آیین نامه تشخیص صلاحیت مشاوران: تفاوت میان نسخه‌ها

هیأت وزیران در جلسه مورخ 1383.4.3 بنا به پیشنهاد شماره 101.243587 مورخ 1381.12.25سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و به استناد ماده (22) قانون برنامه وبودجه کشور ـ مصوب 1351 ـ تشخیص‌صلاحیت مشاوران را به شرح زیر تصویب نمود: (1)

ماده 1 ـ مقررات این آیین‌نامه برای تشخیص صلاحیت مشاورانی به کار می‌رود که برای انجام پروژه‌هایی باویژگیهای زیر، گواهینامه دریافت می‌کنند:

الف ـ بیش از پنجاه (50%) درصد اعتبار آن توسط دولت تأمین شده باشد و یا برای انجام آنها موافقتنامه باسازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور مبادله شود.

ب ـ طرحهای صدور خدمات فنی و مهندسی به خارج کشور که نیاز به تضمین یا تسهیلات دولتی داشته باشد. ماده 2 ـ واژه‌ها و اصطلاحات زیر در معانی مربوط به کار می‌روند:

1 ـ مطالعات امکان سنجی طرح شامل شناسایی‌، توجیه فنی‌، اقتصادی‌، اجتماعی و زیست محیطی و به طورکلی فعالیتهایی که منجر به پذیرش و یا رد طرح (به معنای توجیه سرمایه‌گذاری یا عدم سرمایه‌گذاری در طرح )می‌شود.

پ ـ تشخیص صلاحیت‌: فرآیندی است که طی آن توان تخصصی مشاور بر اساس این آیین‌نامه ارزیابی و تعیین‌می‌گردد.

ت ـ ارزشیابی‌: فرآیندی است که در آن سطح کیفیت کارهای در دست انجام یا انجام شده مشاور را در مقاطع یادوره زمانی معین‌، تعیین می‌کند.

ج ـ گواهینامه صلاحیت مشاور: مدرکی است که بر اساس مقررات این آیین‌نامه‌، به منظور اعلام صلاحیت‌مشاور از سوی سازمان برای ارایه خدمات مشاوره صادر می‌شود.

چ ـ تخصص‌: عبارت است از یک یا چند شاخه از علوم و فنون که به لحاظ علمی و اجرایی‌، در یک زمینه کاریقرار گرفته باشند.

ح ـ گروه تخصصی‌: عبارت است از چند تخصص مرتبط باهم که در این آیین‌نامه به اختصار گروه نامیده می‌شود.

خ ـ پایه‌: عددی است که توان مشاور را در هر تخصص تعیین می‌نماید و بر اساس آن مبلغ حداکثر برآوردکار و یاحق‌الزحمه مناسب و تعداد کار مجاز مشاور، مشخص می‌گردد.

د ـ تعداد کار مجاز: حداکثر تعداد کاری که می‌توان به صورت همزمان به مشاور در یک پایه از هر تخصص ارجاع‌نمود.

ذ ـ حداکثر کار مناسب‌: حداکثر مبلغ برآورد یک کار (یا حق‌الزحمه در مورد تخصصهایی که حق‌الزحمه در آنهاملاک است‌) که می‌توان در یک پایه از هر تخصص به مشاور ارجاع نمود. (مطابق با جدول شماره 9 ).

ر ـ سرگروه‌: کارشناسی که دارای شرایط لازم (مطابق جداول 1-1 ، 1-2 و 1-3)(2) در یک تخصص بوده وسرپرستی فعالیتهای آن تخصص را در تشکیلات مشاور برعهده داشته باشد.

ز ـ پایه نهایی‌: نمایانگر توان فنی و حرفه‌ای مشاور، برای فعالیت در تمام تخصصهای یک گروه می‌باشد.

ژ ـ مشارکت مدنی‌: مشارکتی است بین دو یا چند شخص حقوقی که طبق مقررات منعقد شده است‌.

س ـ مشارکت ثبتی : مشارکتی است بین دو یا چند شخص حقوقی که در اداره کل ثبت شرکتها و مالکیتهای‌صنعتی به ثبت رسیده باشد.

تبصره ـ سایر واژگانی که در این آیین‌نامه به کار رفته و در این ماده تعریف نشده است‌، دارای همان تعاریفی‌است که در قانون برنامه و بودجه و سایر قوانین مربوط آمده است‌.

ماده 3 ـ مشاوران‌، برای تشخیص صلاحیت از حیث شخصیت حقیقی و حقوقی به انواع زیر تقسیم می‌شوند: الف ـ نوع اول ـ شخص حقیقی ـ : کارشناس ایرانی دارای تحصیلات دانشگاهی که طبق این آیین‌نامه واجدصلاحیت شناخته شود.

ب ـ نوع دوم ـ اشخاص حقوقی (غیردولتی‌): بیش از پنجاه درصد مالکیت آن متعلق به اشخاص حقیقی یاحقوقی غیردولتی و یا ترکیبی از آنها باشد.

پ ـ نوع سوم ـ اشخاص حقوقی دولتی موضوع ماده (4) قانون محاسبات عمومی کشور ـ : براساس قوانین ومقررات برای انجام فعالیتهای نظام فنی و اجرایی تشکیل یافته و انجام خدمات مورد درخواست در موضوع فعالیت‌آنها در اساسنامه قید شده باشد.

ت ـ نوع چهارم ـ اشخاص حقوقی بخش عمومی ـ : بر اساس قوانین و مقررات برای انجام فعالیتهای نظام فنی واجرایی تشکیل یافته و در اداره کل ثبت شرکتها و مالکیتهای صنعتی به ثبت رسیده و انجام خدمات مورد درخواست‌در موضوع فعالیت آنها در اساسنامه قید شده باشد و این واحدها متعلق به بخش عمومی موضوع ماده (5) قانون‌محاسبات عمومی کشور باشد.

ث ـ نوع پنجم : سایر واحدهای خدمات مشاوره ایرانی و خارجی و مراکز علمی پژوهشی که حایز شرایط نوع‌اول‌، دوم ،سوم و چهارم نباشند و گروههای همکاری مدنی که برای یک کار خاص تشکیل شده باشد، نوع پنجم‌محسوب می‌شوند.

تبصره 1 ـ درصورتی که صددرصد سهام ثبتی گروه همکاری متعلق به یک یا چند نوع از انواع واحدهای‌خدمات مشاوره موضوع ماده (3) این آیین‌نامه باشد، گروه و پایه شرکت متقاضی‌، بالاترین پایه در هر تخصص که‌توسط سهامداران شرکت متقاضی کسب شده است‌، خواهد بود. شرکتهای تشکیل شده برای سایر کارها، شخصیت‌حقوقی خود را حفظ می‌نمایند.

تبصره 2 ـ هر یک از واحدهای خدمات مشاوره تشخیص صلاحیت شده فعلی که حایز شرایط یکی از انواع‌دوم و سوم نباشند، از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه‌، سه سال فرصت خواهند داشت (درصورت تمایل به اخذ صلاحیت‌مجدد) تا خود را با شرایط این آیین‌نامه تطبیق دهند. در دوره مذکور آخرین وضعیت رتبه‌بندی این‌گونه واحدها به‌قوت خود باقی خواهد ماند.

ماده 5 ـ سازمان‌، مشاوران را در قالب ضوابط این آیین‌نامه‌، در پایه‌های "سه‌"، "دو" و "یک‌" در هر تخصص وهمچنین پایه نهایی در گروههای تخصصی‌، تعیین صلاحیت می‌نماید.

تبصره 1 ـ درصورتی که صلاحیت انجام تمامی تخصصهای یک گروه در پایه یک توسط مشاور احراز گردد،پس از تصویب کارگروه فنی تشخیص صلاحیت‌، مشاور، پایه نهایی را اخذ نموده و با توجه به تعداد کار مجاز در هرتخصص بدون درنظر گرفتن محدودیت حداکثر حق‌الزحمه یا کار مناسب‌، فعالیت می‌نماید.

تبصره 2 ـ هر مشاور می‌تواند با معرفی افراد واجد شرایط بر اساس ضوابط این آیین‌نامه در تمامی تخصصها وگروههای تخصصی و یا تکرار در تخصص احراز صلاحیت نماید.

ماده 6 ـ در فهرستی که هر ساله به وسیله دفتر امور مشاوران و پیمانکاران سازمان و سازمان مدیریت وبرنامه‌ریزی استانها تهیه و منتشر می‌شود، نکات زیر مشخص می‌گردد:

ب ـ نام و مشخصات هر یک از مشاوران ذی‌صلاح‌، در هر یک از تخصصها و گروههای تخصصی‌.

پ ـ پایه‌، تخصص‌، گروه‌، مبلغ حداکثر حق‌الزحمه یا کار مناسب و تعداد کار مجاز برای هر مشاور.

تبصره ـ این فهرست می‌بایست در مرکز اطلاع‌رسانی رایانه‌ای دفتر امور مشاوران و پیمانکاران قابل دسترسیو بهنگام باشد.

3 ـ سایر وظایفی که بر اساس این آیین‌نامه و آیین‌نامه ارجاع کار به مشاوران به‌عهده کارگروه فنی تشخیص‌صلاحیت گذاشته شده است‌.

تبصره 2 ـ مصوبات موضوع جزء (1) بند (ب‌) ماده (7) با تأیید و ابلاغ رییس سازمان اجرا می‌شود.

ماده 8 ـ گواهینامه مشاوران بسته به مورد در هر تخصص و یا گروه برای مشاوران نوع اول‌، دوم‌، سوم‌، چهارم وگروه همکاری ثبتی صادر می‌شود. واحدهای خدمات مشاوره نوع پنجم و گروههای همکاری مشارکت مدنی‌ ،برای یک کار خاص به صورت موردی درقالب این آیین‌نامه تشخیص صلاحیت می‌شوند.

2 ـ دارای تحصیلات دانشگاهی معتبر (حداقل کارشناسی‌) مرتبط با تخصص مورد نظر طبق جدول شماره (2)با اولویت یک و تجربه مفید و مؤثر (طبق جدول شماره 4).

3 ـ در دوران محرومیت یا محکومیت و یا ممنوعیتهای مؤثر در کارهای خدمات مشاوره‌، پیمانکاری‌، طرح وساخت (به طور کلی در زمینه فعالیتهای نظام فنی و اجرایی‌) نباشد.

4 ـ تعهد به این که در هیچ شرکت پیمانکاری‌، مدیریت طرح و یا شرکتها و مؤسسات مهندسان مشاور وسازمانهایی که این قبیل خدمات را انجام می‌دهند، جزو افراد الزامی امتیازآور نباشد.

1 ـ انجام خدمات مشاوره در زمینه فعالیتهای (موضوع بند "ب‌" ماده 2) مرتبط در اساسنامه شرکت قید شده‌باشد.

2 ـ تعهد به این که از امتیاز افراد فنی الزامی شرکت‌، در شرکتهای پیمانکاری و یا شرکتهای مدیریت طرح ومؤسسات و شرکتهای مهندسان مشاور و دیگر شرکتها و یا سازمانهایی که این قبیل خدمات را انجام می‌دهند،استفاده نشده باشد.

4 ـ اشتغال به کار تمام وقت افراد امتیازآور اصلی در شرکت به استثنای اعضای هیأت علمی دانشگاههاضروریست‌.

5 ـ دارا بودن تحصیلات تخصصی طبق جدول شماره 2 (حداقل کارشناسی‌) برای هر یک از اعضای هیأت‌مدیره‌، مدیر عامل و افراد امتیازآور این‌گونه شرکتها الزامی است‌.

6 ـ تطبیق امتیاز مدیر عامل مشاور، با امتیاز مورد نیاز سرگروه در احراز یکی از تخصصهای مشاور الزامی است‌.تبصره 1 ـ شرکتها می‌توانند یک نفر با تخصص امور اقتصادی ،برنامه‌ریزی یا مدیریت در ترکیب هیأت مدیرهداشته باشند.

تبصره 2 ـ شرکا و مدیران و کلیه افراد امتیازآور شرکتهای غیردولتی و غیرعمومی نباید مشمول ممنوعیت‌قانونی معامله با دولت باشند.

تبصره 3 ـ تعهدات مندرج در بندهای فوق براساس فرم خوداظهاری با امضای مجاز تعهدآور شرکت ارایه‌می‌گردد.

1 ـ کارشناس حقیقی غیرایرانی دارای حداقل لیسانس ، حسن سابقه و با تجربه مفید و مؤثر در زمینه تخصصی‌مورد نظر که مورد تأیید مراجع رسمی کشور متبوع و یا مراجع معتبر بین‌المللی باشد.

1 ـ شخص حقوقی غیرایرانی در خارج از کشور به طور رسمی شخصیت حقوقی احراز نموده‌، دارای حسن‌اشتهار و مجاز به ارایه خدمت مشابه در کشور متبوع باشد و مدارک و سوابق کار مربوط از طرف نمایندگی جمهوری‌اسلامی ایران در آن کشور گواهی شده باشد.

4 ـ شعبه خود را در ایران به ثبت رسانده باشد. چنانچه قراردادی با شعبه ایرانی شرکت به امضا برسد، شرکت یامؤسسه اصلی‌، حسن انجام کار را تضمین نماید.

تبصره - در موارد خاص که به علت شرایط ویژه و یا ماهیت کار و یا فقدان مشاور ایرانی واجد شرایط‌، استفاده‌از مشاور خارجی ضرورت داشته باشد، از اشخاص حقیقی یاحقوقی مؤسسات خارجی (با رعایت قانون حداکثراستفاده از توان فنی و مهندسی تولیدی و صنعتی و اجرایی کشور در اجرای پروژه‌ها و ایجاد تسهیلات به منظورصدور خدمات ـ مصوب 1375) استفاده می‌شود.

2 ـ میزان همکاری هر یک از اعضای گروه برای کار مورد نظر، متناسب با سهم کار ارجاعی به هر کدام خواهدبود.

3 ـ با انعقاد هر قرارداد توسط گروه همکاری ثبتی‌، براساس موافقتنامه و به طور متناسب ظرفیت اعضای‌ذی‌مدخل اشغال می‌گردد.

تبصره ـ طراحی‌، مرمت و احیای آثار ملی ثبت شده تنها توسط مشاورانی که برای این کار تأیید صلاحیت‌شده‌اند، مجاز می‌باشد.

(امتیاز ساختار مدیریتی و امکانات پشتیبانی + امتیاز تجربه‌کاری + امتیاز نیروی انسانی متخصص‌) × ضریب ارزشیابی = امتیازکل

2 ـ جدول شماره 1-2 ـ برای تشخیص صلاحیت مشاوران در تخصصهای‌: شهرسازی - ساختمان - توانمندسازی بافتهای فرسوده ـ طراحی شهری ـ راهسازی - راه‌آهن

- فرودگاه سازی‌بندرسازی - شبکه‌های آبیاری و زهکشی - تأسیسات آب و فاضلاب - حفاظت و مهندسی رودخانه ـ کشاورزی ودامپروری - شیلات و آبزیان - گروه پست و مخابرات -

مطالعات جغرافیایی و برنامه‌ریزی فضایی - میراث‌فرهنگی - گروه مطالعات آماری - گروه زمین‌شناسی و معدن - خدمات برنامه‌ریزی آموزشی و توسعه منابع‌انسانی‌(5) -

3 ـ جدول شماره 1-3 برای تشخیص صلاحیت مشاوران در تخصصهای‌: سدسازی - گروه نفت و گاز- گروه انرژی - گروه صنعت‌.

تبصره - حداقل شرایط لازم برای تشخیص صلاحیت مشاوران در تخصصهای معماری و تزئینات داخلی‌آثار تاریخی‌، باستان‌شناسی‌، طراحی‌، مرمت و احیای آثار تاریخی توسط سازمان

میراث فرهنگی و گردشگری باهمکاری سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و وزارت مسکن و شهرسازی تعیین خواهد شد.

1 ـ امتیاز تحصیلات و تجربه در هر پایه از تخصص برای افراد امتیازآور، بر اساس مدارک تحصیلی در مقاطعکارشناسی به بالا محاسبه و منظور می‌شود.

2 ـ امتیاز سوابق کاری مفید افراد امتیازآور، با توجه به مدرک تحصیلی‌، بر اساس فرمول شماره یک پیوستمحاسبه و منظور می‌گردد.

3 ـ ضریب تداوم ماندگاری افراد امتیازآور در شرکت‌، طبق جدول شماره (3) پیوست محاسبه و منظورمی‌شود.

4 ـ ضریب تصحیح نوع سابقه کار افراد امتیازآور، طبق جدول شماره (4) پیوست محاسبه و منظور می‌شود.

امتیاز تجربه کاری مشاوران در تخصص مربوط‌، پس از جمع کل حق‌الزحمه دریافتی و اعمال ضریب تعدیل به‌روش زیر مطابق با جدول شماره (5) پیوست محاسبه می‌گردد:

ت ـ امتیاز ساختار مدیریتی و امکانات پشتیبانی بر اساس جداول شماره (7 و 6) پیوست محاسبه می‌شود.ماده 12 ـ مشاوران نوع یک (شخص حقیقی ایرانی‌) بر اساس جدول شماره

ماده 14 ـ ضریب ارزشیابی عددی است که بر اساس رویه‌ها و دستورالعمل ارزشیابی مشاوران که توسط‌سازمان تهیه و ابلاغ می‌شود، محاسبه می‌گردد.

سازمان تهیه و ابلاغ‌می‌گردد. ضریب ارزشیابی مشاوران در نخستین دوره تشخیص صلاحیت مساوی (یک‌) در نظرگرفته می‌شود.

ماده 15 ـ سازمان موظف است عملکرد مشاوران را در قالب دستورالعمل ابلاغی مورد ارزشیابی قرار داده ونتایج حاصل شده را برای تعیین صلاحیت‌، شاخص ارزشیابی و انتخاب مشاوران برتر استفاده نماید.

الف ـ دستگاههای اجرایی موظفند بر اساس دستورالعمل ابلاغی سازمان (دستورالعمل ارزشیابی مشاوران‌) اطلاعات مورد نیاز برای ارزشیابی را، در مورد وضع قراردادها، کیفیت و نحوه کار مشاور، به موقع در اختیار سازمان‌قراردهند.

ب ـ در دوره ارزشیابی‌، متناسب با ارزشیابی مشاوران‌، گواهینامه صلاحیت آنان تغییر خواهد کرد.

ماده 16 ـ هر دو سال یک بار مشاوران شایسته و برتر، انتخاب و تشویق می‌شوند. سازمان موظف است‌دستورالعمل لازم برای انتخاب بهترینهای مهندسی کشور را تهیه و بر اساس آن جشنواره انتخاب مشاوران برتر رابرگزار نماید. در این راستا دستگاههای اجرایی موظف به همکاری با سازمان می‌باشند.

ماده 17 ـ به منظور رسیدگی و برخورد یکسان با تخلفات مشاوران‌، سازمان موظف است دستورالعمل مربوط‌را، حداکثر ظرف شش ماه پس از ابلاغ این آیین‌نامه تهیه و تنظیم نماید. دستورالعمل یادشده شامل نحوه رسیدگی به‌تخلفات و جرایم مربوط از اخطار کتبی تا محرومیت کامل از ارجاع کار و لغو گواهینامه تشخیص صلاحیت‌می‌باشد. اهم تخلفات به شرح زیر تعیین می‌گردند:

ب ـ عدم ارایه گزارش وضعیت تمامی کارهای در دست اجرا و نتایج حاصل از انجام خدمات به سازمان‌.

1 ـ در صورتی که مشاور، کار در دست اجرا در رابطه با تخصص فرد خارج شده داشته باشد، باید ظرف یک ماه‌نسبت به جایگزینی فرد خارج شده اقدام نماید.

2 ـ چنانچه فرد خارج شده به دلخواه خود و یا بر اثر قصور در انجام وظایف اخراج شده باشد، تا مدت یک سال‌نمی‌تواند برای واحد دیگری کسب امتیاز نماید.

ت ـ هرگاه قصور مشاور در ارایه خدمات منجر به صدور اخطار کتبی یا فسخ قرارداد گردد.

تبصره ـ اعتراض مشاور به محرومیت ایجاد شده به لحاظ رعایت بند فوق‌، در کارگروه فنی تشخیص‌صلاحیت مشاوران رسیدگی می‌گردد.

ث ـ هرگاه در اثر قصور مشاور در تنظیم اسناد مناقصه و عدم رعایت ضوابط و بخشنامه‌های سازمان‌، قراردادپیمانکاری خدشه‌دار شود.

ماده 18 ـ مشاوران موظفند مفاد این آیین‌نامه‌، دستورالعملها و بخشنامه‌هایی که در چارچوب این آیین‌نامه‌توسط سازمان صادر می‌گردد، رعایت نمایند.

ماده 19 ـ تشخیص صلاحیت واحدهای طرح و ساخت غیرصنعتی تا ابلاغ آیین‌نامه مربوط‌، به صورت‌موردی با پیشنهاد دستگاه اجرایی‌، توسط سازمان انجام خواهد شد.

ماده 20 ـ با تصویب و ابلاغ این آیین‌نامه‌، تمامی ضوابط و مقررات قبلی تشخیص صلاحیت و رتبه‌بندی‌واحدهای خدمات مشاوره‌، موضوع تصویبنامه شماره .37022ت‌115ک مورخ 1369.7.1 لغو و برای‌تشخیص صلاحیت واحدهای مشاوره‌، این آیین‌نامه ملاک عمل خواهد بود.

ماده 21 ـ مشاوران تشخیص صلاحیت شده بر اساس ضوابط قبلی تا مدت یک سال از تاریخ ابلاغ این‌آیین‌نامه‌، وضعیت خود را با ضوابط این آیین‌نامه تطبیق داده و گواهینامه صلاحیت دریافت می‌نمایند.

1 - به موجب نامه شماره 28437.28120 مورخ 1383.6.16 دبیر هیأت در مقدمه تصویبنامه عبارت «نحوه انتخاب و ارجاع کار به‌مشاوران‌» به «عبارت تشخیص صلاحیت مشاوران‌» تغییر یافته است‌.

4 - به موجب نامه شماره 28437.28120 مورخ 1383.6.16 دبیر هیأت دولت در جزء (1) بند الف ماده 11، واژه « زمین‌شناسی‌»حذف شده است‌.

5 - به موجب نامه شماره 28437.28120 مورخ 1383.6.16 دبیر هیأت دولت در جزء (2) بند الف ماده 11، عبارت «خدمات‌آموزشی و توسعه منابع انسانی‌» به عبارت «خدمات برنامه‌ریزی آموزشی و توسعه منابع انسانی‌» تغییر یافته است‌.