نمایش مبدأ برای ماده 161 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت

{{مواد مرتبط تغييرات در سرمايه شركت}}'''ماده ۱۶۱ لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت:'''[[مجمع عمومی فوق العاده|مجمع عمومی فوق‌العاده]] به پیشنهاد [[هیات مدیره|هیئت مدیره]] پس از قرائت [[گزارش بازرسان شرکت|گزارش بازرس]] یا [[بازرسان]] شرکت در مورد [[افزایش سرمایه شرکت]] اتخاذ تصمیم می‌کند.

تبصره ۱ - [[مجمع عمومی فوق العاده|مجمع عمومی فوق‌العاده]] که در مورد افزایش سرمایه اتخاذ تصمیم می‌کند شرایط مربوط به فروش [[سهام]] جدید و تأدیه قیمت آنرا تعیین یا اختیار تعیین آنرا به [[هیات مدیره شرکت سهامی|هیئت مدیره]] واگذار خواهد کرد.

تبصره ۲ - پیشنهاد هیئت مدیره راجع به افزایش سرمایه باید متضمن توجیه لزوم افزایش سرمایه و نیز شامل گزارشی دربارهٔ امور شرکت از بدو [[سال مالی]] در جریان و اگر تا آن موقع مجمع عمومی نسبت به حساب های سال مالی قبل تصمیم نگرفته باشد حاکی از وضع شرکت از ابتدای سال مالی قبل باشد گزارش بازرس یا بازرسان باید شامل اظهار نظر دربارهٔ پیشنهاد هیئت مدیره باشد.

== مواد مرتبط ==

* [[ماده 83 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت]]

== توضیح واژگان ==
[[مجمع عمومی فوق العاده|مجمع عمومی فوق‌العاده]]:مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام شرکت یکی از انواع مجامع عمومی در شرکت ها می باشد که عبارت است از اجتماع صاحبان سهام شرکت به طور فوق العاده طبق اصول و قوانین تجاری و مالی و مقررات اساسنامه شرکت به منظور اتخاذ تصمیمات بنیادی نسبت به انچه که قانونا در صلاحیت این مجمع عمومی است.حد نصاب تشکیل این مجمع عبارت است از حضور حداقل نصف دارندگان سهام دارای حق رای.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (جلد دوم) (شرکت های تجاری)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2608832|صفحه=|نام۱=جواد|نام خانوادگی۱=افتخاری|چاپ=3}}</ref>

[[هیات مدیره|هیئت مدیره]]:شرکت سهامی به وسیله هیات مدیره ای که از بین صاحبان سهام انتخاب شده و کلا یا بعضا قابل عزل می باشند اداره خواهد شد. عده اعضای هیات مدیره در شرکت سهامی عام نباید از 5 شخص کمتر باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فرهنگ نامه حقوقی شکیبا|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=بروج|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6651632|صفحه=|نام۱=مرتضی|نام خانوادگی۱=شکیبازیده|چاپ=1}}</ref>

[[بازرسان]]:بازرس یا بازرسان شرکت تجاری یکی از انواع ارکان شرکت می‌باشد. بازرس در هر شرکت سهامی کسی است که اختیار نظارت در اعمال هیئت مدیره و تفتیش اعمال و دفاتر و حق هر گونه اظهار نظر در امور جاری شرکت را دارد. این بازرس در شرکت سهامی خاص می‌تواند از اعضا شرکت باشد ولی در شرکت سهامی عام باید خارج از اعضا و سهامداران باشد و باید اینها نامشان در فهرست رسمی بازرسان شرکتها قیدشده باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6487768|صفحه=|نام۱=حسینقلی|نام خانوادگی۱=کاتبی|چاپ=12}}</ref>

== نکات توضیحی و تفسیری دکترین ==
[[شرکت سهامی]] دارای ارکانی می باشد که این [[ارکان شرکت]] برای پیشبرد و [[اداره شرکت]] با یکدیگر همکاری دارند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (مشتمل بر کلیه مباحث)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6487196|صفحه=|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=حسنی|چاپ=5}}</ref> یکی از این ارکان، [[مجامع عمومی]] می باشند. مجامع عمومی سه دسته هستند که یکی از انها [[مجمع عمومی فوق العاده]] می باشد. [[مجمع عمومی فوق العاده]] [[مجمع|مجمعی]] است که برای تغییرات در اساس شرکت تشکیل می شود و تصمیمات این مجمع ممکن است تغییراتی در عقد و قرارداد شرکت بدهد(اساسنامه).این مجمع ممکن است هر موقعی که لازم باشد تشکیل گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (جلد دوم) (شرکت سهامی عام، شرکت سهامی خاص، شرکت با مسئولیت محدود، شرکت مختلط غیرسهامی، شرکت مختلط سهامی، شرکت تعاونی، تصفیه امور شرکت ها، ثبت شرکت ها)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1879788|صفحه=|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=ستوده تهرانی|چاپ=20}}</ref>

در این ماده قانون گذار به یکی از وظایف [[مجمع عمومی فوق العاده]] پرداخته است <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قواعد عمومی( حقوق تجارت و معاملات بازرگانی)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2829708|صفحه=|نام۱=مهراب|نام خانوادگی۱=داراب پور|چاپ=1}}</ref> به نوعی یکی از مهم ترین تصمیماتی که مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام می تواند اتخاذ نماید عبارت است از [[افزایش سرمایه شرکت|افزایش]] یا [[تقلیل سرمایه]] شرکت.همچنین این ماده بیان داشته است که [[هیات مدیره شرکت سهامی|هیات مدیره]] مکلف است پیشنهاد خود را مبنی بر [[افزایش سرمایه شرکت]] به [[مجمع عمومی فوق العاده]] تقدیم نماید و [[بازرسان شرکت تجاری|بازرس]] و [[بازرسان شرکت تجاری|بازرسان]] شرکت نیز در گزارش خود نسبت به افزایش سرمایه مزبور اظهار نظر نمایند. مجمع عمومی فوق العاده نیز راسا در خصوص افزایش سرمایه به طریق مذکور اتخاذ تصمیم می نماید یا به هیات مدیره اجازه می دهد که ظرف مدت معینی که نباید از 5 سال بیشتر باشد؛ سرمایه شرکت را مطابق [[ماده 158 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت|بند 3 ماده 158 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت]] افزایش دهد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (جلد دوم) شرکت های تجارتی (شرکت های سهامی عام و خاص، با مسئولیت محدود، تضامنی، نسبی، مختلط غیرسهامی، مختلط سهامی و تعاونی، مؤسسات غیرتجاری، ثبت شرکت خارجی، مقررات مالیاتی در شرکت های ایرانی و خارجی، شرایط کار فرد خارجی در ایران و...)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2200964|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=عرفانی|چاپ=2}}</ref>شاید در اینجا بیان این نکته خالی از لطف نباشد که از این ماده اهمیت نقش مدیران در افزایش سرمایه را متوجه می شویم با این توضیح که؛ هرچند [[مجمع عمومی فوق العاده]] تنها مرجع تصمیم گیرنده در خصوص اتخاذ تصمیم راجه به تغییر سرمایه شرکت است ولی با این حال نقش مدیران بسیار تعیین کننده است چرا که مطابق این ماده (161) ،مجمع عمومی فوق العاده پس از گزارش مدیران و بازرسان در خصوص ضرورت افزایش سرمایه مبادرت به این امر می نماید لذا مدیران در نوع تصمیم مجمع عمومی فوق العاده اثر گذار است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق شرکت های تجاری|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3255308|صفحه=|نام۱=محمدرضا|نام خانوادگی۱=پاسبان|چاپ=7}}</ref>

نکته دیگری که باید اضافه گردد این است که [[هیات مدیره]] باید گزارش توجیهی نسبت به لزوم [[افزایش سرمایه شرکت|افزایش سرمایه]] و نیز گزارشی در خصوص امور شرکت از آغاز سال مالی و... تهیه نماید و به [[مجمع عمومی فوق العاده]] تقدیم نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (مشتمل بر کلیه مباحث)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2483584|صفحه=|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=حسنی|چاپ=5}}</ref>

باید افزود که تنها مجمعی که اختیار افزایش سرمایه را دارا می باشد مجمع عمومی فوق العاده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قواعد عمومی( حقوق تجارت و معاملات بازرگانی)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2829708|صفحه=|نام۱=مهراب|نام خانوادگی۱=داراب پور|چاپ=1}}</ref>

== نکات توضیحی ==
نکته ای که در این مجال باید بدان پرداخت این است که [[افزایش سرمایه شرکت|افزایش سرمایه]] در [[شرکت سهامی]] چه از نوع [[شرکت سهامی عام|سهامی عام]] باشد چه از نوع [[شرکت سهامی خاص|سهامی خاص]] باید شرایط مقرر در این ماده و مواد بعدی را داشته باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق سرمایه گذاری خارجی در پرتو قانون و قراردادهای سرمایه گذاری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=تیسا|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4888204|صفحه=|نام۱=علی اصغر|نام خانوادگی۱=حاتمی|نام۲=اسماعیل|نام خانوادگی۲=کریمیان|چاپ=1}}</ref>

== رویه های قضایی ==

* [[رای دادگاه درباره اعرتض ثالث پس از اجرای رای (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۰۰۱۰۳۶)]]
* [[نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۸۱۸ مورخ ۱۴۰۳/۰۲/۱۱ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره سلب حق تقدم سهامداران توسط مجمع]]

== منابع ==
{{پانویس}}
[[رده:شرکت سهامی عام]]
[[رده:شرکت سهامی]]
[[رده:شرکت سهامی خاص]]
[[رده:سرمایه شرکت]]
[[رده:تغییرات در سرمایه شرکت]]
[[رده:افزایش سرمایه]]
[[رده:مجمع عمومی فوق‌العاده]]
[[رده:هیئت مدیره شرکت سهامی]]
[[رده:بازرسان شرکت]]
[[رده:گزارش مدیران]]