نظریه‌های سازه‌انگاری و سازمان‌های بین‌المللی

نظریه‌های سازه‌انگاری و سازمان‌های بین‌المللی نام مقاله‌ای از سید جلال دهقانی فیروزآبادی و علی جدیدی است که در شماره بیست و هشتم (فروردین 1389) نشریه پژوهش حقوق عمومی منتشر شده است.

چکیده

جامعه بین‌المللی متشکل از کنشگران گوناگونی است که در محیط بین‌المللی در تعامل با یکدیگر هستند. از جمله این بازیگران، سازمان‌های بین‌المللی می‌باشند. رویکردهای نظری مختلفی در مورد ماهیت کارکرد و نقش سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی وجود دارد. به گونه‌ای که نظریه‌های روابط بین الملل تلقی و برآوردهای متفاوتی در این زمینه ارائه و ابراز می‌دارند. نظریه‌های واقع گرا ماهیت، اهمیت و کارکرد درجه دوم حاشیه ای و ابزاری برای سازمان‌های بین‌المللی قائلند. نظریه‌های لیبرال به ویژه نو لیبرالیسم نقش سازمان‌های بین‌المللی را مستقل و تنظیم کننده روابط بین‌الملل می‌دانند. نظریه سازه انگاری رویکردی متفاوت از هر دو دسته از نظریه‌های غالب جریان اصلی به ماهیت، کارکرد و نقش سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی دارد زیرا از منظر این نظریه سازمان‌های بین‌المللی به عنوان قواعد و هنجارهای تعین یافته، نهادینه شده و ساختارمند، تنها ابزاری در دست دولت‌ها و تنظیم کننده تعاملات و مناسبات آنان در سطح بین‌المللی نیستند؛ بلکه آنان ماهیت و کارکردی تکوینی دارند که علاوه بر تنظیم روابط بین دولتی به آن قوام و معنا می‌بخشند. در این مقاله سعی بر تبیین این کارکرد و نقش سازمان‌های بین‌المللی از منظر سازه انگاری است.

کلیدواژه‌ها

• سازمان‌های بین‌المللی
• نهادهای بین‌المللی
• سازه‌انگاری
• بیناذهنی
• قواعد
• هنجارها
• روابط بین‌الملل