نظریه شماره 7/1402/384 مورخ 1402/06/04 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اجرای حکم غیابی

شماره نظریه	۷/۱۴۰۲/۳۸۴
شماره پرونده	۱۴۰۲-۱۲۷-۳۸۴ح
تاریخ نظریه	۱۴۰۲/۰۶/۰۴

استعلام: در صورتی که حکم غیابی به صورت قانونی به محکوم علیه ابلاغ شود، خواهشمند است به پرسش های زیر پاسخ دهید:

۱- آیا مهلت واخواهی (بیست روز یا دو ماه حسب مورد) از تاریخ ابلاغ قانونی محاسبه می شود و یا به سبب عدم ابلاغ واقعی به محکوم علیه، واخواهی دارای مدت نخواهد بود؟

۲- آیا پس از سپری شدن مهلت واخواهی و تجدیدنظرخواهی، حکم غیابی قابل اجرا است و یا به جهت بدون مدت بودن واخواهی (به سبب عدم ابلاغ واقعی حکم غیابی)، حکم غیابی قابل اجرا نخواهد بود؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

۱ و ۲- اولا، با توجه به مفاد تبصره یک ماده ۳۰۶ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹ که حکم غیابی را پس از انقضای مهلت قانونی و قطعی شدن دادنامه قابل اجرا دانسته و با لحاظ ماده ۳۳۶ همین قانون که مهلت درخواست تجدید نظر را بیست روز از تاریخ ابلاغ یا انقضای مدت واخواهی اعلام کرده و همچنین با توجه به ماده یک قانون اجرای احکام مدنی مصوب ۱۳۵۶ که اجرای هیچ حکمی را پیش از قطعیت آن نمی پذیرد، حکم غیابی (قابل تجدید نظر) زمانی قابل اجرا خواهد بود که مهلت واخواهی و تجدید نظرخواهی سپری شده باشد و این مهلت از تاریخ ابلاغ حکم غیابی؛ هرچند به نحو قانونی باشد، آغاز می شود.

ثانیا، چنانچه رأی غیابی به محکوم علیه ابلاغ واقعی نشود و با سپری شدن مهلت واخواهی و تجدید نظرخواهی قطعی شود و محکوم علیه غایب خارج از مهلت، واخواهی کرده و مدعی عدم اطلاع از رأی باشد، با توجه به قسمت اخیر تبصره یک ماده ۳۰۶ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹، دادگاه ابتدا در مورد ادعای وی مبنی بر عدم اطلاع از مفاد رأی رسیدگی و حسب مورد قرار رد یا قبول دادخواست واخواهی صادر می کند؛ صدور قرار رد واخواهی بدون رسیدگی و احراز صحت و سقم ادعای وی مبنی بر عدم اطلاع از رأی غیابی فاقد وجاهت قانونی است؛ صدور قرار قبولی واخواهی نیز مانع اجرای حکم خواهد بود.