ماده ۵۴ قانون آیین دادرسی مدنی

در موارد یادشده در ماده قبل، مدیر دفتر دادگاه ظرف دو روز نقایص دادخواست را به طور کتبی و مفصل به خواهان اطلاع داده و از تاریخ ابلاغ به مدت ده  روز به او مهلت می دهد تا نقایص را رفع نماید. چنانچه در مهلت مقرر اقدام به رفع نقص ننماید، دادخواست به موجب قراری که مدیر دفتر و در غیبت مشارالیه، جانشین او صادر می کند، رد می گردد. این قرار به خواهان ابلاغ می شود و نامبرده می تواند ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ به همان دادگاه شکایت نماید. رأی دادگاه در این خصوص قطعی است.

توضیح واژگان

سمت : عبارت است از عنوانی که  شخص تحت آن اقامه دعوا می کند یا به دعوای دیگری پاسخ می دهد که بر دوگونه است یا شخص به عنوان اصیل یعنی کسی که در دعوی ذینفع است دخالت می کند یا به عنوان نمایندگی از طرف ذینفع می باشد665767

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

با توجه به قانون اخطار رفع نقص باید ظرف دوروز و توسط دفتر دادگاه صادر شود و در صورتی که اخطار خارج از مهلت دوروزه صادر شود ، اخطار باطل نمی باشد و تخلف اداری محسوب می شود .142184

در صورتی که دادخواست تقدیمی خواهان ناقص باشد صدور اخطار کلی برای خواهان مبنی بر این که دادخواست او ناقص است منشاء اثر نخواهد بود ؛ زیرا دفتر باید موارد نقص را به تفصیل در اخطاریه خواهان قید نماید تا خواهان با آگاهی از آن ها جهت رفع نواقص عمل نماید.115509و در صورت عدم رفع نقص ، دفتر دادگاه قرار رد دادخواست صادر می نماید ، توجه به این نکته لازم است که در هیچ فرضی قاضی دادگاه بدوا قرار رد صادر نمی کند و این مورد از وظایف دفتر دادگاه می باشد که در صورت اختلاف نظر بین قاضی دادگاه و دفتر دادگاه نظر قاضی برای دفتردادگاه لازم الاتباع است .387496

رسیدگی دادگاه به اعتراض به طور فوق العاده و در اولین فرصتی است که از پرونده های روزانه فراغت می یابد.142459

در صورتی که دادخواست ناقص به جریان افتد ، حسب جریان پرونده در  مرحله دادرسی بدوی یا تجدیدنظر وفق ماده 66 یا 350 ق.آ.د.م عمل می شود.116791

رویه های قضایی

1) نظریه 5825/7 – 15/7/1382 اداره حقوقی قوه قضاییه : با توجه به این که خواهان باید دادخواست تقدیمی به دادگاه را بر اساس مقررات مذکور در مواد 53و54 ق.آ.د.م تکمیل نماید و قانونا قبل از تکمیل دادخواست دادگاه با تکلیفی برای رسیدگی مواجه نیست و در برخی موارد مانند تبصره ذیل ماده 19 قانون ثبت اسناد و املاک رد دادخواست دارای آثاری است که با ابطال دادخواست متفاوت است.136124

2)هیات عمومی دیوانعالی کشور در رای شماره 1896-6/11/1328 آورده است : « قرار رد دادخواست که به علت عدم اقدام در رفع نقص صادر می شود غیابی محسوب نمی شود تا قابل اعتراض باشد.»1389506

3)رای شماره 353- 10/3/1322 شعبه هفتم : « تصریح نشدن وکالت پژوهشی در وکالتنامه به تنهایی کافی برای رد دادخواست پژوهشی نیست و در این صورت دادخواست مزبور در حکم دادخواستتی است که وکالت نامه به آن ضمیمه نباشد و بایستی طبق مواد 84 و 85 ق.ا.د.م ( مواد 53 و 54 کنونی ) اقدام به اخطار رفع نقص بشود نه این که دادخواست را رد نمود.»1389054

4)در رای شماره 1447-31/4/1320 شعبه سوم دیوانعالی کشور آمده است : « اگر هنگام ورود پژوهش خواه به دفتر دادگاه و اقدام به تکمیل دادخواست هنوز دفتر باز بوده و از اعلان تعطیل اداره بیش از دو سه دقیقه نگذشته باشد این قدر فاصله عرفا تسامح و آخر وقت محسوب است و نباید دادخواست پژوهشی را از لحاظ این که در خارج از مدت اقدام به تکمیل شده رد نمود»1389552

5)در صورت نقص در دادخواست تقدیمی تجدید نظر خواه وجود داشته باشد دفتر دادگاه بدوی نسبت به صدور اخطار رفع نقص اقدام می نماید.517280

6)رای شماره 309 شعبه دوازدهم دیوان عالی کشور 1372 : صدور قرار رد دادخواست به علت رفع نقص بدوا از وظایف دادگاه نمی باشد.387496

مصادیق و نمونه ها

1) برگه صدور اخطار رفع نقص اسکن شود . 764355***************