ماده ۱۱۸۷ قانون مدنی

هر گاه ولی قهری منحصر، به واسطه‌ی غیبت یا حبس به هر علتی که نتواند به امور مولی‌علیه رسیدگی کند و کسی را هم از طرف خود معین نکرده باشد، حاکم یک نفر امین به پیشنهادمدعی‌العموم برای تصدی و اداره‌ی اموال مولی‌علیه و سایر امور راجعه به او موقتاً معین خواهد کرد.

توضیح واژگان

به محرومیت پدر و جدپدری از اعمال ولایت، حجر ولایات گویند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

اگر ولایت یکی از اولیای قهری، ساقط گردیده؛ و دیگری نیز به دلایلی، قادر به اتیان وظایف خود نباشد؛ و یا اینکه یکی از دو ولی، فوت شده؛ و دیگری در قید حیات بوده؛ اما اداره امور مولی علیه، برای وی ممکن نباشد؛ دراینصورت دادگاه، شخصی را به عنوان امین، تعیین نموده تا در معیت ولی قهری، به اداره امور مربوطه بپردازد.

دادگاه قبل از تعیین امین، در موارد مفقود شدن ولی قهری منحصر، از اداره ثبت احوال، زندان و کلانتری، جهت یافتن نشانی شخص غایب، استعلام نموده؛ و چنانچه پاسخی وصول نماید؛ به آدرس های مزبور، اخطاریه ارسال نموده؛ و درنهایت، درصورت عدم شناسایی شخص موردنظر در مکان های مزبور، اقدام به تعیین امین، برای اداره امور محجور خواهدنمود.

علت تعیین امین موضوع این ماده، عدم امکان مباشرت و دخالت مستقیم ولی، در مواردی است که در حبس یا غیبت به سر می برد.

غیبت ولی به دلیل حبس، مفقودالاثر شدن و یا عزیمت به مسافرت طولانی، که منجر به ایجاد وقف در انجام وظایف ولی قهری گردد؛ و او نیز، کسی را برای اداره امور مولی علیه، تعیین ننموده باشد؛ موجبات تعیین امین موقت توسط دادگاه را، فراهم خواهدنمود.

وظایف و اختیارات امین موقت، در قانون امور حسبی معین گردیده؛ و اختیارات وی نسبت اختیارات ولی قهری، محدودتر است.

رویه های قضایی

به موجب نظریه مشورتی شماره 6474/7 مورخه 21/10/1387 اداره حقوقی قوه قضاییه، هر گاه ولی قهری منحصر، به واسطه‌ی غیبت یا حبس و ...، نتواند به امور مولی‌علیه رسیدگی کند؛ و کسی را هم از طرف خود، معین نکرده باشد، مدعی العموم باید برای اداره امور محجور، از دادگاه درخواست تعیین امین نماید. در ماده 1187، غیبت ملاک است نه مفقودالاثر بودن.

به موجب نظریه مشورتی شماره 2381 مورخه 3/5/1361 اداره حقوقی قوه قضاییه، امین موقت، دارای وظایف و اختیارات ولی است.