چالش های موجود در دعاوی ورشکستگی و راهبرد حقوقی مقابله با آن

عنوان	چالش های موجود در دعاوی ورشکستگی و راهبرد حقوقی مقابله با آن
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	حسین جوادی نژاد
استاد راهنما	امیر خواجه زاده
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۸
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان

چالش های موجود در دعاوی ورشکستگی و راهبرد حقوقی مقابله با آن عنوان پایان نامه ای است که توسط حسین جوادی نژاد، با راهنمایی امیر خواجه زاده در سال ۱۳۹۸ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان دفاع گردید.

چکیده

تحولات، تغییرات و بحران های اقتصادی و وقوع حوادث اجتناب ناپذیر در سطح ملی و بین المللی و عدم امکان پیش بینی برخی از آن ها و گاه نیز مدیریت ناکارا و یا خیانت و تقلب یک تاجر در کنار وضعیت بازار و فقدان سرمایه گذاری و تامین مالی بلندمدت موجب بروز مشکلات اقتصادی و مالی حتی برای یک شرکت بزرگ و یا یک تاجر مشهور می گردد، که در اثر آن دیگر آن تاجر یا شرکت قادر به پرداخت دیون خود در سررسید نمی باشد و میزان دارایی تاجر کفاف پرداخت بدهی های او را نمی دهد که به چنین تاجری اصطلاحا ورشکسته می گویند و اگر شخصی تاجر نباشد و دچار چنین وضعیت مالی شود به او معسر گویند. ورشکستگی به عنوان یکی از مفاهیم مطروحه در حقوق تجارت وجهی ذوجنبتین داشته که از یک نظر دارای وصف حقوقی و از نظر دیگر دارای وصف جزایی است؛ که از نظر مقررات مربوط به قانون تجارت ورشکستگی با سه نوع ورشکستگی عادی، ورشکستگی به تقلب و ورشکستگی به تقصیر مشخص می شود. ورشکستگی یک تاجر قطعا موجب اختلال در امور تجاری سایر تجار و شیوع بی رویه آن اثرات نامطلوبی بر اقتصاد ملی خواهد داشت و خوشبختانه اکنون تعداد احکام ورشکستگی که در ایران صادر می شود نرخ رشد بالایی ندارد و در شهری چون تهران ماهیانه حدود پنجاه حکم ورشکستگی از سوی دادگاه ها صادر می شود که این تعداد از احکام هرچند با تعداد ورشکستگی واقعی تجار تطابق ندارد؛ اما اهمیت امر ورشکستگی را می رساند. با صدور حکم ورشکستگی تاجر و یا مدیران شرکت های ورشکسته در راستای حفظ حقوق طلبکاران حق مداخله در اموال و دارایی ها را ندارد و حسب مورد اداره تصفیه امور ورشکستگی و یا مدیر تصفیه قایم مقام ورشکسته محسوب می گردد. نهادهای موجود در فقه اسلامی هم چون عقد صلح، وقف و زکات و کارکردها و مصارف و جهات آن ها بیانگر نقش کلیدی و راهبردی این نهادها در راستای جلوگیری از وقوع ورشکستگی است. بر این اساس فقه امامیه با استفاده از نهادهایی درصدد جلوگیری و فروکاستن از صدور حکم ورشکستگی است که می تواند مبنایی برای اصلاح قوانین و مقررات کشور شود. بر همین اساس به نظر می رسد می توان از شیوه های حل و فصل دوستانه، قرارداد ارفاقی پیشگیرانه و میانجی گری بهره برد و از پیامدهای منفی و سنگین ورشکستگی کاست.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده

فصل اول

مقدمه

۱–۱ بیان مسیله

۱–۲ سوالات تحقیق

۱–

فرضیات تحقیق

۱–۴ پیشینه تحقیق

۱–۵ اهمیت موضوع تحقیق

۱–۶ اهداف تحقیق

۱–۷ روش تحقیق

۱–۸ ساختار تحقیق

فصل دوم

کلیات

۲–۱ تعاریف و اصطلاحات

۲–۱–۱ ورشکستگی

۲–۱–۳ شکست

۲–۱–۴ درماندگی مالی

۲–۱–۵ نظریههای مرتبط با تعاریف

الف نظریه علمای حقوق

ب نظریه وحدت و عمومیت ورشکستگی

ج نظریه سرزمینی بودن و چندگانگی ورشکستگی

۲–۲ دلایل ورشکستگی

۲–۲–۱ ویژگیهای سیستم اقتصادی

۲–۲–۲ رقابت

۲–۲–۳ تغییرات در تجارت و بهبودها و انتقالات در تقاضای عمومی

۲–۲–۴ نوسانات تجاری

۲–۲–۵ تامین مالی

۲–۲–۶ تصادفات

۲–۲–۷ ایجاد و توسعه بیش از اندازه اعتبار

۲–۲–۸ مدیریت ناکارا

۲–۲–۹ سرمایه ناکافی

۲–۲–۱۰ خیانت و تقلب

۲–۳ نشانه های ورشکستگی

۲–۳–۱ کاهش سود نقدی

۲–۳–۲ زیانها

۲–۳–۳ استعفای مدیران ارشد

۲–۳–۴ افت قیمت سهام

۲–۴– اعلام ورشکستگی

۲–۵ مراحل ورشکستگی

۲–۵–۱ ورشکستگی عادی

۲–۵–۲ ورشکستگی به تقصیر

۲–۵–۳ ورشکستگی به تقلب

۲–۶ ممنوعیت ورشکسته از مداخله در اموال و حقوق مال خود

۲–۷ مزایا و معایب اعلام ورشکستگی

۲–۷–۱ عدم دخل و تصرف تاجر در اموال خود

۲–۷–۲ باطل و فاقد وجاهت قانونی شدن معاملات قبلی

۲–۷–۳ محروم شدن تاجر از از برخی حقوق سیاسی و اجتماعی

۲–۷–۴ منع تاجر ورشکسته از دخالت در دعاوی

۲–۷–۵ سلب اختیار تاجر ورشکسته در امور اقتصادی

۲–۷–۶ منع تعقیب قانونی بستانکاران توسط تاجر ورشکسته

۲–۸ شرایط ورشکستگی

۲–۸–۱ تاجر بودن

۲–۸–۲ توقف در پرداخت بدهی

۲–۸–۳ شرایط دین

۲–۸–۴ ماهیت دین

۲–۸–۵ تاجر متوفی

۲–۹ خصوصیات حکم ورشکستگی

۲–۱۰ وضعیت ایران در شاخص ورشکستگی

۲–۱۱ شکایت نسبت به حکم ورشکستگی

فصل سوم

چالشها و راهبردها در ورشکستگی

۳–۱ دغدغه ها و چالشهای موجود در ورشکستگی

۳–۲ چالشهای ورشکستگی

۳–۲–۱ مفهوم توقف

۳–۲–۲ تشریح مسایل مربوط به اعمال بعد از توقف و بعد از صدور حکم ورشکستگی

۳–۲–۲–۱ صلح، هبه، نقل و انتقال بلاعوض

۳–۲–۲–۲ پرداخت به بستانکاران و تادیه هر نوع قرض

۳–۲–۲–۳ مقید نمودن اموال متوقف

۳–۲–۲–۴ بر عهده گرفتن دیون ساختگی و معاملات صوری و مسبوق به تبانی

۳–۲–۲–۵ مقایسه بین قابلیت فسخ، بطلان و صحت معاملات

۳–۳ آثار و نتایج حکم ورشکستگی

۳–۳–۱ اثر حکم نسبت به تاجر ورشکسته

۳–۳–۲ اثر حکم ورشکستگی نسبت به معاملات تاجر ورشکسته

الف دوره قبل از توقف

ب معاملات بین توقف تا صدور حکم

ج معاملات بعد از صدور حکم

۳–۳–۳ اثر حکم نسبت به طلبکاران تاجر ورشکسته

الف تعلیق دعاوی فردی

ب حال شدن دیون موجل ۵۰ ج توقف خسارت تاخیر تادیه ۵۰ د آیین دادرسی ۵۰ ۳–۳–۴ اثر حکم نسبت به بدهکاران تاجر ورشکسته

۳–۳–۵ اثر حکم ورشکستگی در شرکتهای تجاری

ب اثر حکم ورشکستگی در شرکتهای سرمایه

۳–۴ مسیولیت کیفری ورشکسته

۳–۵ جرایم مرتبط با ورشکستگی

۳–۶ قرارداد ارفاقی

۳–۶–۱ دعوت بستانکاران حد نصاب رسمیت جلسه و انعقاد قرارداد ارفاقی

۳–۶–۲ موارد بطلان یا فسخ قرارداد ارفاقی

۳–۷ وضعیت زمانی انعقاد قرارداد ارفاقی

۳–۸ انحلال و تصفیه

۳–۸–۱ تصفیه امور ورشکستگی مطابق قانون تجارت

۳–۸–۲ شرایط تعیین مدیر تصفیه

۳–۸–۳ وظایف مدیر تصفیه

۳–۸–۴ اهم وظایف و اختیارات مدیر تصفیه

۳–۸–۵ وظایف عضو ناظر

۳–۹ طبقه بندی بستانکاران

۳–۹–۱ بستانکاران با حق وثیقه منقول

۳–۹–۲ بستانکاران با حق وثیقه غیر منقول

۳–۹–۳ بستانکاران با حق رجحان

۳–۹–۴ بستانکاران عادی

۳–۱۰ دعوی استرداد

۳–۱۱ شرایط دعوی

۳–۱۲ تصفیه امور ورشکستگی طبق قانون اداره تصفیه

۳–۱۲–۱ دفاتر اداره تصفیه و برگهای نمونه

۳–۱۲–۲ امور مالی اداره تصفیه – صندوق الف و ب

۳–۱۳ وظایف اداره تصفیه

۳–۱۳–۱ اقدامات تامین و حفظ حقوق اشخاص ثالث

۳–۱۳–۲ فروش اموال و تقسیم وجوه حاصله بین بستانکاران

۳–۱۴ خاتمه ورشکستگی طبق قانون اداره تصفیه

۳–۱۶ راهبردهای ورشکستگی

۳–۱۶–۱ ارایه تعریفی واضح در باب توقف

الف دیدگاههای مبتنی بر ظاهر قانون

ب دیدگاههای مبتنی بر احراز واقعیت توقف توسط دادگاه

۳–۱۶–۲ تشریح مسایل مربوط به اعمال قبل از توقف و قبل از صدور حکم ورشکستگی

۳–۱۶–۲–۱ بررسی معاملات قبل از توقف در حقوق ایران

۳–۱۶–۲–۲ معاملات صحیح

۳–۱۶–۲–۳ معامله با هدف نابودی و پنهان کردن مال به قصد فرار از دین

۳–۱۶–۲–۴ معاملات زیر قیمت برای اضرار به طلبکاران و معاملات صوری

۳–۱۶–۲–۵ متقاضی دعوی ابطال بر طبق مفاد راهنمای قانونگذاری آنسیترال و مقایسه با امکان فسخ معاملات نسبت به حقوق ایران

۳–۱۷ عملکرد حقوق ایران در رسیدگی به دعاوی ورشکستگی

۳–۱۸ راهبردهای حقوقی مقابله با ورشکستگی

۳–۱۹ لایحه پیشنهادی قانون ورشکستگی زیر تیغ نقد

۳–۱۹–۱ ایرادات مواد پیشنهادی مغایر با ذات ورشکستگی

۳–۱۹–۲ ایرادات مواد پیشنهادی مغایر با توابع ورشکستگی

۳–۱۹–۳ ایرادات مواد پیشنهادی مغایر با حقوق شکلی

۳–۲۰ مبانی پیشگیری از ورشکستگی در حقوق اسلام

۳–۲۰–۱ عقد صلح

۳–۲۰–۲ وقف

الف وقف برای کمک به بدهکاران به نحو کلی

ب وقف برای کمک به بدهکاران به نحو خاص

ج وقف برای کمک به مدیونین و غیر آنها

د وقف برای کمک در راه خیر

۳–۲۰–۳ زکات

۳–۲۱ مبانی پیشگیری از ورشکستگی در حقوق ایران

۳–۲۲ راهکارهای پیشگیرانه حقوقی متناسب با ورشکستگی

۳–۲۲–۱ یکسانسازی مقررات ناظر بر حقوق تجارت بینالملل

۳–۲۲–۲ ایجاد قانون شفاف و کارآمد

۳–۲۲–۳ اداره کارآمد و موثر قانون ورشکستگی

۳–۲۲–۴ اِعمال کنترل ساده

۳–۲۲–۵ کنترل بر کنترل سیستم کنترل

فصل چهارم

نتیجه گیری و پیشنهادها

نتیجه گیری

پیشنهادات

منابع و مآخذ

ضمایم ۱۲۷

کلیدواژه ها

• ورشکستگی
• راهبردها
• چالش ها
• دعاوی
• حقوق ایران
• عقد صلح
• وقف