ماده ۲ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
ابرابزار
(صفحه‌ای تازه حاوی «اصلاحی 1348/9/28 قوانین، پانزده روز پس از انتشار، در سراسر کشور لازم‌الاجرا است...» ایجاد کرد)
 
(ابرابزار)
خط ۱: خط ۱:
اصلاحی 1348/9/28
اصلاحی ۱۳۴۸/۹/۲۸


قوانین، پانزده روز پس از انتشار، در سراسر کشور لازم‌الاجرا است مگر آن که در خود قانون، ترتیب خاصی برای موقع اجرا مقرر شده باشد.
قوانین، پانزده روز پس از انتشار، در سراسر کشور لازم‌الاجرا است مگر آن که در خود قانون، ترتیب خاصی برای موقع اجرا مقرر شده باشد.


== توضیح واژگان ==
== توضیح واژگان ==
به مقرراتی که برای رفع احتیاجات عادی و روزمره، وضع می گردد؛ قوانین عادی گویند.(320639)
به مقرراتی که برای رفع احتیاجات عادی و روزمره، وضع می‌گردد؛ قوانین عادی گویند. (۳۲۰۶۳۹)


== پیشینه ==
== پیشینه ==
در حقوق رم، جهل به قانون، رافع تکلیف و مسئولیت نبود.(275116)
در حقوق رم، جهل به قانون، رافع تکلیف و مسئولیت نبود. (۲۷۵۱۱۶)


قاعده "جهل به قانون، رافع مسئولیت کیفری نیست"؛ به طور جدی، مورد موافقت رویه قضایی فرانسه، قرار گرفته است.(710541)
قاعده «جهل به قانون، رافع مسئولیت کیفری نیست»؛ به‌طور جدی، مورد موافقت رویه قضایی فرانسه، قرار گرفته‌است. (۷۱۰۵۴۱)


== کلیات توضیحی تفسیری دکترین ==
== کلیات توضیحی تفسیری دکترین ==
قبح عقاب بلابیان، دلالت بر این دارد که قانون، پیش از اجرا، منتشر و اعلان گردد.(710247) و قبح عقاب بلابیان، اجازه نمی دهد که آیین نامه ها و تصویب نامه های دولتی را، بدون انتشار و اعلان، لازم الاجرا دانست.(710264)
قبح عقاب بلابیان، دلالت بر این دارد که قانون، پیش از اجرا، منتشر و اعلان گردد. (۷۱۰۲۴۷) و قبح عقاب بلابیان، اجازه نمی‌دهد که آیین‌نامه‌ها و تصویب‌نامه‌های دولتی را، بدون انتشار و اعلان، لازم الاجرا دانست. (۷۱۰۲۶۴)


وضع قانون، مشتمل بر سه مرحله تصویب، امضاء و انتشار است. پس از سپری شدن این سه مرحله، قانون به صورت قاعده حقوقی درآمده؛ و برای همگان قابل احترام می باشد.(743365)
وضع قانون، مشتمل بر سه مرحله تصویب، امضاء و انتشار است. پس از سپری شدن این سه مرحله، قانون به صورت قاعده حقوقی درآمده؛ و برای همگان قابل احترام می‌باشد. (۷۴۳۳۶۵)


لازم اجرا بودن قانون، ملازمه با مسموع نبودن ادعای جهل به آن دارد.(46036)
لازم اجرا بودن قانون، ملازمه با مسموع نبودن ادعای جهل به آن دارد. (۴۶۰۳۶)


حکم این ماده، راجع به احکام تکلیفی است؛ نه وضعی.(426955)
حکم این ماده، راجع به احکام تکلیفی است؛ نه وضعی. (۴۲۶۹۵۵)


پس از اعلان قانون، ادعای جهل به حکم آن، صرف نظر از تقصیر یا عدم تقصیر مدعی جهل، پذیرفته نیست.(426957)
پس از اعلان قانون، ادعای جهل به حکم آن، صرف نظر از تقصیر یا عدم تقصیر مدعی جهل، پذیرفته نیست. (۴۲۶۹۵۷)


== مستندات فقهی ==
== مستندات فقهی ==
به موجب آیه 99 سوره مائده "مَّا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ ..."، قانون باید پیش از اجرا، منتشر و اعلان گردد.(710247)
به موجب آیه ۹۹ سوره مائده "مَّا عَلَی الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ "، قانون باید پیش از اجرا، منتشر و اعلان گردد. (۷۱۰۲۴۷)


رویه های قضایی
رویه‌های قضایی


به موجب رأی شماره 224 مورخه 22/6/1389 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، با توجه به اینکه برابر با تبصره ماده 30 آیین نامه داخلی هیأت دولت مصوب 8/9/1368، مصوبات ادارات و سازمان هایی که علاوه بر نهادهای دولتی، برای مردم نیز، حق و تکلیف ایجاد می نمایند؛ پس از 15 روز از انتشار در روزنامه رسمی، لازم الاجرا هستند؛ لذا بخشنامه شماره 5178/591/747/48071/5 مدیر کل دفتر صادرات جمهوری اسلامی ایران، که مدت مذکور را، لحاظ نموده، معتبر می باشد.(1373096)
به موجب رأی شماره ۲۲۴ مورخه ۲۲/۶/۱۳۸۹ هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، با توجه به اینکه برابر با تبصره ماده ۳۰ آیین‌نامه داخلی هیئت دولت مصوب ۸/۹/۱۳۶۸، مصوبات ادارات و سازمان‌هایی که علاوه بر نهادهای دولتی، برای مردم نیز، حق و تکلیف ایجاد می‌نمایند؛ پس از ۱۵ روز از انتشار در روزنامه رسمی، لازم الاجرا هستند؛ لذا بخشنامه شماره ۵۱۷۸/۵۹۱/۷۴۷/۴۸۰۷۱/۵ مدیر کل دفتر صادرات جمهوری اسلامی ایران، که مدت مذکور را، لحاظ نموده، معتبر می‌باشد. (۱۳۷۳۰۹۶)


به موجب نظریه مشورتی شماره 253/7 مصوب 21/4/1359 اداره حقوقی قوه قضاییه، تصویب نامه هایی که منجر به تعیین قاعده، و حق و تکلیف می گردند؛ در حکم قانون بوده؛ و پس از 15 روز از انتشار در روزنامه رسمی، لازم الاجرا می گردند؛ اما اجرای تصویب نامه هایی که تنها، جنبه اداری دارند؛ مستلزم رعایت تشریفات فوق الاشاره نیست.(1390883)
به موجب نظریه مشورتی شماره ۲۵۳/۷ مصوب ۲۱/۴/۱۳۵۹ اداره حقوقی قوه قضاییه، تصویب‌نامه‌هایی که منجر به تعیین قاعده، و حق و تکلیف می‌گردند؛ در حکم قانون بوده؛ و پس از ۱۵ روز از انتشار در روزنامه رسمی، لازم الاجرا می‌گردند؛ اما اجرای تصویب‌نامه‌هایی که تنها، جنبه اداری دارند؛ مستلزم رعایت تشریفات فوق الاشاره نیست. (۱۳۹۰۸۸۳)


== مصادیق و نمونه ها ==
== مصادیق و نمونه‌ها ==
قانون تخلیه اماکن آموزشی، سه ماه پس از تصویب، لازم الاجرا گردیده است.(558745)
قانون تخلیه اماکن آموزشی، سه ماه پس از تصویب، لازم الاجرا گردیده‌است. (۵۵۸۷۴۵)

منوی ناوبری