۳۴٬۲۰۹
ویرایش
ماده ۴۰۳ قانون مجازات اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (added Category:قصاص چشم using HotCat) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
اگر شخصی که دارای دو چشم است، چشم کسی را که فقط یک چشم دارد، درآورد یا آن را کور کند، مجنی علیه می تواند یک چشم مرتکب را قصاص کند و نصف دیه کامل را هم دریافت دارد یا از قصاص یک چشم مرتکب منصرف شود و دیه کامل بگیرد مگر اینکه مجنی علیه یک چشم خود را قبلاً در اثر قصاص یا جنایتی که استحقاق دیه آن را داشته است، از دست داده باشد، که در این صورت می تواند یک چشم مرتکب را قصاص کند و یا با رضایت مرتکب، نصف دیه کامل را دریافت نماید. | اگر شخصی که دارای دو چشم است، چشم کسی را که فقط یک چشم دارد، درآورد یا آن را کور کند، [[مجنی علیه]] می تواند یک چشم مرتکب را [[قصاص چشم|قصاص]] کند و نصف [[دیه کامل]] را هم دریافت دارد یا از قصاص یک چشم مرتکب منصرف شود و دیه کامل بگیرد مگر اینکه مجنی علیه یک چشم خود را قبلاً در اثر قصاص یا [[جنایت|جنایتی]] که استحقاق [[دیه]] آن را داشته است، از دست داده باشد، که در این صورت می تواند یک چشم مرتکب را قصاص کند و یا با [[رضایت]] مرتکب، نصف دیه کامل را دریافت نماید. | ||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | == نکات توضیحی تفسیری دکترین == | ||
برخی معتقدند در دو | برخی معتقدند در دو حالت، گرفتن [[دیه چشم]] ممنوع می باشد: حالت نخست، مربوط به زمانی است که چشم اول مجنی علیه به موجب جنایتی که خود وی پیشتر مرتکب شده است قصاص شده باشد. حالت دوم نیز مربوط به زمانی است که مجنی علیه چشم نخست خود را در راستای جنایتی که علیه وی واقع شده و استحقاق اخذ دیه را داشته و دیه را اخذ نموده یا جانی را [[گذشت|عفو]] کرده ، از دست داده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=354420|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=7}}</ref> [[جهل]] یا [[علم]] جانی به تک چشم بودن مجنی علیه، تاثیری در حکم ماده ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=354416|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=7}}</ref> | ||
در این خصوص بطور | در این خصوص بطور کلی چند نظریه مطرح شده است: 1- مجنی علیه، حق قصاص هر دو چشم جانی را دارد. 2- مجنی علیه، حق قصاص یک چشم جانی را دارد ولی مستحق دیه نمی باشد. 3- علاوه بر قصاص یک چشم، باید قائل به پرداخت دیه نیز بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=709984|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> | ||
== | == مطالعات فقهی == | ||
== مستندات فقهی == | === مستندات فقهی === | ||
مستند فقهی و شرعی این ماده را عده ای روایتی از امام صادق (ع)می دانند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=709980|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> | مستند فقهی و شرعی این ماده را عده ای روایتی از امام صادق (ع) می دانند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=709980|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> | ||
همچنین روایتی در این خصوص وجود دارد که به موجب | همچنین روایتی در این خصوص وجود دارد که به موجب آن، امیر المؤمنین علی (ع) به مردی که دیگری با سنگی، یک چشم سالم او را کور کرده بود، گفت: «میتوانی یک چشمش را کور کنی و نصف دیه را بگیری. زیرا یک چشم تو به منزله دو چشم می باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نشریه دادرسی شماره 16 مهر و آبان 1378|ترجمه=|جلد=|سال=1378|ناشر=سازمان قضایی نیروهای مسلح|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1646864|صفحه=|نام۱=سازمان قضایی نیروهای مسلح|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> | ||
=== سوابق فقهی === | |||
گروهی از فقها در کتب خود بیان نموده اند که چنانچه کسی با دو چشم، یک چشم دیگری را در بیاورد و کوری کامل او را منجر شود، تنها یک چشم او قصاص میشود و نیز بیان شده است که علاوه بر قصاص، حق اخذ نیمی از دیه را دارد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فقه استدلالی (ترجمه تحریر الروضه فی شرح اللمعه)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=طه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4023876|صفحه=|نام۱=سیدمهدی (ترجمه)|نام خانوادگی۱=دادمرزی|چاپ=23}}</ref> چرا که جانی همه قوه بینایی او را از میان برده و منجر به دیه کامل شده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فقه استدلالی (ترجمه تحریر الروضه فی شرح اللمعه)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=طه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4023880|صفحه=|نام۱=سیدمهدی (ترجمه)|نام خانوادگی۱=دادمرزی|چاپ=23}}</ref>برخی از فقها معتقدند مجنی علیه می تواند چشم مرتکب را با دست خود دربیاورد، گروهی نیز بر این باورند که بهتر است قصاص به وسیله یک جسم تیز انجام شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جلد اول) (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1939172|صفحه=|نام۱=هوشنگ|نام خانوادگی۱=شامبیاتی|چاپ=1}}</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||