نام خانوادگی۱=مرجانی|چاپ=1}}</ref>


== مصادیق و نمونه‌ها ==
== مصادیق و نمونه‌ها ==
اخلال در تصرف، اقدامی ارادی است که با تصرف خواهان در تعارض و تزاحم است برای مقال شخصی در نوبت‌های متعدد به ملک مجاور که در تصرف دیگری است، جهت برداشت خاک، وارد می‌شود، فاعل از این طریق می‌خواهد اعلام نمایدکه اینگونه اقدام می‌نماید، زیرا مدعی است که دارای حق انتفاع در آن ملک است، این اخلال در تصرف متصرف است و او در این صورت، می‌تواند دعوای مزاحمت اقامه نماید. ۳۴۴۸۸۲
اخلال در تصرف، اقدامی ارادی است که با تصرف خواهان در تعارض و تزاحم است برای مقال شخصی در نوبت‌های متعدد به ملک مجاور که در تصرف دیگری است، جهت برداشت خاک، وارد می‌شود، فاعل از این طریق می‌خواهد اعلام نمایدکه اینگونه اقدام می‌نماید، زیرا مدعی است که دارای حق انتفاع در آن ملک است، این اخلال در تصرف متصرف است و او در این صورت، می‌تواند دعوای مزاحمت اقامه نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی (جلد اول) (دوره پیشرفته)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دراک|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1379584|صفحه=|نام۱=عبدالله|نام خانوادگی۱=شمس|چاپ=24}}</ref>
 
== منابع: ==
{{پانویس}}
۲٬۹۰۲

ویرایش

منوی ناوبری