ماده ۴۸۹ قانون مدنی

اگر شخصی که مزاحمت می‌نماید مدعی حق نسبت به عین مستأجره یا منافع آن باشد مزاحم نمی‌تواند عین مزبور را از ید مستأجر انتزاع نماید مگر بعد از اثبات حق با طرفیت مالک و مستأجر هر دو.

توضیح واژگان

تسلیم بدون مزاحم: تسلیم بدون مزاحم، یعنی اینکه شخص ثالث، از انتفاع مستأجر ممانعت ننماید. (۴۶۳۸۰۳)

نکات توضیحی تفسیری دکترین

دلیل تصریح این ماده به امکان اقامه دعوا، علیه مالک و مستأجر، این است که هر دوی آنان، در دعوا ذینفع هستند. (۹۰۴۸۰)

تصرف مستأجر در عین مستأجره، با دو عنوان قابل توجیه است: یکی به صورت استقلالی و اصالت، که ناشی از مالکیت او نسبت به منافع مورد اجاره می‌باشد. و دیگری به عنوان امانت و نمایندگی از سوی صاحب ملک. اگر شخص ثالث، با ادعای حقی نسبت به عین یا منفعت مال، بخواهد آن را از ید مستأجر خارج سازد؛ فقط درصورتی حکم خلع ید، علیه مستأجر اجرا می‌گردد که دعوا، به طرفیت مؤجر و مستأجر به اثبات رسیده باشد. (۷۶۴۴۶)

رویه‌های قضایی

به موجب دادنامه شماره ۱۳۰۳ مورخه ۶/۸/۱۳۲۶ شعبه ۴ دیوان عالی کشور، ماده ۴۸۹ قانون مدنی، نسبت به مواردی که ثالث، خواستار انتزاع از ملک نبوده؛ و فقط منافع آن مورد اختلاف است؛ قلمرو شمول ندارد. (۱۳۷۹۹۱۸)

انتقادات

این ماده، ناظر به نحوه رسیدگی بوده؛ و باید در قانون آیین دادرسی مدنی ذکر می‌گردید. (۵۹۳۱۶)