ماده ۵۰۹ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز
ویرایش Nasim (بحث) به آخرین تغییری که Karandish انجام داده بود واگردانده شد
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ویرایش Nasim (بحث) به آخرین تغییری که Karandish انجام داده بود واگردانده شد)
برچسب: واگردانی
خط ۲: خط ۲:


== توضیح واژگان ==
== توضیح واژگان ==
مقصود از «معابر عمومی» در این ماده، هر مکان عمومی اعم از راه ها، میادین و محله ها است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اسناد و دعاوی تجاری در آرای دیوانعالی کشور (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5700520|صفحه=|نام۱=توفیق|نام خانوادگی۱=عرفانی|چاپ=1}}</ref>همچنین گروهی معتقدند لفظ «عمل» در این ماده، ظاهر در [[فعل|فعل مثبت]] است، لذا [[ترک فعل|فعل منفی]] را دشوار بتوان در فرض به مصلحت دیگران بودن نیز مشمول این ماده دانست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اجرای احکام مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5685992|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref>
مقصود از «معابر عمومی» در این ماده، هر مکان عمومی اعم از راه ها، میادین و محله ها است.1425116 همچنین گروهی معتقدند لفظ «عمل» در این ماده، ظاهر در [[فعل|فعل مثبت]] است، لذا [[ترک فعل|فعل منفی]] را دشوار بتوان در فرض به مصلحت دیگران بودن نیز مشمول این ماده دانست.1421484


== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
این ماده در خصوص تاثیر [[انگیزه]] های خیرخواهانه در ثبوت ضمان و [[رابطه سببیت]] است، بر این اساس در صورتی که رفتار ضمان آور، با انگیزه خدمت به افراد و در راستای مصالح عمومی رخ دهد، نباید مرتکب را ضامن جنایت دانست،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=رویه قضایی دادگاه های تجدیدنظر استان تهران در امور مدنی (اسناد تجاری)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2908088|صفحه=|نام۱=محمدرضا|نام خانوادگی۱=زندی|چاپ=1}}</ref>به عبارت دیگر باید در این خصوص، قاعده [[تسبیب]] را که ضمان آور است و [[قاعده احسان]] را که مانع ضمان است، در [[تعارض]] با یکدیگر قلمداد کنیم، در این خصوص نظر [[مشهور فقها|مشهور]]، حاکم بودن قاعده احسان بر ادله ضمان است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||}}</ref>مشروط بر اینکه فعل مرتکب از مصادیق [[عرف|عرفی]] احسان بوده و اقدام وی نیز [[عدوان|عدوانی]] تلقی نشود،<ref>{{یادکرد کتاب۲||}}</ref>لذا شرط عدم ضمان در انجام عملی به مصلحت عموم در این است که مرتکب رفتار [[تقصیر|تقصیری]] نکرده باشد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اسناد و دعاوی تجاری در آرای دیوانعالی کشور (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5700536|صفحه=|نام۱=توفیق|نام خانوادگی۱=عرفانی|چاپ=1}}</ref>اما بطور کلی در این خصوص نظریات مختلفی بیان شده است:
این ماده در خصوص تاثیر [[انگیزه]] های خیرخواهانه در ثبوت ضمان و [[رابطه سببیت]] است، بر این اساس در صورتی که رفتار ضمان آور، با انگیزه خدمت به افراد و در راستای مصالح عمومی رخ دهد، نباید مرتکب را ضامن جنایت دانست،727008 به عبارت دیگر باید در این خصوص، قاعده [[تسبیب]] را که ضمان آور است و [[قاعده احسان]] را که مانع ضمان است، در [[تعارض]] با یکدیگر قلمداد کنیم، در این خصوص نظر [[مشهور فقها|مشهور]]، حاکم بودن قاعده احسان بر ادله ضمان است،722804 مشروط بر اینکه فعل مرتکب از مصادیق [[عرف|عرفی]] احسان بوده و اقدام وی نیز [[عدوان|عدوانی]] تلقی نشود،1680752 لذا شرط عدم ضمان در انجام عملی به مصلحت عموم در این است که مرتکب رفتار [[تقصیر|تقصیری]] نکرده باشد،1425120اما بطور کلی در این خصوص نظریات مختلفی بیان شده است:


1-هر عمل ضمان آوری ولو به مصلحت عابران، موجب ضمان است.
1-هر عمل ضمان آوری ولو به مصلحت عابران، موجب ضمان است.
خط ۱۱: خط ۱۱:
2-عملی که به مصلحت دیگر عابران انجام میشود اگر با [[اذن]] حاکم باشد، ضمان آور نیست.
2-عملی که به مصلحت دیگر عابران انجام میشود اگر با [[اذن]] حاکم باشد، ضمان آور نیست.


3-عملی که به مصلحت دیگران انجام می شود اگر بدون [[تعدی]] و [[تفریط]] باشد، ضمان آور نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فلسفه حقوق(جلد دوم) (منابع حقوق)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2847512|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=4}}</ref>
3-عملی که به مصلحت دیگران انجام می شود اگر بدون [[تعدی]] و [[تفریط]] باشد، ضمان آور نیست.711864


== مطالعات فقهی ==
== مطالعات فقهی ==
خط ۱۸: خط ۱۸:
دلایل این ماده را به شرح ذیل می توان بیان نمود:
دلایل این ماده را به شرح ذیل می توان بیان نمود:


1- قاعده احسان<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اسناد و دعاوی تجاری در آرای دیوانعالی کشور (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5700488|صفحه=|نام۱=توفیق|نام خانوادگی۱=عرفانی|چاپ=1}}</ref>
1- قاعده احسان1425108


2- آیه تعاونوا علی البر
2- آیه تعاونوا علی البر


3- [[قاعده کلّ ما هو مأذون فیه شرعاً لیس فیه ضمان ما تلف لأجله|قاعده «کلّ ما هو مأذون فیه شرعاً لیس فیه ضمان ما تلف لأجله»]]<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فلسفه حقوق(جلد دوم) (منابع حقوق)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2847480|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=4}}</ref>
3- [[قاعده کلّ ما هو مأذون فیه شرعاً لیس فیه ضمان ما تلف لأجله|قاعده «کلّ ما هو مأذون فیه شرعاً لیس فیه ضمان ما تلف لأجله»]]711856


== مصادیق و نمونه ها ==
== مصادیق و نمونه ها ==
عده ای معتقدند قرار دادن کالا یا [[وسیله نقلیه]] ای در معبر عام، در صورت ورود خسارت موجب مسئولیت فرد قرار دهنده است، مگر آنکه این عمل به طور موقت در راستای مصلحت عابران بوده باشد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=رویه قضایی دادگاه های تجدیدنظر استان تهران در امور مدنی (اسناد تجاری)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2908120|صفحه=|نام۱=محمدرضا|نام خانوادگی۱=زندی|چاپ=1}}</ref>همچنین اگر کسی در جاده آب بپاشد تا گرما کمتر شود یا غبار از بین برود، در فرض منجر شدن این امر به لغزش دیگران، نباید مرتکب را مسئول دانست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی شیوه های عادی شکایت از آرا (پژوهش و واخواهی)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=اندیشگران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3339064|صفحه=|نام۱=امیرحسین|نام خانوادگی۱=رضایی نژاد|چاپ=1}}</ref>گروهی نیز موردی را که در آن، اداره راهنمایی و رانندگی در راستای جلوگیری از  وقوع حوادث احتمالی، میله هایی را در محلی شلوغ و پرتردد و باریک نصب نموده است و همین میله ها موجب [[صدمه|مصدوم]] شدن فرد عابر حواس پرتی شده است، مشمول همین ماده دانسته و راهنمایی و رانندگی را فاقد مسئولیت می دانند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||}}</ref>
عده ای معتقدند قرار دادن کالا یا [[وسیله نقلیه]] ای در معبر عام، در صورت ورود خسارت موجب مسئولیت فرد قرار دهنده است، مگر آنکه این عمل به طور موقت در راستای مصلحت عابران بوده باشد،727016 همچنین اگر کسی در جاده آب بپاشد تا گرما کمتر شود یا غبار از بین برود، در فرض منجر شدن این امر به لغزش دیگران، نباید مرتکب را مسئول دانست.834752 گروهی نیز موردی را که در آن، اداره راهنمایی و رانندگی در راستای جلوگیری از  وقوع حوادث احتمالی، میله هایی را در محلی شلوغ و پرتردد و باریک نصب نموده است و همین میله ها موجب [[صدمه|مصدوم]] شدن فرد عابر حواس پرتی شده است، مشمول همین ماده دانسته و راهنمایی و رانندگی را فاقد مسئولیت می دانند.1719224


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
[[رده:رفرنس]]
[[رده:رفرنس]]
[[رده:دیات]]
[[رده:دیات]]
[[رده:موجبات ضمان]]
[[رده:موجبات ضمان]]

منوی ناوبری