ماده 10 قانون تجارت الکترونیکی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۶: خط ۱۶:


== پیشینه ==
== پیشینه ==
== مطالعات تطبیقی ==
طبق قانون نمونه انسیترال امضای یک شخص در رابطه با داده پیام در صورتی معتبر است که الف) امضاء معرف شخص امضا کننده باشد ب) دلالت بر تایید اطلاعات داده پیام توسط شخص امضا کننده باشد. این ضابطه باید تا انجا قابل اطمینان باشد که در همه قراردادهای الکترونیک در پرتو همه اوضاع و احوال تعمیم و انطباق داده شود. این معیار حتی از شاخص های خرسند کننده یک سند عادی دقیق تر و قابل اطمینان تر است. در عین حال نوشته امضا شده از اصل سند الکترونیک اعتبار کمتری دارد. این قانون نمونه علی رغم توجه به کاربرد کلی مقررات امضا دستنویس سنتی در صدد است برخی مقررات خاص اسناد کاغذی را در مورد امضا الکترونیک پیرو ارزش سلسله مراتبی و فلسفه وجودی امضا الکترونیک لغو نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت نوین|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2633508|صفحه=|نام۱=محمدطاهر|نام خانوادگی۱=کنعانی|چاپ=1}}</ref>
بررسی قانون ای ساین و یوتای ایالات متحده امریکا، نشان می دهد که این دو قانون، معیار «قصد امضا» را جهت اعتبار امضاهای الکترونیکی، ارائه کرده اند. لذا، یوتا با ارائه این معیار، گامی بلند در مقایسه با دستورالعمل تجارت الکترونیکی، دستورالعمل امضاهای الکترونیکی اروپا، برداشته است. دلیل این امر تفسیر موسع قانون متحدالشکل تجاری، از مفهوم امضا میباشد؛ به گونه ای که حروف چینی ماشینی و شیوه علامت گذاری را که امکان دارد به اندازه امضاهای دستی قابل اعتماد نباشد، در بر می گیرد. نکته مهم دیگر در یوتا این است که شرکت ها و موسسات را مجاز ساخته تا با توجه به اوضاع و احوال، تصدیق یا ثبت امضاهای الکترونیکی را شرط پذیرش ان بدانند. اعطای این اختیار به ویژه، از لحاظ کاهش مخاطرات تجاری، دارای اهمیت زیادی است. اما، قانون نمونه انسیترال در خصوص امضاهای الکترونیکی مصوب 2001، به ارائه امارها و روش هایی جهت احراز مطمئن بودن امضاهای الکترونیکی، پرداخته، که از جمله انها، فن اوری های امضای رمز نگاری کلید عمومی ویژه می باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت الکترونیکی (بررسی عهدنامه 2005 سازمان ملل متحد درباره استفاده در قراردادهای بین المللی)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2725488|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=رضایی|چاپ=1}}</ref>


== نکات توضیحی ==
== نکات توضیحی ==
امضای الکترونیکی و امضای دیجیتالی در تعریف دقیق با یکدیگر متفاوت هستند.  
برای اینکه یک امضای الکترونیکی مطمئن تلقی شود باید از 4 خصوصیت برخوردار باشد: نخست انکه، این امضا باید نسبت به امضا کننده منحصر به فرد باشد. با پیش بینی این شرط، قانونگذار جنبه اسنادی امضای الکترونیکی را مد نظر داشته که می تواند به عنوان مدرکی علیه و یا له وی، مورد استفاده قرار گیرد. تعیین هویت امضا کننده نیز یکی دیگر از شرایط امضای الکترونیکی است که در بند «ب» و به عنوان شرط دوم، مورد توجه قرار گرفته است. بدیهی است که اساسی ترین کارکرد امضا همین است. صدور از طرف امضا کننده و یا تحت اراده انحصاری وی، شرط سومی است که قانون تجارت الکترونیکی به ان اشاره داشته است. و در نهایت، اتصال به داده پیام به نحوی که هر گونه تغییری قابل کشف باشد، به عنوان شرط چهارم ذکر شده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجله پژوهش های حقوقی شماره 17 بهار و تابستان 1389|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1734220|صفحه=|نام۱=موسسه مطالعات|پژوهش های حقوقی شهر دانش|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref>


== مصادیق و نمونه ها ==
== مصادیق و نمونه ها ==

نسخهٔ ‏۱۸ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۷:۰۴

ماده 10 قانون تجارت الکترونیکی: امضای الکترونیکی مطمئن باید دارای شرایط زیر باشد:

‌الف - نسبت به امضاء کننده منحصر به فرد باشد.

ب - هویت امضاء کننده «‌داده پیام» را معلوم نماید.

ج - به وسیله امضاء کننده و یا تحت اراده انحصاری وی صادر شده باشد.

‌د - به نحوی به یک «‌داده پیام» متصل شود که هر تغییری در آن «‌داده پیام»

قابل‌تشخیص و کشف باشد.

مواد مرتبط

توضیح واژگان

پیشینه

مطالعات تطبیقی

طبق قانون نمونه انسیترال امضای یک شخص در رابطه با داده پیام در صورتی معتبر است که الف) امضاء معرف شخص امضا کننده باشد ب) دلالت بر تایید اطلاعات داده پیام توسط شخص امضا کننده باشد. این ضابطه باید تا انجا قابل اطمینان باشد که در همه قراردادهای الکترونیک در پرتو همه اوضاع و احوال تعمیم و انطباق داده شود. این معیار حتی از شاخص های خرسند کننده یک سند عادی دقیق تر و قابل اطمینان تر است. در عین حال نوشته امضا شده از اصل سند الکترونیک اعتبار کمتری دارد. این قانون نمونه علی رغم توجه به کاربرد کلی مقررات امضا دستنویس سنتی در صدد است برخی مقررات خاص اسناد کاغذی را در مورد امضا الکترونیک پیرو ارزش سلسله مراتبی و فلسفه وجودی امضا الکترونیک لغو نماید.[۱]

بررسی قانون ای ساین و یوتای ایالات متحده امریکا، نشان می دهد که این دو قانون، معیار «قصد امضا» را جهت اعتبار امضاهای الکترونیکی، ارائه کرده اند. لذا، یوتا با ارائه این معیار، گامی بلند در مقایسه با دستورالعمل تجارت الکترونیکی، دستورالعمل امضاهای الکترونیکی اروپا، برداشته است. دلیل این امر تفسیر موسع قانون متحدالشکل تجاری، از مفهوم امضا میباشد؛ به گونه ای که حروف چینی ماشینی و شیوه علامت گذاری را که امکان دارد به اندازه امضاهای دستی قابل اعتماد نباشد، در بر می گیرد. نکته مهم دیگر در یوتا این است که شرکت ها و موسسات را مجاز ساخته تا با توجه به اوضاع و احوال، تصدیق یا ثبت امضاهای الکترونیکی را شرط پذیرش ان بدانند. اعطای این اختیار به ویژه، از لحاظ کاهش مخاطرات تجاری، دارای اهمیت زیادی است. اما، قانون نمونه انسیترال در خصوص امضاهای الکترونیکی مصوب 2001، به ارائه امارها و روش هایی جهت احراز مطمئن بودن امضاهای الکترونیکی، پرداخته، که از جمله انها، فن اوری های امضای رمز نگاری کلید عمومی ویژه می باشد.[۲]

نکات توضیحی

برای اینکه یک امضای الکترونیکی مطمئن تلقی شود باید از 4 خصوصیت برخوردار باشد: نخست انکه، این امضا باید نسبت به امضا کننده منحصر به فرد باشد. با پیش بینی این شرط، قانونگذار جنبه اسنادی امضای الکترونیکی را مد نظر داشته که می تواند به عنوان مدرکی علیه و یا له وی، مورد استفاده قرار گیرد. تعیین هویت امضا کننده نیز یکی دیگر از شرایط امضای الکترونیکی است که در بند «ب» و به عنوان شرط دوم، مورد توجه قرار گرفته است. بدیهی است که اساسی ترین کارکرد امضا همین است. صدور از طرف امضا کننده و یا تحت اراده انحصاری وی، شرط سومی است که قانون تجارت الکترونیکی به ان اشاره داشته است. و در نهایت، اتصال به داده پیام به نحوی که هر گونه تغییری قابل کشف باشد، به عنوان شرط چهارم ذکر شده است.[۳]

مصادیق و نمونه ها

دست کم سه نوع امضای الکترونیکی در حال حاضر رواج دارد:

  • امضای الکترونیکی مطمئن(secure)
  • امضای الکترونیکی موثق
  • امضای الکترونیکی پیشرفته(advanced)[۴]

منابع

  1. محمدطاهر کنعانی. حقوق تجارت نوین. چاپ 1. جنگل، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2633508
  2. علی رضایی. حقوق تجارت الکترونیکی (بررسی عهدنامه 2005 سازمان ملل متحد درباره استفاده در قراردادهای بین المللی). چاپ 1. میزان، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2725488
  3. مجله پژوهش های حقوقی شماره 17 بهار و تابستان 1389. موسسه مطالعات و پژوهش های حقوقی شهر دانش، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1734220
  4. محمدعلی نوری و رضا نخجوانی. حقوق تجارت الکترونیکی. چاپ 2. گنج دانش، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3610644