ماده ۱۲۵۳ قانون مدنی

پس از زوال سببی که موجب تعیین قیم شده، قیمومت مرتفع می‌شود.

توضیح واژگان

به کسی که به سفارش دادستان، برای حمایت از محجور، و نگهداری از او، و اداره اموال وی، تعیین می گردد؛ قیم گویند.

به سمتی که قیم، بر عهده دارد؛ قیمومت گویند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

خروج از حجر، موجب ایجاد استقلال برای مولی علیه، و امکان استیفای حقوق وی توسط خود؛ و درنتیجه انتفای قیمومت خواهدشد. و بلوغ، عقل و رشد، از موجبات انتفای قیمومت  خواهدبود. و با خروج مولی علیه از حجر، قیم منعزل خواهدشد.

اگر قیم، بدون اطلاع از زوال حجر مولی علیه خود، تصرفاتی در امور وی نماید؛ به تبع رابطه بین وکیل و موکل، اعمال مزبور، نافذ است.

مستندات فقهی

به موجب آیه 6 سوره نساء " وَابْتَلُوا الْيَتَامَى حَتَّى إِذَا بَلَغُوا النِّكَاحَ فَإِنْ آنَسْتُمْ مِنْهُمْ رُشْدًا فَادْفَعُوا إِلَيْهِمْ أَمْوَالَهُمْ وَلَا تَأْكُلُوهَا إِسْرَافًا وَ بِدَارًا أَنْ يَكْبَرُوا وَ مَنْ كَانَ غَنِيًّا فَلْيَسْتَعْفِفْ وَمَنْ كَانَ فَقِيرًا فَلْيَأْكُلْ بِالْمَعْرُوفِ فَإِذَا دَفَعْتُمْ إِلَيْهِمْ أَمْوَالَهُمْ ..."، با خروج مولی علیه از حجر، قیمومت منتفی است.

سوابق فقهی

وضعیت اعتبار قیمومت، درمواردی که مجنون ادواری، به دفعات مکرر، حالت جنون و افاقه را، تجربه می نماید؛ بستگی به کیفیت تعیین قیم توسط حاکم شرع دارد.

رویه های قضایی

به موجب دادنامه شماره 1997 مورخه 2/12/1327 شعبه 3 دیوان عالی کشور، با توجه به اینکه قیم، پس از رفع حجر مولی علیه، حق دخالت در امور او را ندارد؛ لذا عدم پیگیری دعوا در مرحله تجدیدنظر توسط قیم، موجب سقوط دعوا نخواهدبود.