متعارف بودن به مثابه اصل حقوقی در حقوق قراردادها

متعارف بودن به مثابه اصل حقوقی در حقوق قراردادها نام مقاله ای از جلیل قنواتی و مژده حیدری سورشجانی و حسین کریمی است که در دوره شش شماره دو فصلنامه علمی حقوق تطبیقی دانشگاه مفید منتشر شده است.

چکیده

امروزه متعارف بودن به­عنوانِ یکی از اصول حقوقی در حقوق قراردادهای اروپایی از جایگاه مهمی برخوردار است. این قاعده با توجه به مصادیق فراوان و کاربرد گسترده، در بسیاری از اسناد بین­المللی مانند کنوانسیون بیع بین­المللی کالا، اصول حقوق قراردادهای اروپایی و حقوق پیشنهادی بیع مشترک اروپا به­عنوانِ یکی از اصول مهم حقوق قراردادها شناخته شده است. متعارف بودن به­معنایِ آنچه یک انسان متعارف در اوضاع و احوال مشابه انجام می­دهد، دارای آثار گسترده­ای در مراحل انعقاد، اجرا و تفسیر قرارداد و تکمیل­کننده و محدودکنندۀ قواعد قراردادی است. با بررسی اسناد بین­المللی و حقوق ایران درمی­یابیم که متعارف بودن در حقوق ایران برخلاف حقوق اروپا به­عنوانِ یک اصل حقوقی مصرّح شناخته نشده است؛ با وجود این با استقرا در مصادیق متعارف بودن در حقوق موضوعه ایران و نیز با توجه به امضایی بودن احکام معاملات و تأیید رویه متعارف در اغلب موارد، به­ویژه اهمیت فراوان عرف و عادت، این پرسش مطرح می­شود که آیا می­توان در حقوق ایران نیز همسو با اسناد بین­المللی، متعارف بودن را به­عنوانِ یک اصل حقوقی مورد پذیرش قرار داد. در این مقاله این سؤال را بررسی می­کنیم.

 

کلیدواژه‌ها

• متعارف بودن
• اصل حقوقی
• حقوق قراردادها
• حقوق اروپا
• حقوق ایران