بررسى مداخله بشر دوستانه از منظر اخلاق

بررسى مداخله بشر دوستانه از منظر اخلاق نام مقاله ای از ناصر قربان نیا است که در دوره صفر شماره چهارم فصلنامه علمی حقوق تطبیقی دانشگاه مفید منتشر شده است.

چکیده

مداخله بشردوستانه در مفهوم کلاسیک، به مداخله یک جانبه یک یا چند دولت در امور داخلى دولت دیگر، با توسل به زور و بنا به اهداف و مقاصد بشر دوستانه تعریف شده است. در مورد مداخله بشردوستانه، پرسشهاى فراونى مطرح است: آیا اساسا مداخله انسان‏دوستانه، مطابق مقررات حقوق بین الملل جایز است یا نه؟ اعتبار حقوقى چنین مداخله‏اى چگونه اثبات مى‏شود؟ آیا مستند جواز، منشور ملل متحد است یا عرف بین المللى و عملکرد دولتها؟ میان مداخله، خودیارى و دفاع مشروع چه تفاوتى وجود دارد؟ شرایط جواز کدامند؟ مراد از نقض فاحش حقوق بشر چیست؟ و مانند این گونه پرسشها؛ ولى یک پرسش اساسى وجود دارد که محور این مقاله محسوب مى‏شود: آیا مداخله بشر دوستانه اخلاقا موجه است؟ برپایه کدام نظریه اخلاقى مى‏توان مداخله بشر دوستانه را توجیه نمود؟

مسلم است که دولتها در برابر نقض حقوق بنیادین بشر مسؤولیت اخلاقى دارند. بى تردید هر گاه حقوق بشر بطور سیستماتیک، فاحش و در سطح گسترده نقض شود، به گونه‏اى که وجدان بشریت را متأثر سازد، سکوت جامعه جهانى از لحاظ اخلاقى و انسانى موجه نیست.

در این مقاله ضمن بررسى مبانى اخلاقى این تکلیف، حدود و قلمرو جواز مداخله و شرایط اخلاقى بودن آن بحث و بررسى مى‏شود

کلیدواژه‌ها

• مداخله بشر دوستانه
• اخلاق
• حقوق بشر
• نقض فاحش حقوق انسان ها