ماده ۱۰۷۷ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

* {{زیتونی|[[ماده ۱۰۷۶ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}

* {{زیتونی|[[ماده ۱۰۷۸ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}

== مواد مرتبط ==

* [[ماده ۱۰۷۶ قانون مدنی]]

* [[ماده ۱۰۷۸ قانون مدنی]]

* [[ماده ۹۴۰ قانون مدنی]]

== توضیح واژگان ==

منظور از «نکاح منقطع» در '''ماده ۱۰۷۷ قانون مدنی'''، یعنی انعقاد [[نکاح|عقد زناشویی]] برای مدتی معین.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فرهنگ فقه (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2622360|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدمحمود|نام خانوادگی۱=هاشمی شاهرودی|چاپ=3}}</ref>

جهت ارث بری زوجه از [[زوج|همسرش]]، باید شرایط زیر فراهم باشد: [[نکاح دائم|نکاح دائمی]] بین آنان تا زمان [[فوت]] شوهر ادامه یابد؛ و زن، خالی از [[موانع ارث]] باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی میراث زوجه در حقوق اسلام و ایران (تحلیل فقهی و حقوقی ارث زن از دارایی شوهر)|ترجمه=|جلد=|سال=1376|ناشر=اطلاعات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1453272|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=مهرپور|چاپ=3}}</ref>

[[شرط توارث در ازدواج موقت|شرط وراثت ضمن ازدواج موقت]]، غیر [[وارث]] را در [[سهم‌الارث|سهام قانونی]] ورثه [[شرکت مدنی|شریک]] می‌کند لذا چنین [[شرط|شرطی]]، از مصادیق [[شرط نامشروع]] محسوب می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد سوم) (در شفعه، وصایا، ارث) (با تجدیدنظر، تصحیح کامل اضافات)|ترجمه=|جلد=|سال=1376|ناشر=اسلامیه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=15880|صفحه=|نام۱=سیدحسن|نام خانوادگی۱=امامی|چاپ=13}}</ref> برخی از حقوقدانان، شرط وراثت ضمن عقد متعه را، [[وصیت]] تلقی نموده؛ و تا اندازه سهم قانونی زوجه از ارث، [[نفوذ|نافذ]] می‌دانند،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=208672|صفحه=|نام۱=سیدعلی|نام خانوادگی۱=حائری شاه باغ|چاپ=3}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=208664|صفحه=|نام۱=سیدعلی|نام خانوادگی۱=حائری شاه باغ|چاپ=3}}</ref> اما به عقیده برخی دیگر، نمی‌توان شرط توارث را، وصیت محسوب نمود؛ زیرا مفهوم و آثار حقوقی ارث و وصیت، یکسان نیست، مگر اینکه بتوان ثابت نمود؛ که مقصود هر یک از زوجین از پذیرش شرط توارث، [[انشاء|انشا]]<nowiki/>ی وصیت به نفع دیگری بوده‌ است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ارث|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=155984|صفحه=|نام۱=مهدی|نام خانوادگی۱=شهیدی|چاپ=8}}</ref>

در متعه، فوت شوهر پیش از [[دخول|مقاربت]]، سبب سقوط مهریه نمی‌گردد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره متوسط حقوق مدنی (حقوق خانواده)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=140824|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> همچنین [[انقضای مدت نکاح موقت|انقضای مدت]] پیش از مقاربت، موجب تنصیف مهریه نمی‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره متوسط حقوق مدنی (حقوق خانواده)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=140824|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref>

از [[مفهوم مخالف]] [[ماده ۹۴۰ قانون مدنی]] برمی آید که زوجین در متعه، از هم ارث نمی‌برند؛ و چون مقررات ارث، [[قانون آمره|امری]] است؛ لذا نمی‌توان شرط خلاف آن را پذیرفت.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق خانواده (جلد اول) (نکاح و انحلال آن)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1142008|صفحه=|نام۱=سیدمهدی|نام خانوادگی۱=جلالی|چاپ=1}}</ref>

== سوابق و مستندات فقهی ==

=== سوابق و مستندات فقهی ===

* امام صادق، شرط توارث زوجین در متعه را صحیح ندانسته،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد بیست وششم) (نکاح 2)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=فرهنگ سبز|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2787284|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=اسماعیل تبار|نام۲=سیداحمدرضا|نام خانوادگی۲=حسینی|نام۳=مهدی (ترجمه)|نام خانوادگی۳=حسینیان قمی|چاپ=1}}</ref> و توارث در متعه را منتفی دانسته‌ است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد بیست وششم) (نکاح 2)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=فرهنگ سبز|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2787228|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=اسماعیل تبار|نام۲=سیداحمدرضا|نام خانوادگی۲=حسینی|نام۳=مهدی (ترجمه)|نام خانوادگی۳=حسینیان قمی|چاپ=1}}</ref>

=== سوابق و مستندات فقهی ===

* عدم ذکر مهریه در متعه، موجب [[بطلان نکاح|بطلان عقد]] می‌گردد و مهریه باید [[مال|مالیت]] داشته باشد؛ اعم از اینکه [[عین معین|عین]]، یا [[منفعت]] یا [[حق]]، یا عمل باشد؛ و معلوم بودن مهریه، به هر طریقی که رفع [[جهل|جهالت]] نماید؛ [[شرطیت|شرط]] است، مهریه، چه کم و چه زیاد باشد؛ با [[توافق]] طرفین تعیین می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=57448|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=کیایی|چاپ=1}}</ref>

{{هوش مصنوعی (ماده)}}

# نکاح منقطع به مسائل وراثت زن می‌پردازد.

# در نکاح منقطع، احکام مهر از قوانین عمومی تبعیت می‌کنند.

# جزئیات بیشتر درباره احکام نکاح منقطع ممکن است در فصل‌های دیگری مورد بحث قرار گیرد.

== رویه های قضایی ==

* [[نشست‌ قضایی|کمیسیون نشست‌های قضایی]]، به مناسبت نشست قضات دادگستری آذربایجان شرقی، شرط وراثت در ازدواج موقت را، به دلیل مخالفت با قواعد امری ارث، [[شرط باطل|باطل]] می‌داند، حتی اگر [[تمکین]] زوجه، منوط به ارث بری او از زوج شده باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه نشست های قضایی مسائل قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5542728|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضاییه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref>

* کمیسیون نشست‌های قضایی، به مناسبت نشست قضات دادگستری قم، در متعه، انقضای مدت پیش از مقاربت را موجب تنصیف مهریه دانسته‌ است و در صورت [[بذل مدت]]، نسبت به مدت باقیمانده، چیزی از مهر کسر نمی‌گردد؛ و در صورت عدم تمکین زوجه، نسبت به مدت [[نشوز]]، از مهر کم می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه نشست های قضایی مسائل قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5654984|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضاییه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref>

== منابع ==

{{پانویس|۲}}

[[رده:نکاح]]

[[رده:نکاح منقطع]]