۲۱٬۴۶۶
ویرایش
اصل ۸ قانون اساسی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
در جمهوري اسلامي ايران دعوت بخير، امر بمعروف و نهي از منكر وظيفهاي است همگاني و متقابل بر عهده مردم نسبت به يكديگر، دولت نسبت به مردم و مردم نسبت به دولت. شرايط و حدود و كيفيت آن را قانون معين ميكند. «والمومنون و‌المومنات بعضهم اولياء بعض يامرون بالمعروف و ينهون عنالمنكر». | '''اصل ۸ قانون اساسی''': در جمهوري اسلامي ايران دعوت بخير، امر بمعروف و نهي از منكر وظيفهاي است همگاني و متقابل بر عهده مردم نسبت به يكديگر، دولت نسبت به مردم و مردم نسبت به دولت. شرايط و حدود و كيفيت آن را قانون معين ميكند. «والمومنون و‌المومنات بعضهم اولياء بعض يامرون بالمعروف و ينهون عنالمنكر». | ||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
معروف: به نظر برخی فقها منظور از معروف همه آن چیزهایی است که از نظر عقل پسندیده است و یا اینکه شارع آن را مستحسن می داند. مانند واجبات و مستحبات و پاره ای از مباحات که دارای بعضی جهات مفید برای مصالح عمومی هستند. | معروف: به نظر برخی فقها منظور از معروف همه آن چیزهایی است که از نظر عقل پسندیده است و یا اینکه شارع آن را مستحسن می داند. مانند واجبات و مستحبات و پاره ای از مباحات که دارای بعضی جهات مفید برای مصالح عمومی هستند. | ||
منکر: منظور از منکر هم به طور مطلق آن چیزی است که عقل یا شرع نمی پسندد مانند محرمات و مکروهات و برخی مباهات که عرفا ناپسند هستند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فقه و حقوق تطبیقی (مجموعه مقاله)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1158060|صفحه=|نام۱=گروهی از مؤلفان|نام خانوادگی۱=|چاپ=2}}</ref> | منکر: منظور از منکر هم به طور مطلق آن چیزی است که عقل یا شرع نمی پسندد مانند محرمات و مکروهات و برخی مباهات که عرفا ناپسند هستند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فقه و حقوق تطبیقی (مجموعه مقاله)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1158060|صفحه=|نام۱=گروهی از مؤلفان|نام خانوادگی۱=|چاپ=2}}</ref> | ||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | |||
در نظام جمهوری اسلامی، نیرومند ترین اهرم کنترل قدرت و حفظ نظام ، نظارت عمومی است که بر عهده عموم مردم نهاده شده است.نظام جمهوری اسلامی ایران که متکی بر مکتب جامع و کامل اسلام است، از چنین ویژگی چشمگیری برای کنترل قدرت برخوردار است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کلیات حقوق اساسی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3211188|صفحه=|نام۱=آیت اله عباسعلی|نام خانوادگی۱=عمیدزنجانی|چاپ=3}}</ref>منظور از امر به معروف و نهی از منکر که در این اصل آمده ایجاد زمینه تحقق معروف و اعمال شیوه های صالح و منتفی کردن زمینه های بروز منکر و اعمال ناشایست و فساد و تباهی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کلیات حقوق اساسی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3211224|صفحه=|نام۱=آیت اله عباسعلی|نام خانوادگی۱=عمیدزنجانی|چاپ=3}}</ref>در سوره آل عمران دستور داده شده عده ای در میان امت باشند که همواره به نیکیها دعوت کنند. در این آیه هر چند جمعیت خاصی باید این امر را به عهده گیرند (واجب کفایی) اما از دیگر آیات قرآن چنین بر می آید که امر به معروف و نهی از منکر واجب عینی است . در برخی از تفاسیر چنین استنباط می شود که امر به معروف و نهی از منکر دو مرحله دارد: در مرحله نخست خطاب به همگان است که با نهایت لطف و محبت صورت گیرد. مرحبه دوم مخصوص اسخاس معینی است و از شئون حکومت اسلامی محسوب می شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران (جلد اول) (اصول و مبانی کلی نظام)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5185936|صفحه=|نام۱=سیدمحمد|نام خانوادگی۱=هاشمی|چاپ=12}}</ref>مراتب امر به معروف و نهی از منکر عبارت است از انکار به قلب با اعراض و ابراز ناخشنودی در چهره ، انکار به زبان و انکار به دست است. رعایت این مراتب از مرتبه ملایم به سمت مرتبه شدید الزامی است. اگر دفع منکر متوقف بر اتلاف مال باشد نهی کننده ضامن نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فرهنگ فقه (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2625888|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدمحمود|نام خانوادگی۱=هاشمی شاهرودی|چاپ=3}}</ref>به قول مشهور اگر باز داشتن منکر متوقف بر قتل یا مجروح کردن باشد مشروط به اذن امام یا ماذون از سوی اوست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فرهنگ فقه (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2625900|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدمحمود|نام خانوادگی۱=هاشمی شاهرودی|چاپ=3}}</ref> | |||
== مطالعات فقهی == | == مطالعات فقهی == | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۴: | ||
=== مستندات فقهی === | === مستندات فقهی === | ||
قرآن مجید امر به معروف و نهی از منکر را سبب رستگاری امت اعلام می کند. و کسانی را که چنین کاری اقدام به چنین کاری اقدام می کنند بهترین امت می داند که خدا را یاری می دهند و خدا نیز آنان را یاری می دهد. پیامبر نیز می فرماید: پرودگار بزرگ مومن ناتوانی را که دینی ندارد دوست نمی دارد. پرسیده شد این چکونه مومنی است، پاسخ دادند: کسامی که امر به معروف و نهی از منکر نمی کنند. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه مقالات گامی به سوی عدالت (جلد دوم) (نظریه ها، فلسفه حقوق کیفری، حقوق تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2965488|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=1}}</ref> | قرآن مجید امر به معروف و نهی از منکر را سبب رستگاری امت اعلام می کند. و کسانی را که چنین کاری اقدام به چنین کاری اقدام می کنند بهترین امت می داند که خدا را یاری می دهند و خدا نیز آنان را یاری می دهد. پیامبر نیز می فرماید: پرودگار بزرگ مومن ناتوانی را که دینی ندارد دوست نمی دارد. پرسیده شد این چکونه مومنی است، پاسخ دادند: کسامی که امر به معروف و نهی از منکر نمی کنند. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه مقالات گامی به سوی عدالت (جلد دوم) (نظریه ها، فلسفه حقوق کیفری، حقوق تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2965488|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=1}}</ref> | ||
== اصول مرتبط == | == اصول مرتبط == | ||