الگوی مطلوب دادرسی اساسی در ایران در پشتیبانی از حقوق و آزادی ها با مطالعه تطبیقی در نظام حقوقی مصر عراق و الجزایر: تفاوت میان نسخه‌ها

'''الگوی مطلوب دادرسی اساسی در ایران در پشتیبانی از حقوق و آزادی ها با مطالعه تطبیقی در نظام حقوقی مصر عراق و الجزایر''' عنوان رساله ای است که توسط [[روح اله علیدادزاده]]، با راهنمایی [[مهدی رضایی]] و با مشاوره [[حسن وکیلیان]] و [[هدی غفاری]]  در سال ۱۴۰۲ و در مقطع دکتری دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.

[[دادرسی اساسی]] به عنوان یکی از مهمترین و حیاتی‌ترین نهادهای یک نظام سیاسی و حقوقی در دنیای امروز شناخته می‌شود. نهادی که هدف از تاسیس آن، پاسداری از [[قانون اساسی]] به عنوان قانون برتر در سلسله مراتب قوانین می‌باشد. شورای نگهبان در نظام حقوقی ایران به عنوان نهادی که چنین وظیفه ای را عهده دار شده است محور اصلی پژوهش می‌باشد. اسلامی بودن نظام سیاسی ایران، تشکیل و تاسیس [[شورای نگهبان]] بر چنین مبنایی ما را بر آن داشت که سراغ کشورهای اسلامی مصر، عراق و الجزایر برویم تا با نگاهی تطبیقی به نهاد دادرس اساسی در این کشورها و اصول کلی مرتبط با الگوی‌های دادرسی اساسی، الگویی مطلوب از نهاد دادرس اساسی در ایران ارایه داده شود. در واقع مهمترین تشابه مبنایی میان چهار کشور مورد پژوهش، پذیرش دین اسلام به عنوان یکی از منابع اصلی در نظام حقوقی و سیاسی می‌باشد. از طرفی بر عکس هر سه کشور مذکور، هدف اصلی از تاسیس شورای نگهبان، پاسداری از شرع و احکام اسلامی است و پاسداری از قانون اساسی و به طور خاص [[حقوق]] و [[آزادی|آزادی‌ها]] در مرحله بعد قرار دارد. امری که در سه کشور دیگر چنین نیست و هدف از تاسیس دادرس اساسی پشتیبانی از قانون اساسی است و پاسداری از شرع اسلام در دل نظارت دستوری قرار دارد. با توجه به اینکه می‌توان از دو الگوی کلی آمریکایی و اروپایی در نظام های حقوقی یاد کرد، هر چهار کشور امروزه از الگوی اروپایی یعنی تاسیس یک نهاد اختصاصی جهت نظارت دستوری استفاده می‌کنند. با مروری بر رویه شورای نگهبان و نگاه تطبیقی به این نهاد، شورا در خصوص پشتیبانی از حقوق و آزادی‌ها بخصوص حقوق و [[آزادی مدنی|آزادی‌های مدنی]]– [[آزادی سیاسی|سیاسی]] عملکرد قابل دفاعی از خود نشان نداده است. این ضعف اساسی که ناشی از تمرکز شورا بر [[نظارت شرعی]]، نبود نظارت پسینی و عدم پذیرش حق مراجعه اشخاص در خصوص نقض حقوق و آزادی‌ها به شورا، چیرگی بعد سیاسی و شرعی شورا بر بعد قضایی آن، میل به یک تغییرات اساسی در ساختار و صلاحیت‌های شورای نگهبان را ایجاب می‌نماید که در این خصوص پیشنهادهایی جهت بهبود جایگاه و عملکرد شورای نگهبان ارایه می‌گردد.

فصل اول: دادرسی اساسی: مفاهیم و الگوها

گفتار چهارم: حاکمیت قانون/ قانون اساسی

* دادرسی اساسی

* نظارت

* حقوق و آزادی‌ها

* قانون اساسی