ماده ۱۲ قانون آیین دادرسی مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

* {{زیتونی|[[ماده ۱۱ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}

* {{زیتونی|[[ماده ۱۳ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}

== مواد مرتبط ==

* [[ماده ۱۳ قانون آیین دادرسی مدنی]]

* [[ماده ۲۰ قانون آیین دادرسی مدنی]]

* [[ماده ۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی]]

== توضیح واژگان ==

[[دعوای غیرمنقول]]: اگر موضوع مستقیم [[دعوا]] [[مال غیرمنقول]] و حقوق راجع به آن باشد، دعوا غیرمنقول است و اثر آن در [[صلاحیت]] دادگاه محل وقوع مال ظاهر می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=568060|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> به عبارت دیگر، هر دعوایی که [[خواسته]] آن مال غیرمنقول یا [[تحصیل]] [[حق|حقی]] در آن باشد مانند دعوی [[مالکیت]] خانه یا [[منافع]] آن، دعوی [[حق ارتفاق]]، دعوی [[تخلیه]] و [[خلع ید]] از غیرمنقول و دعوی خالصه بودن یا [[وقف]] بودن ملک و دعوی تعمیر [[عین مستاجره]]. در این خصوص، شایان ذکر است که دعوی [[مال الاجاره]] و [[اجرت المثل]] دعوی غیرمنقول نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=330604|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref>

== پیشینه ==

مفاد مادهٔ فوق، از سال ۱۲۹۰ و در [[ماده ۱۱ قوانین موقتی اصول محاکمات حقوقی]] در نظر گرفته شده بود. با این مضمون که: «دعاوی راجعه به اموال غیرمنقوله در صلحیه باید اقامه شود که [[مال غیرمنقول]] در حوزه آن واقع است اگر چه [[مدعی]] و [[مدعی علیه|مدعی‌علیه]] هم در آن حوزه ساکن یا مقیم نباشند».

== فلسفه و مبانی نظری ==

[[اصل صلاحیت محل وقوع مال غیرمنقول|اصل بر صلاحیت محل وقوع مال در دعاوی غیرمنقول]] است. فلسفه این اصل وجود دلایل در محل وقوع مال غیرمنقول و سهولت رسیدگی به دلایل (مانند [[کارشناسی]] و [[معاینه محل|تحقیق و معاینه محل]]) در محل می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نگاهی به آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=رادنواندیش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5203828|صفحه=|نام۱=یوسف|نام خانوادگی۱=نوبخت|چاپ=1}}</ref>

== مطالعات تطبیقی ==

در ماده 6-1342 قانون مدنی جدید فرانسه گفته شده است که ایفا باید در اقامتگاه مدیون صورت گیرد مگر آنکه به حکم قانون یا قرارداد یا قاضی، محل دیگری تعیین شده باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲|1=|عنوان=شرح قانون مدنی فرانسه|ترجمه=|جلد=|سال=1401|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6713460|صفحه=|نام۱=سیامک|نام خانوادگی۱=پاکباز|چاپ=1}}</ref>

منظور از سایر حقوق راجع به اموال غیرمنقول در [[ماده ۱۱ قانون آیین دادرسی مدنی]]، حقوق مذکور در [[ماده ۱۸ قانون مدنی]] است. از جمله [[حق انتفاع]] از اشیا غیرمنقوله مثل [[حق عمری]] و [[حق سکنی|سکنی]] و هم چنین [[حق ارتفاق]] شامل [[حق عبور]] و [[حق مجری]] و دعاوی راجع به اموال غیرمنقول از قبیل تقاضای [[خلع ید]] و امثال آن تابع اموال غیرمنقول است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه‌های عمومی و انقلاب (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1381|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1616760|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=2}}</ref>

{{هوش مصنوعی (ماده)}}

# دعاوی مربوط به اموال غیرمنقول شامل مالکیت، مزاحمت، ممانعت از حق، تصرف عدوانی و سایر حقوق مرتبط است.

# محل اقامت خوانده تأثیری در انتخاب حوزه دادگاه ندارد؛ حتی اگر خوانده در حوزه دیگری مقیم باشد.

# قوانین مربوط به اقامه دعاوی اموال غیرمنقول بر مبنای موقعیت جغرافیایی مال تنظیم می‌شوند.

== رویه های قضایی ==

* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مرجع صالح در رسیدگی به مطالبه خسارت ناشی از مستحق للغیردرآمدن مبیع غیرمنقول]]

* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره دادگاه صالح در فرض تعدد خواندگان]]

* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مرجع صالح در دعوای محاسبه هدر رفت انجام ساخت از زمان صدور پروانه]]

== مصادیق و نمونه ها ==

عده‌ای بر این باورند [[تعهد]] یا [[دین|دینی]] که موضوع آن به‌طور مستقیم مال غیرمنقول باشد، به تبعیت از موضوع آن غیرمنقول است. مانند [[تعهد]] به [[تسلیم]] ملک.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=سلسبیل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=465724|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1242044|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref> همچنین، شایان ذکر است که حق [[شریک|شریکان]] (سهم شرکت) در موردی که [[شرکت]] دارای [[شخصیت حقوقی]] است و نیز [[حق معنوی|حقوق معنوی]] (مانند [[حق تألیف]]) [[مال منقول|منقول‎]]<nowiki/>‌اند. ولی [[سرقفلی]] [[حق|حقی]] است مخلوط که چهره غیرمنقول آن (تقدم در [[اجاره]]) غلبه دارد. البته در این خصوص، نظر مخالف نیز وجود دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1242124|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref>

== مقالات مرتبط ==

* [[صلاحیت دادگاههای ایران در طلاق ایرانیان مقیم خارج از کشور]]

* [[توجیه آرای مدنی و ضمانت اجرای عدم رضایت آن]]

* [[آیین دادرسی دعاوی خانوادگی با تأکید بر قانون حمایت خانواده مصوب 1391|آیین دادرسی دعاوی خانوادگی با تأکید بر قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱]]

== منابع ==

{{پانویس|۲}}

[[رده:دعاوی مربوط به اموال غیرمنقول]]

[[رده:صلاحیت ذاتی و نسبی دادگاه‌ها]]