اصل ۱۵۷ قانون اساسی: تفاوت میان نسخه‌ها

* [[اصل ۱۵۶ قانون اساسی|مشاهده اصل قبلی]]

* [[اصل ۱۵۸ قانون اساسی|مشاهده اصل بعدی]]

== مواد مرتبط ==

[[قانون اختیارات و وظایف رئیس قوه قضائیه مصوب ۱۳۷۱]]

== پیشینه ==

یک ماه پیش از پیروزی انقلاب مشروطه، [[قانون عدلیه]] به تصویب مظفرالدین شاه قاجار رسید. این قانون که اولین سند و پایه‌گذار سیستم قضایی ایران است، در فقره اول فصل اول خود وزارت عدلیه را مسئول رسیدگی به دعاوی و تظلمات در ممالک محروسه ایران دانسته و سپس در فقره هشتم همین فصل، بیان می‌دارد: «روسای عدلیه ولایات و اجزاء وزارت عدلیه به تصویب شخص وزیر عدلیه معین و در پیشگاه دولت معرفی می‌شوند و وزیر عدلیه حق عزل و انفصال آن‌ها را نخواهد داشت مگر بعد از ثبوت تقصیر و یا اجازه و امضای همایونی». حال از آنجا که تمامی وزراء در نظام قاجار به خواست شاه برگزیده می‌شدند، و وزیر عدلیه به انتخاب روسای جزء می‌پرداخته، بنابراین باید گفت که رییس نظام عدلیه ایران توسط شاه تعیین می‌گردیده است.  

همچنین، بر اساس [[بازنگری قانون اساسی]] سال ۱۳۶۸ [[شورای عالی قضایی|شورای عالی قضائی]] منحل شده و مسئولیت‌های آن با هدف تمرکز در مدیریت قوه قضائیه به عهده شخصی که ریاست قوه قضائیه نام دارد، واگذار شد که این مقام از سوی رهبری منصوب می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تفکیک تقنین و اجرای تحلیل مرزهای صلاحیت تقنینی در روابط قوای مقننه و مجریه|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=معاونت تدوین تنقیح و انتشار قوانین و مقررات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4989872|صفحه=|نام۱=علی محمد|نام خانوادگی۱=فلاح زاده|چاپ=1}}</ref>

== نکات تفسیری دکترین اصل 157 قانون اساسی ==

منظور از «عالی ترین مقام قوه قضائیه» عالی ترین [[مقام قضایی|مقام قضائی]] نیست؛ زیرا هیچ‌کدام از وظایف رئیس قوه قضائیه، ماهیت قضائی ندارد و عالی ترین مقام قضائی در حقیقت بر عهده ریاست [[دیوان عالی کشور]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران حاکمیت و نهادهای سیاسی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3859976|صفحه=|نام۱=سیدمحمد|نام خانوادگی۱=هاشمی|چاپ=23}}</ref> لازم است ذکر شود که تجدید انتصاب رئیس قوه قضائیه برای دوره‌های بعدی با تأیید رهبری بلامانع است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در نظم حقوق کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4744604|صفحه=|نام۱=امیر|نام خانوادگی۱=ساعدوکیل|نام۲=پوریا|نام خانوادگی۲=عسکری|چاپ=3}}</ref>

{{هوش مصنوعی (ماده)}}

# مقام رهبری مسئول تعیین رئیس قوه قضاییه است.

# رئیس قوه قضاییه بالاترین مقام در قوه قضاییه به شمار می‌آید.

# مسئولیت‌های رئیس قوه قضاییه شامل امور قضایی، اداری و اجرایی می‌شود.

== رویه های قضایی ==

* [[رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال بخشنامه شماره ۴۱/۸۰/۱ مورخ ۷/۱/۱۳۸۰ رئیس قوه قضاییه]]

* [[رای دادگاه درباره اثر انحلال قرارداد بر اعتبار شرط داوری (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۸۰۱۱۹۴)]]

== مقالات مرتبط ==

* [[طرق فوق العاده اعتراض به آراء کیفری در حقوق ایران و مقایسه آن با حقوق کامن‌لا]]

* [[حق دادخواهی و شکایت از نظر شورای انتظامی سازمان نظام مهندسی و کنترل ساختمان]]

* [[نگرش نظام‌مند به قانون اساسی مبتنی بر الگوهای انسجام متن]]

== منابع ==

{{پانویس}}