توصیف قرارداد در حقوق ایران با نگاهی به حقوق کشورهای خارجی و فقه اسلامی

توصیف قرارداد در حقوق ایران با نگاهی به حقوق کشورهای خارجی و فقه اسلامی نام مقاله ای از ایمان صالحی و جلیل قنواتی بوده که در شماره سوم دوره پانزدهم (مهر 1402) مجله علمی مطالعات حقوقی منتشر شده است.

چکیده

نظام‌مندی حقوق حاکم بر عقود ایجاب می‌کند که قرارداد، زیر چتر حمایت یکی از عقود معین یا نامعین قرار ‌گیرد و لازمه آن کشف نوع عقد از زوایای آشکار و پنهان قرارداد است. هدف از نگارش این مقاله، سنجش صحیح عنوان واقعی عقد از طریق بهره‌گیری از ضوابط مشخص و ابزارهای حقوقی است. سؤال اصلی این ست که دادرس در مواجهه با ماهیت‌های حقوقی غیرواقعی، مختلط، مشکوک و یا پنهان در یک قرارداد چه وظیفه ای دارد و چگونه باید عنوان صحیح عقد را کشف و بر رابطه حقوقی طرفین حاکم کند؟ این پژوهش با اتکا بر روش توصیفی-تحلیلی بر این باور است که در صورت عدم اعطای وصف صحیح به قرارداد توسط طرفین، قاضی دادگاه می‌بایست در فرآیند دادرسی، بی‌اعتماد به سرپوش ظاهری قرارداد و متکّی بر ضوابطی از جمله توجه به قرائن لفظی و شروط قراردادی، حاکمیت اراده باطنی و عرف انگاری حاکم بر معاملات، قصد واقعی طرفین را کشف و سیطره حقوق و تعهدات طرفین را شناسایی کند.

کلیدواژه ها

• اراده ظاهری
• الفاظ عقود
• تحول عقد
• توصیف قرارداد
• صورت‌سازی

مواد مرتبط

• ماده 224 قانون مدنی
• ماده 225 قانون مدنی

• ماده 463 قانون مدنی
• ماده 557 قانون مدنی

• ماده 617 قانون مدنی
• ماده 698 قانون مدنی
• ماده 723 قانون مدنی
• ماده 726 قانون مدنی
• ماده 731 قانون مدنی
• ماده 789 قانون مدنی
• ماده 18 قانون تعهدات سوئیس
• ماده 140 قانون مدنی آلمان
• ماده 141 قانون مدنی عراق
• ماده 145 قانون مدنی سوریه
• ماده 105 قانون مدنی الجزایر
• ماده 127 قانون معاملات مدنی عمان
• ماده 33 قانون ثبت اسناد و املاک