۱۹۷٬۷۰۲
ویرایش
Hossein dk (بحث | مشارکتها) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
*{{زیتونی|[[ماده ۱۲۶ قانون مجازات اسلامی|مشاهده ماده قبلی]]}} | *{{زیتونی|[[ماده ۱۲۶ قانون مجازات اسلامی|مشاهده ماده قبلی]]}} | ||
*{{زیتونی|[[ماده ۱۲۸ قانون مجازات اسلامی|مشاهده ماده بعدی]]}} | *{{زیتونی|[[ماده ۱۲۸ قانون مجازات اسلامی|مشاهده ماده بعدی]]}} | ||
==مواد مرتبط== | == مواد مرتبط == | ||
* [[ماده ۱۲۶ قانون مجازات اسلامی]] | |||
* [[ماده ۱۲۸ قانون مجازات اسلامی]] | |||
* [[ماده ۶۹ قانون مجازات اسلامی|ماده 69 قانون مجازات اسلامی]] | * [[ماده ۶۹ قانون مجازات اسلامی|ماده 69 قانون مجازات اسلامی]] | ||
==توضیح واژگان== | == توضیح واژگان == | ||
«معاون جرم»، کسی است که بدون [[شرکت در جرم|مشارکت در اجرای جرم]]، با رفتار خود وقوع جرم را [[تسهیل وقوع جرم|تسهیل]] نماید و یا [[مباشرت|مباشر]] را به ارتکاب جرم برانگیزد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای عمومی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1399|ناشر=مساوات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6228476|صفحه=|نام۱=نورمحمد|نام خانوادگی۱=صبری|چاپ=1}}</ref> | «معاون جرم»، کسی است که بدون [[شرکت در جرم|مشارکت در اجرای جرم]]، با رفتار خود وقوع جرم را [[تسهیل وقوع جرم|تسهیل]] نماید و یا [[مباشرت|مباشر]] را به ارتکاب جرم برانگیزد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای عمومی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1399|ناشر=مساوات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6228476|صفحه=|نام۱=نورمحمد|نام خانوادگی۱=صبری|چاپ=1}}</ref> | ||
==نکات | == نکات تفسیری دکترین == | ||
هرگاه مجازات مرتکب [[قتل عمدی]]، قصاص باشد، معاون به حبس تعزیری درجه 2 یا 3 محکوم میشود (یعنی بیش از پانزده تا بیست و پنج سال یا بیش از ده تا پانزده سال).<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جلد اول) (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4029812|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=11}}</ref>[[عنصر معنوی]] این جرم، [[سوء نیت عام|عمد عام]] است و اگر قتل عمد با [[قصد قتل]] صورت گرفته باشد، به عنوان [[سو نیت خاص|سوء نیت خاص]] به قصد قتل نیاز داریم، اما اگر با [[فعل نوعا کشنده]] باشد، سوءنیت خاص شرط نیست و این در صورتی است که [[قصد نتیجه|قصد حصول نتیجه]] را همان سوءنیت خاص بدانیم.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد دوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=376948|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref>شرایط تحقق مجازات معاونت در جرم موجب قصاص عضو، عینا همان شرایط پیش بینی شده در مورد مجازات [[معاونت در قتل عمدی|معاونت در قتل های عمدی]] است که به جهت حمایت از حیثیت عمومی وضع شده است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد دوم) (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=امیرکبیر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1834384|صفحه=|نام۱=محمدصالح|نام خانوادگی۱=ولیدی|چاپ=8}}</ref>بنابراین معاونت در این جرم، طبق بند (ب) به بیش از دو تا پنج سال یا بیش از شش ماه تا دو سال حبس تعزیری محکوم میشود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جلد اول) (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4029824|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=11}}</ref> | هرگاه مجازات مرتکب [[قتل عمدی]]، قصاص باشد، معاون به حبس تعزیری درجه 2 یا 3 محکوم میشود (یعنی بیش از پانزده تا بیست و پنج سال یا بیش از ده تا پانزده سال).<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جلد اول) (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4029812|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=11}}</ref>[[عنصر معنوی]] این جرم، [[سوء نیت عام|عمد عام]] است و اگر قتل عمد با [[قصد قتل]] صورت گرفته باشد، به عنوان [[سو نیت خاص|سوء نیت خاص]] به قصد قتل نیاز داریم، اما اگر با [[فعل نوعا کشنده]] باشد، سوءنیت خاص شرط نیست و این در صورتی است که [[قصد نتیجه|قصد حصول نتیجه]] را همان سوءنیت خاص بدانیم.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد دوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=376948|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref>شرایط تحقق مجازات معاونت در جرم موجب قصاص عضو، عینا همان شرایط پیش بینی شده در مورد مجازات [[معاونت در قتل عمدی|معاونت در قتل های عمدی]] است که به جهت حمایت از حیثیت عمومی وضع شده است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد دوم) (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=امیرکبیر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1834384|صفحه=|نام۱=محمدصالح|نام خانوادگی۱=ولیدی|چاپ=8}}</ref>بنابراین معاونت در این جرم، طبق بند (ب) به بیش از دو تا پنج سال یا بیش از شش ماه تا دو سال حبس تعزیری محکوم میشود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جلد اول) (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4029824|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=11}}</ref> | ||
گفتنی است که دو نکته مهم در مورد تبصره 2 این ماده وجود دارد اول اینکه منظور از اینکه «به هر علتی قصاص نفس یا عضو اجرا نشود»، ظاهرا شامل [[علل موجهه جرم]] نیست. همچنین اعمال این ماده، نیاز به [[گذشت شاکی]] از معاون ندارد، اما گذشت [[ولی دم]] از معاون، موجبی است برای [[تخفیف مجازات]] قانونی و در صورت قصاص قاتل، اگر ولی دم از معاون گذشت کند، دادگاه میتواند مجازات را به استناد [[ماده ۲۲ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰|ماده 22]] تخفیف دهد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=349564|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=5}}</ref> | گفتنی است که دو نکته مهم در مورد تبصره 2 این ماده وجود دارد اول اینکه منظور از اینکه «به هر علتی قصاص نفس یا عضو اجرا نشود»، ظاهرا شامل [[علل موجهه جرم]] نیست. همچنین اعمال این ماده، نیاز به [[گذشت شاکی]] از معاون ندارد، اما گذشت [[ولی دم]] از معاون، موجبی است برای [[تخفیف مجازات]] قانونی و در صورت قصاص قاتل، اگر ولی دم از معاون گذشت کند، دادگاه میتواند مجازات را به استناد [[ماده ۲۲ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰|ماده 22]] تخفیف دهد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=349564|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=5}}</ref> | ||
==رویه های | |||
== نکات توصیفی هوش مصنوعی == | |||
{{هوش مصنوعی (ماده)}} | |||
# در صورتی که مجازات خاصی برای معاون در شرع تعیین نشده باشد، مجازات وی طبق قانون مجازات اسلامی تعیین میشود. | |||
# در جرایمی که مجازات قانونی آنها سلب حیات یا حبس دائم است، مجازات معاون حبس تعزیری درجه دو یا سه است. | |||
# در سرقت حدی و قطع عمدی عضو، مجازات معاون حبس تعزیری درجه پنج یا شش است. | |||
# در جرایمی که مجازات قانونی آنها شلاق حدی است، مجازات معاون سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه شلاق تعزیری درجه شش است. | |||
# در جرایمی که موجب تعزیر هستند، مجازات معاون یک تا دو درجه پایینتر از مجازات جرم ارتکابی است. | |||
# مجازات معاون از نوع مجازات قانونی جرم ارتکابی است، مگر در موارد خاص مانند مصادره اموال، انفصال دائم و انتشار حکم محکومیت. | |||
# در مورد مصادره اموال، مجازات معاون جزای نقدی درجه چهار است. | |||
# در مورد انفصال دائم، مجازات معاون جزای نقدی درجه شش است. | |||
# در مورد انتشار حکم محکومیت، مجازات معاون جزای نقدی درجه هفت است. | |||
# اگر قصاص نفس یا عضو اجرا نشود، مجازات معاون بر اساس میزان تعزیر فاعل اصلی جرم و مطابق بند (ت) ماده ۱۲۷ تعیین میشود. | |||
== رویه های قضایی == | |||
* [[رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره گذشت اولیای دم]] | |||
* [[رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره وحدت قصد معاون با مباشر]] | |||
* [[رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره معاونت در کلاهبرداری]] | |||
* [[رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره ضرورت حضور وکیل در جلسات دادرسی]] | |||
* [[رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره صدور حکم بر مبنای علم متعارف قاضی]] | |||
* [[رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره درخواست اعاده دادرسی از طرف قاضی اجرای احکام]] | |||
* [[رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره حمل مواد مخدر مسروقه توسط سارق]] | |||
* [[رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره جنایت بر میت توسط قاتل]] | |||
* [[رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره تخفیف مجازات معاونت در کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۹۲۵۳۰۰۴۹۸)]] | |||
* [[رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره تأثیر تشدید مجازات مرتکب اصلی جرم بر مجازات معاون]] | |||
* [[رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره تأثیر اقرار یکی از شرکای جرم بر محکومیت سایر شرکا]] | |||
* [[رای دادگاه درباره کلاهبرداری با استفاده از سند مجعول (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۹۰۰۸۶۱)]] | |||
* [[رای دادگاه درباره شروط تحقق بزه جعل (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۵۹۰۰۱۶۰)]] | |||
* [[رای دادگاه درباره رد مال در فرض انتقال مال غیر با سند رسمی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۲۰۰۱۳۴۷)]] | |||
* [[نظریه شماره 7/97/2659 مورخ 1397/12/05 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]] | |||
* [[نظریه شماره 7/97/1759 مورخ 1397/12/21 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]] | |||
* [[نظریه شماره 7/96/2633 مورخ 1396/11/02 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]] | |||
* [[نظریه شماره 7/96/1961 مورخ 1396/08/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]] | |||
* [[نظریه شماره 7/95/2592 مورخ 1395/10/11 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]] | |||
* [[نظریه شماره 7/95/1819 مورخ 1395/08/03 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]] | |||
* [[نظریه شماره 7/95/1661 مورخ 1395/07/13 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]] | |||
* [[نظریه شماره 7/1402/939 مورخ 1402/11/23 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]] | |||
* [[نظریه شماره 7/1400/1014 مورخ 1401/02/31 اداره کل حقوقی قوه قضائیه درباره حالات و مصادیق مجازات معاون جرم]] | |||
* [[نظریه شماره 2592/95/7 مورخ 1395/10/11 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]] | |||
* [[نظریه شماره 1961/96/7 مورخ 1396/08/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]] | |||
* [[نظریه شماره 1819/95/7 مورخ 1395/08/03 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]] | |||
* [[نظریه شماره 1661/95/7 مورخ 1395/07/13 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]] | |||
[[دیوان عالی کشور]] در رای شماره 2504 مورخ 1317/11/6، سکوت و عدم اقدام در جلوگیری از ارتکاب بزه را معاونت تلقی نکردند و بیان داشتند: «اگر کسی در حضور دیگری مرتکب قتلی شود و شخص حاضر با امکان جلوگیری، سکوت اختیار کند، شخص حاضر مستوجب هیچگونه مجازاتی نیست». همچنین در رای 564 مورخ 1326/6/22 شعبه دیوان عالی کشور بیان شده: «اگر یکی از دو نفر همکار اداری مرتکب جرم [[اختلاس]] شوند و دیگری با علم و اطلاع سکوت اختیار کند و گزارش ندهد، عمل او را نمیشود معاونت تلقی کرد زیرا تحقق جرم معاونت، [[وحدت قصد]] و [[تبانی]] با مجرم اصلی است و به علاوه از [[امر وجودی|امور وجودی]] است و نه [[امر عدمی|عدمی]]».<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای عمومی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1399|ناشر=مساوات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6228552|صفحه=|نام۱=نورمحمد|نام خانوادگی۱=صبری|چاپ=1}}</ref> | [[دیوان عالی کشور]] در رای شماره 2504 مورخ 1317/11/6، سکوت و عدم اقدام در جلوگیری از ارتکاب بزه را معاونت تلقی نکردند و بیان داشتند: «اگر کسی در حضور دیگری مرتکب قتلی شود و شخص حاضر با امکان جلوگیری، سکوت اختیار کند، شخص حاضر مستوجب هیچگونه مجازاتی نیست». همچنین در رای 564 مورخ 1326/6/22 شعبه دیوان عالی کشور بیان شده: «اگر یکی از دو نفر همکار اداری مرتکب جرم [[اختلاس]] شوند و دیگری با علم و اطلاع سکوت اختیار کند و گزارش ندهد، عمل او را نمیشود معاونت تلقی کرد زیرا تحقق جرم معاونت، [[وحدت قصد]] و [[تبانی]] با مجرم اصلی است و به علاوه از [[امر وجودی|امور وجودی]] است و نه [[امر عدمی|عدمی]]».<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای عمومی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1399|ناشر=مساوات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6228552|صفحه=|نام۱=نورمحمد|نام خانوادگی۱=صبری|چاپ=1}}</ref> | ||
خط ۳۰: | خط ۷۳: | ||
به موجب [[رأی اصراری]] 1348/3/21_168 در صورتی می توان شخصی را به عنوان معاون جرم [[تعقیب]] و مجازات کرد که وقوع جرم مورد نظر محقق و مسلم باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد اول) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=راه نوین|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6279588|صفحه=|نام۱=محمدحسین|نام خانوادگی۱=کارخیران|چاپ=1}}</ref> | به موجب [[رأی اصراری]] 1348/3/21_168 در صورتی می توان شخصی را به عنوان معاون جرم [[تعقیب]] و مجازات کرد که وقوع جرم مورد نظر محقق و مسلم باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد اول) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=راه نوین|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6279588|صفحه=|نام۱=محمدحسین|نام خانوادگی۱=کارخیران|چاپ=1}}</ref> | ||
* [[نظریه 7/1400/1014 مورخ 1401/02/31 اداره کل حقوقی قوه قضائیه درباره حالات و مصادیق مجازات معاون جرم]] | * [[نظریه 7/1400/1014 مورخ 1401/02/31 اداره کل حقوقی قوه قضائیه درباره حالات و مصادیق مجازات معاون جرم]] | ||
* [[نظریه شماره 7/99/1415 مورخ 1399/10/08 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تاثیر قانون کاهش مجازات حبس تعزیری بر معاونت در اسیدپاشی]] | * [[نظریه شماره 7/99/1415 مورخ 1399/10/08 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تاثیر قانون کاهش مجازات حبس تعزیری بر معاونت در اسیدپاشی]] | ||
* [[رای دادگاه درباره ارتکاب جعل به عنوان مقدمه کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۰۰۱۳۰۸)]] | * [[رای دادگاه درباره ارتکاب جعل به عنوان مقدمه کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۰۰۱۳۰۸)]] | ||
* [[رای دادگاه درباره ارتکاب جعل به عنوان مقدمه بزه کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۲۱۰۰۷۹۱)]] | * [[رای دادگاه درباره ارتکاب جعل به عنوان مقدمه بزه کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۲۱۰۰۷۹۱)]] | ||
* [[نظریه شماره 7/99/403 مورخ 1399/04/11 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره ارتباط بین مجازات مباشر و معاون]] | * [[نظریه شماره 7/99/403 مورخ 1399/04/11 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره ارتباط بین مجازات مباشر و معاون]] | ||
* [[رای دادگاه درباره اختلاس (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۹۹۰۰۳۱۰)]] | * [[رای دادگاه درباره اختلاس (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۹۹۰۰۳۱۰)]] | ||
خط ۵۱: | خط ۹۱: | ||
== مقالات مرتبط == | == مقالات مرتبط == | ||
* [[مطالعة تطبیقی معاونت در جرم در حقوق کیفری ایران، آمریکا و اسکاتلند]] | * [[مطالعة تطبیقی معاونت در جرم در حقوق کیفری ایران، آمریکا و اسکاتلند]] | ||
* [[بررسی سیاست جنایی تقنینی ایران در قبال بزه تقلب در مواد خوردنی]] | * [[بررسی سیاست جنایی تقنینی ایران در قبال بزه تقلب در مواد خوردنی]] | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{پانویس}}{{مواد قانون مجازات اسلامی}} | {{پانویس}}{{مواد قانون مجازات اسلامی}} | ||
[[رده:معاونت در جرم]] | [[رده:معاونت در جرم]] |