ماده ۴۳۱ قانون مجازات اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (added Category:فاضل دیه using HotCat)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
فاضل دیه یا سهم پرداختی شرکا از دیه جنایت، متعلق به قصاص شونده است و او می ‌تواند آن را به صاحب حق قصاص یا شرکای خود ببخشد و یا هر نوع تصرف مالکانه دیگری در آن انجام دهد لکن اگر آن را دریافت کرده باشد و قصاص صورت نگیرد، باید آن را برگرداند.
[[فاضل دیه]] یا سهم پرداختی [[شرکت در جنایت|شرکا]] از [[دیه]] [[جنایت]]، متعلق به قصاص شونده است و او می ‌تواند آن را به صاحب [[حق قصاص]] یا شرکای خود ببخشد و یا هر نوع [[تصرف]] مالکانه دیگری در آن انجام دهد لکن اگر آن را دریافت کرده باشد و [[قصاص]] صورت نگیرد، باید آن را برگرداند.


== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
به موجب این ماده، فاضل دیه متعلق به خود قاتل است. بعد از تعلق به او این مبلغ به ورثه او به ارث می رسد.به همین دلیل او حق وصیت در خصوص فاضل دیه یا پرداخت دیون خود به وسیله آن را دارد. لذا نمی توان ورثه را مالک ابتدایی فاضل دیه دانست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=708316|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>اگرچه دریافت دیه قبل از قصاص حق قاتل است، اما نمی توان آن را مربوط به نظم عمومی جامعه دانست. لذا توافق بر خلاف ان نیز امکان پذیر است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=708296|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> در واقع حکم این ماده را نباید از جمله احکام آمره تلقی نمود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=669684|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>
به موجب این ماده، فاضل دیه متعلق به خود قاتل است، بعد از تعلق به او، این مبلغ به [[وارث|ورثه]] او به [[ارث]] می رسد، به همین دلیل او حق [[وصیت]] در خصوص فاضل دیه یا پرداخت [[دین|دیون]] خود به وسیله آن را دارد، لذا نمی توان ورثه را مالک ابتدایی فاضل دیه دانست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=708316|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>اگرچه دریافت دیه قبل از قصاص، حق قاتل است، اما نمی توان آن را مربوط به [[نظم عمومی]] جامعه دانست، لذا توافق بر خلاف آن نیز امکان پذیر است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=708296|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> در واقع حکم این ماده را نباید از جمله [[قانون آمره|احکام آمره]] تلقی نمود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=669684|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>


== سوابق فقهی ==
== مطالعات فقهی ==
برخی از فقها اعلام نمود اند که فاضل دیه حق قاتل است که در صورت بقای آن پس از قصاص احکام ترکه در خصوص آن جاری می شود. همچنین ظاهر آن است که قاتل می تواند از فاضل دیه بعنوان حق خود گذشت کند. اما در مقابل گروهی دیگر اعلان داشته اند که حتی اگر فاضل دیه به خود قاتل داده شود، متعلق به اولیاء او است و در نهایت باید به آنان داده شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نشریه دادرسی ، شماره 82 ، مهر و آبان 1389|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=سازمان قضایی نیروهای مسلح|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2059340|صفحه=|نام۱=سازمان قضایی نیروهای مسلح|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref>


== رویه قضایی ==
=== سوابق فقهی ===
بر اساس نظریه مشورتی شماره 7/6916-1373/11/29 اداره حقوقی، فاضل دیه حق قاتل بوده و پیش از قصاص باید به او پرداخت شود. لذا این مبلغ مستقر در ملکیت او است و از همین رو میتواند از ان صرف نظر هم بکند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=669564|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>
برخی از فقها اعلام نموده اند که فاضل دیه، حق قاتل است که در صورت بقای آن پس از قصاص، احکام [[ترکه]] در خصوص آن جاری می شود. همچنین ظاهر آن است که قاتل می تواند از فاضل دیه بعنوان حق خود [[گذشت]] کند اما در مقابل گروهی دیگر اعلان داشته اند که حتی اگر فاضل دیه به خود قاتل داده شود، متعلق به [[ولی|اولیاء]] او است و در نهایت باید به آنان داده شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نشریه دادرسی ، شماره 82 ، مهر و آبان 1389|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=سازمان قضایی نیروهای مسلح|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2059340|صفحه=|نام۱=سازمان قضایی نیروهای مسلح|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref>
 
== رویه های قضایی ==
بر اساس [[نظریه مشورتی]] شماره 7/6916-1373/11/29 [[اداره حقوقی قوه قضائیه|اداره حقوقی]]، فاضل دیه حق قاتل بوده و پیش از قصاص باید به او پرداخت شود لذا این مبلغ مستقر در [[مالکیت|ملکیت]] او است و از همین رو میتواند از آن صرف نظر هم بکند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=669564|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۳۲٬۰۱۷

ویرایش

منوی ناوبری