ماده ۱۳ قانون صدور چک: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
۶٬۱۴۳ بایت اضافه‌شده ،  سه‌شنبهٔ ‏۲۱:۰۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱۰: خط ۱۰:


ه‍ - در صورتی که ثابت شود چک بدون تاریخ صادر شده و یا تاریخ واقعی صدور چک مقدم بر تاریخ مندرج در متن چک باشد.
ه‍ - در صورتی که ثابت شود چک بدون تاریخ صادر شده و یا تاریخ واقعی صدور چک مقدم بر تاریخ مندرج در متن چک باشد.
== مواد مرتبط ==
== مواد مرتبط ==
* [[ماده 3 مکرر قانون صدور چک]]
* [[ماده 3 مکرر قانون صدور چک]]
* [[ماده 7 قانون صدور چک]]
* [[ماده 7 قانون صدور چک]]
== توضیح واژگان ==
== توضیح واژگان ==
[[چک سفید امضاء]]: به چکی که صادر کننده آن را امضاء می نماید بدون آنکه وجه چک را ذکر نماید، چک سفید امضاء گفته می شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=118584|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref>
[[چک سفید امضاء]]: به چکی که صادر کننده آن را امضاء می نماید بدون آنکه وجه چک را ذکر نماید، چک سفید امضاء گفته می شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=118584|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref>
 
== نکات تفسیری دکترین ماده 13 قانون صدور چک ==
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
در راستای قسمت آخر بند آخر از ماده صدرالذکر لازم به ذکر است که به چک هایی که تاریخ واقعی صدور آن مقدم بر تاریخ مندرج در متن چک می باشد، [[چک وعده دار]] گفته می شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=118588|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> از آنجا که چک به  نوعی جانشین اسکناس می باشد، لذا درصورتی که صادرکننده و دریافت کننده آن را به صورت دیگری رد و بدل نمایند همچون تضمین، امانت یا مدت دار، از حمایت های قانونی برخوردار نمی باشد. در همین راستا ماده صدرالذکر وصف کیفری چنین چک هایی را از بین برده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=614980|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>
در راستای قسمت آخر بند آخر از ماده صدرالذکر لازم به ذکر است که به چک هایی که تاریخ واقعی صدور آن مقدم بر تاریخ مندرج در متن چک می باشد، [[چک وعده دار]] گفته می شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=118588|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> از آنجا که چک به  نوعی جانشین اسکناس می باشد، لذا درصورتی که صادرکننده و دریافت کننده آن را به صورت دیگری رد و بدل نمایند همچون تضمین، امانت یا مدت دار، از حمایت های قانونی برخوردار نمی باشد. در همین راستا ماده صدرالذکر وصف کیفری چنین چک هایی را از بین برده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=614980|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>
 
== نکات توضیحی ماده 13 قانون صدور چک ==
== نکات توضیحی ==
درخصوص بند ب ماده صدرالذکر لازم به ذکر است که به چنین چکی، [[چک مشروط]] گفته می شود. همچنین لازم به ذکر است که صرف نظر از تحقق یا عدم تحقق شرط مورد نظر، امکان تعقیب کیفری صادر کننده وجود نداشته و وی از تعقیب کیفری مصون می باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حاشیه ای نوین بر قانون صدور چک|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6652428|صفحه=|نام۱=توحید|نام خانوادگی۱=زینالی|نام۲=اکبر|نام خانوادگی۲=سبحانی|چاپ=1}}</ref> امروزه با وجود سامانه صیاد، اثبات وعده دار بودن چک و بری شدن صادر کننده از مسئولیت کیفری ناشی از آن راحتتر می باشد، چرا که تاریخ ثبت چک در سامانه صیاد، تاریخ صدور چک می باشد و درصورت مغایرت آن تاریخ با تاریخ مندرج در چ به عنوان سررسید، چنین چکی چک وعده دار خواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=منظومه چک|ترجمه=|جلد=|سال=1401|ناشر=مکتوب آخر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6653400|صفحه=|نام۱=محمدمهدی|نام خانوادگی۱=توکلی|چاپ=1}}</ref>
درخصوص بند ب ماده صدرالذکر لازم به ذکر است که به چنین چکی، [[چک مشروط]] گفته می شود. همچنین لازم به ذکر است که صرف نظر از تحقق یا عدم تحقق شرط مورد نظر، امکان تعقیب کیفری صادر کننده وجود نداشته و وی از تعقیب کیفری مصون می باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حاشیه ای نوین بر قانون صدور چک|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6652428|صفحه=|نام۱=توحید|نام خانوادگی۱=زینالی|نام۲=اکبر|نام خانوادگی۲=سبحانی|چاپ=1}}</ref> امروزه با وجود سامانه صیاد، اثبات وعده دار بودن چک و بری شدن صادر کننده از مسئولیت کیفری ناشی از آن راحتتر می باشد، چرا که تاریخ ثبت چک در سامانه صیاد، تاریخ صدور چک می باشد و درصورت مغایرت آن تاریخ با تاریخ مندرج در چ به عنوان سررسید، چنین چکی چک وعده دار خواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=منظومه چک|ترجمه=|جلد=|سال=1401|ناشر=مکتوب آخر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6653400|صفحه=|نام۱=محمدمهدی|نام خانوادگی۱=توکلی|چاپ=1}}</ref>
== نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 13 قانون صدور چک ==
{{هوش مصنوعی (ماده)}}
# صادرکننده چک در صورت ارائه چک سفید امضا قابل تعقیب کیفری نیست.
# اگر وصول وجه چک مشروط به شرطی باشد، صادرکننده قابل تعقیب کیفری نیست.
# در صورتی که در متن چک قید شده باشد که چک بابت تضمین معامله یا تعهد است، تعقیب کیفری ندارد.
# اگر بدون قید در متن چک اثبات شود که چک بابت تضمین یا مشروط به شرطی بوده، صادرکننده تعقیب کیفری نمی‌شود.
# در صورت اثبات صدور چک بدون تاریخ یا تقدم تاریخ واقعی صدور بر تاریخ مندرج در چک، تعقیب کیفری حذف می‌شود.
== رویه های قضایی ==
* [[رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال بخشنامه شماره ۱۰۳۱/۳۵- ۱۲/۲/۷۳ مدیریت نظارت و امور بانک ها]]
* [[رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره ارائه دلیل جدید (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۹۲۵۳۰۰۱۲۶)]]
* [[رای دادگاه درباره چک وعده دار (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۹۹۰۰۳۴۰)]]
* [[رای دادگاه درباره چک وعده دار (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۲۱۳۱۳۰۰۰۵۳)]]
* [[رای دادگاه درباره وصف کیفری چک (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۲۱۳۱۳۰۰۰۹۸)]]
* [[رای دادگاه درباره وصف حضوری یا غیابی بودن رأی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۹۹۰۰۰۲۱)]]
* [[رای دادگاه درباره ملاک وعده دار یا به روز بودن چک پس از تغییر تاریخ صدور (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۹۹۰۰۵۷۹)]]
* [[رای دادگاه درباره مفهوم چک سفید امضاء (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۲۱۳۱۳۰۰۱۱۳)]]
* [[رای دادگاه درباره ماهیت بزه صدور چک بلامحل (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۵۹۰۰۱۲۶)]]
* [[رای دادگاه درباره مانور متقلبانه محسوب نشدن عدم توانایی متعهد در ایفای تعهدات (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۰۴۰۰۶۸۸)]]
* [[رای دادگاه درباره قلمروی قانونی رأی اصلاحی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۲۱۳۱۳۰۰۰۹۶)]]
* [[رای دادگاه درباره عدم ابلاغ نظریه کارشناسی در دادگاه بدوی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۷۰۲۰۱۵۲۳)]]
* [[رای دادگاه درباره صدور چک های متعدد با تاریخ مسلسل (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۹۹۰۰۳۵۵)]]
* [[رای دادگاه درباره صدور چک بعد از وقت اداری به تاریخ روز بعد (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۹۹۰۰۱۰۳)]]
* [[رای دادگاه درباره صدور چک بابت وجه دستی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۲۱۳۱۳۰۰۲۰۱)]]
* [[رای دادگاه درباره صدور چک با شماره سریال متوالی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۹۹۰۰۰۱۳)]]
* [[رای دادگاه درباره صدور چک از حساب مسدود (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۲۱۳۱۳۰۰۰۲۷)]]
* [[رای دادگاه درباره رابطه قرار منع تعقیب و اصالت سند (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۲۱۳۱۳۰۰۲۴۱)]]
* [[رای دادگاه درباره دلالت دستور عدم پرداخت قبل از تاریخ چک (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۹۹۰۰۰۰۱)]]
* [[رای دادگاه درباره دستور عدم پرداخت وجه چک غیر قابل پرداخت (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۹۹۰۰۱۴۴)]]
* [[رای دادگاه درباره درج تاریخ روز تعطیل رسمی در چک (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۷۰۲۰۰۱۸۸)]]
* [[رای دادگاه درباره خودداری شاکی از ارائه چک جهت کارشناسی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۹۹۰۰۲۷۱)]]
* [[رای دادگاه درباره تکلیف دادگاه در فرض احراز وعده داربودن چک بلامحل (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۹۹۰۰۸۹۵)]]
* [[رای دادگاه درباره تکلیف دادگاه در فرض احراز وعده داربودن (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۵۹۰۰۹۱۷)]]
* [[رای دادگاه درباره تکلیف دادگاه در فرض احراز وعده دار بودن چک بلامحل (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۵۹۰۰۵۱۶)]]
* [[رای دادگاه درباره تکلیف دادگاه در فرض احراز وعده دار بودن چک بلامحل (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۵۹۰۰۵۰۷)]]
* [[رای دادگاه درباره تکلیف دادگاه در فرض احراز وعده دار بودن چک (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۹۹۰۰۰۱۳)]]
* [[رای دادگاه درباره تکلیف دادگاه در خصوص جرم نبودن عمل ارتکابی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۲۱۳۱۳۰۰۰۷۶)]]
* [[رای دادگاه درباره تغییر متن چک توسط صادرکننده و انتقال آن از طریق ظهرنویسی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۲۱۳۱۳۰۰۲۱۹)]]
* [[رای دادگاه درباره تعیین مجازات به کمتر از حداقل مقرر در قانون (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۲۱۳۱۳۰۰۱۷۲)]]
* [[نظریه شماره 7/93/0890 مورخ 1393/04/17 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
* [[نظریه شماره 595/96/7 مورخ 1396/03/10 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]


== رویه های قضایی ==
براساس نظریه شماره 7/7224 مورخ 1372/10/14 اداره حقوقی قوه قضاییه، صرف اقرار متهم به صدور چک تضمینی، آن را از شمول [[ماده 7 قانون صدور چک]] خارج نمی نماید و ادعای وی باید مستند به دلایل مثبته باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=615000|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>
براساس نظریه شماره 7/7224 مورخ 1372/10/14 اداره حقوقی قوه قضاییه، صرف اقرار متهم به صدور چک تضمینی، آن را از شمول [[ماده 7 قانون صدور چک]] خارج نمی نماید و ادعای وی باید مستند به دلایل مثبته باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=615000|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>
* [[رای دادگاه درباره آثار شهادت شهود در اثبات وعده دار بودن چک (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۰۵۰۱۴۳۱)]]
* [[رای دادگاه درباره آثار شهادت شهود در اثبات وعده دار بودن چک (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۰۵۰۱۴۳۱)]]
خط ۵۱: خط ۸۶:
* [[رای دادگاه درباره تغییر تاریخ اولیه چک (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۳۸۰۰۰۰۸۷)]]
* [[رای دادگاه درباره تغییر تاریخ اولیه چک (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۳۸۰۰۰۰۸۷)]]
* [[رای دادگاه درباره تغییر تاریخ مندرج در متن چک و تأیید آن در ظهر چک (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۹۹۰۰۶۶۱)]]
* [[رای دادگاه درباره تغییر تاریخ مندرج در متن چک و تأیید آن در ظهر چک (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۹۹۰۰۶۶۱)]]
== انتقادات ==
== انتقادات ==
سابقاً صدور چک های مندرج در ماده صدرالذکر سبب مسئولیت کیفری برای صادرکننده بود. در سال 1382 با اصلاح قانون صدور چک و اصلاح ماده اخیرالذکر وصف کیفری آن برداشته شده است و درصورتی که وجه این نوع  چک ها پرداخت نشود قابل تعقیب کیفری نخواهد بود که این امر برخلاف آن چه که عرف تجارتی مدنظر داشته صورت گرفته است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بایسته های تقنین|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=اندیشه اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2317508|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=حاجی ده آبادی|چاپ=2}}</ref>
سابقاً صدور چک های مندرج در ماده صدرالذکر سبب مسئولیت کیفری برای صادرکننده بود. در سال 1382 با اصلاح قانون صدور چک و اصلاح ماده اخیرالذکر وصف کیفری آن برداشته شده است و درصورتی که وجه این نوع  چک ها پرداخت نشود قابل تعقیب کیفری نخواهد بود که این امر برخلاف آن چه که عرف تجارتی مدنظر داشته صورت گرفته است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بایسته های تقنین|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=اندیشه اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2317508|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=حاجی ده آبادی|چاپ=2}}</ref>
== مقالات مرتبط ==
== مقالات مرتبط ==
[[تبيين ماهيت حقوقي انتقال اعتبار از طريق نظام بانکي]]
[[تبيين ماهيت حقوقي انتقال اعتبار از طريق نظام بانکي]]
== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
خط ۶۶: خط ۹۸:
{{مواد قانون صدور چک}}
{{مواد قانون صدور چک}}
[[رده: مواد قانون صدور چک]]
[[رده: مواد قانون صدور چک]]
{{DEFAULTSORT:ماده 0075}}

منوی ناوبری