۹۳۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
از نظر | ماده ۱ قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان: از نظر این قانون، به مؤلف و مصنف و هنرمند « [[پدیدآورنده]] » و به آنچه از راه دانش یا هنر و یا ابتکار آنان پدید می آید بدون در نظر گرفتن طریقه یا روشی که در بیان و یا ظهور و یا ایجاد آن بکار رفته « اثر » اطلاق می شود. | ||
== مواد مرتبط == | |||
ماده 15 و 2 و 3 و 4 کنوانسیون برن | |||
ماده 9 موافقت نامه تریپس | |||
ماده 6 قانون ترجمه و تکثیر کتب و نشریات و... | |||
ماده 16 قانون حمایت از پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانه ای | |||
ماده 62 قانون تجارت الکترونیکی | |||
ماده 2 WCT (معاهده حق مولف سازمان جهانی مالکیت فکری) | |||
ماده 1 UCC (کنوانسیون جهانی کپی رایت) | |||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
پدیدآورنده به کسی گفته می شود که اثر، نتیجه ذوق و ابتکار و خلاقیت اوست.5101680 پدیدآورنده اصولا شخص حقیقی است.5071468 البته در قوانین ایران، تعریفی از پدیدآورنده به عمل نیامده است. 5071012 | |||
اثر در فرهنگ های لغت به نشان، علامت، هر آن چیزی که پس از هرکاری باقی بماند و دلالت بر وجود آن کند، تالیف، تصنیف و... تعریف شده است.4769660 از منظر حقوقی، وقتی می توان کلمه اثر را بر محصول فکری ای اطلاق نمود که آن اثر، تجلی و بروز ظاهری یافته باشد. 4769836 البته اثر، اعم از کاغذی و الکترونیکی (داده پیام) می باشد.4769720 | |||
اصطلاح ابتکار به این معنا است که اثر باید مظهر شخصیت پدیدآورنده باشد و منظور از آن، لزوما جدید بودن و تازگی اثر نیست.5248132 اثر اصیل با اثر جدید متفاوت است و آنچه این جا مطرح است، اصالت است.5220300 | |||
هرگاه مفروضاتی جمع شوند و از جمع آنها، یک عنوان و مفهوم جدیدی به وجود آید، تالیف صورت گرفته است. و شخصی که اقدام به این عمل نموده را مؤلف می نامند. 5063660 | |||
== مطالعات تطبیقی == | |||
کنواسیون برن، علمی، هنری یا ابتکاری بودن اثر را شرط لازم برای حمایت نمی داند و از تمامی آثار، حمایت به عمل می آورد، مشروط بر اینکه آن اثر، به نحوی از انحاء، در کنوانسیون از شمول حمایت استثنا نشده باشد.3084572 | |||
کنوانسیون برن، فردی که نامش به نحو متعادف و معمول بر روی اثر آمده را پدیدآورنده تلقی می کند، مگر آنکه خلاف آن ثابت شود.5161784 | |||
رویه قضایی و دکترین فرانسه نیز ماند ایران، بر این قاعده است که فکر، بدون شکل و قالب، به دارایی عمومی تعلق دارد و قابل تعقیب توسط صاحب فکر و ایده نیست. 4772756 | |||
بند 2 ماده 3 قانون 1988 انگلیس، تثبیت و مضبوط بودن را شرط حمایت می داند و صرف اصالت را کافی نمی داند.4998104 | |||
== فلسفه و مبانی نظری ماده == | |||
کپی رایت از ایده حمایت نمی کند؛ بلکه آنچه در کپی رایت مورد حمایت است، قالب و نمودیافته ایده است؛ زیرا حمایت از ایده مانعی برای گسترش خلاقیت در جامعه است. 5200576 | |||
سبب مملک آثار ادبی، خلق و پدیدآوردن آن ها است. 4958972 | |||
== نکات توضیحی == | |||
ملاک اصالت و نوآوری، شخصی است، نه عینی. یعنی صرف اینکه پدیدآورنده، تقلید نکرده باشد و اثر حاصل تلاش ذهنی خودش باشد، ولو اینکه شخصی قبل از او یا همزمان با او، اثری مانند آن خلق کرده باشد، کافی است. 5246164 | |||
== انتقادات == | |||
در عنوان این قانون و ماده 1 از این قانون، به سه واژه مؤلف، مصنف و هنرمند اشاره شده است، درحالی که از این کلمات تعریفی به عمل نیامده است و بهتر آن بود که تعریف این واژگان نیز ارائه شود. مضاف بر این، حصر این سه شخصیت، صحیح به نظر نمی آید. 4779412 | |||
بعضی از حقوقدانان بر این اعتقادند که اثر، لغتی عام است و مناسب تر آن است که از واژه آفرینه استفاده شود. 4769704 | |||
این ماده مقرر می کند که به آنچه از راه دانش یا هنر و یا ابتکار آنان پدید می آید، بدون در نظر گرفتن طریقه یا روشی که در بیان و یا ظهور و یا ایجاد آن بکار رفته، « اثر » اطلاق می شود. عبارت قانون بسیار کلی است و منظور قانون گذار، صرفا آثار ادبی و هنری اصیل است. لذا مواردی از قبیل اکتشافات و اختراعات از شمول این قانون خارج اند. 4772228 پس بهتر آن است که به شرط اصالت در این ماده اشاره شود. 4989992 | |||
== مصادیق و نمونه ها == | |||
مواردی مانند عقاید، فرایندها، روش های عملیاتی یا مفاهیم ریاضی، مشمول حمایت کپی رایت نمی باشند.3481736 و هم چنین موافقت نامه تریپس و WCT نیز مقرر می کنند که ایده ها، رویه ها، روش های اجرایی، مفاهیم ریاضی مشمول حمایت مالکیت ادبی و هنری نمی باشند.5200576 | |||
نویسنده نسبت به کتاب، معمار نسبت به طرح، عکاس نسبت به عکس و در پایگاه داده، کسی که اقدامات اولیه را در تحصیل، تغییر و ارائه محتوا پایگاه داده انجام داده، مالک حقوق مادی و معنوی اثر می باشند.5018988 | |||
در برخی از کشورها، کتب راهنما و سالنامه ها نیز اثر ادبی و هنری محسوب می شوند.5063796 | |||
یک فیلم مستهجن، یک شعر توهین آمیز، مجسمه عریان، صوت غنایی یک زن و مانند اینها؛ اثر قابل حمایت به شمار نمی آیند؛ چرا که خلاف موازین شرعی اند.5063316 | |||
== منابع == | == منابع == | ||
<references /> |
ویرایش