نظریه شماره 7/98/1936 مورخ 1399/02/23 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره آخرین حکم و معیارهای مقنن برای احراز و تعیین افراد تحت تکفل ایثارگران و شهدا

شماره نظریه	۷/۹۸/۱۹۳۶
شماره پرونده	۹۸-۵۸-۱۹۳۶ ع
تاریخ نظریه	۱۳۹۹/۰۲/۲۳

استعلام: همان گونه که استحضار داریدبرخی خدمات، تسهیلات و مزایا در قوانین و مقررات مرتبط با ایثارگران به عائله یا افراد تحت تکفل ایشان تعلق می گیرد. لذا حسب مورد در برخی قوانین و مقررات از جمله تبصره ۲ ماده واحده قانون حالت اشتغال مصوب ۱۳۷۲ و ماده ۱۶ آیین نامه اجرایی این قانون مصداق یا تعریف افراد تحت تکفل تعیین و مشخص شده است؛ لیکن در برخی تکالیف قانونی مرتبط با ایثارگران از جمله ماده ۱۳ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مصوب ۱۳۸۶ با اصلاحات و الحاقات بعدی که اشعار می دارد تأمین ۱۰۰٪ هزینه بهداشتی و درمانی به صورت بیمه های سلامت همگانی مکمل و خاص خدماتی که مشمول قوانین بیمه همگانی و تکمیلی نمی گردند خانواده شاهد، جانبازان، آزادگان و افراد تحت تکفل آنان بر عهده دولت بوده و اعتبارات آن هر ساله در قوانین بودجه سنواتی منظور می گردد. مصادیق و شمول افراد تحت تکفل مشمولین این ماده تعیین و تعریف نشده است. بنابراین از آن جا که در قوانین موضوعه بویژه ماده ۸۶ قانون استخدام کشوری، مواد ۸۱ و ۸۳ قانون تأمین اجتماعی، ماده ۱۱۱ قانون مدیریت خدمات کشوری و در نهایت ماده ۴۸ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱، تغییراتی بویژه در باب کفالت خواهر، برادر و فرزندان محجور معلول و صعب العلاج به وجود آمده که مشکلاتی را برای بنیاد پیرامون احراز تشخیص و تعیین افراد تحت تکفل ایثارگران ایجاد کرده است.

حال با عنایت به قوانین مذکور و سئوالات عدیده ای که در خصوص مصداق افراد تحت تکفل موضوع مواد فوق الذکر به وجود آمده است، لطفا دستور فرمایید موارد ذیل بررسی و مشخص شود.

۱- آخرین حکم و معیارهای مقنن برای احراز و تعیین افراد تحت تکفل کدام قانون موضوعه است؟

۲- تشخیص افراد تحت تکفل بر عهده کدام مرجع و دستگاه است؟

۳- آیا خواهر و برادر می توانند تحت کفالت افراد فوق قرار گیرند؟

۴- آیا عبارت صعب العلاج موضوع احکام فوق شامل محجور و معلول نیز می شود؟

۵- آیا معلولیت یا حجر و صعب العلاج بودن می باید حین ولادت و در زمان صغر حادثه شده باشد؟

۶- آیا فرزندان محجور معلول و صعب العلاج در صورت ازدواج از کفالت خارج می شوند؟

۷- در صورت مطلقه شدن فرزندان اناث اعم از این که پدر در قید حیات بوده یا فوت شده باشد، آیا مجدد تحت تکفل پدر قرار می گیرند؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

۱- افراد تحت تکفل ایثارگران مطابق بند ح ماده یک قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مصوب ۱۳۸۶ با اصلاحات و الحاقات بعدی تعیین شده اند و در مورد شهدا نیز با رعایت بند های ۴ و ۵ قسمت ب ماده ۸۸ قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۹۵ رفتار می شود.

۲- با عنایت به تبصره ذیل جزء ۳ بند ب ماده ۸۸ قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۹۵ تشخیص افراد تحت تکفل جانبازان و آزادگان بر عهده بنیاد شهید و امور ایثارگران و در مورد رزمندگان متوفی بر عهده واحد ایثارگران نیروهای مسلح صالح است و در مورد خانواده شهدا با توجه به وظایف ذاتی بنیاد شهید و ایثارگران بر عهده بنیاد مذکور است.

۳- در خصوص تشخیص خواهر و برادر تحت تکفل مطابق شرایط مقرر در بند های ۴ و ۵ قسمت ب ماده ۸۸ قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۹۵ رفتار می شود.

۴- مستفاد از بند ۵ قسمت ب ماده ۸۸ قانون اخیرالذکر، عنوان صعب العلاج شامل محجورین و معلول نبوده و در خصوص هر یک از آن ها مطابق احکام خاص خود رفتار می شود.

۵- اطلاق کلمات و عبارات معلولیت ، محجور و صعب العلاج در بند ۵ قسمت ب ماده ۸۸ قانون فوق الذکر اعم از این است که در حین ولادت یا پس از آن باشد.

۶- چنانچه به موجب قوانین مربوطه پس از ازدواج فرزند محجور، معلول یا صعب العلاج، ایشان تحت تکفل دیگران قرار گیرند، از شمول افراد تحت کفالت ایثارگر خارج هستند.

۷- در صورت مطلقه شدن فرزند ایثارگر با اتخاذ ملاک از ماده ۴۸ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱، تحت تکفل ایثارگر قرار خواهند گرفت./