حقوق بین الملل: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''حقوق بین الملل''' به مجموعه قواعد و مقرراتی گفته می شود که بر جامعه بین المللی حاکم بوده و اعضای آن، ملتزم به رعایت و اجرای آن ها هستند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق بین الملل عمومی (1و2) (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6667760|صفحه=|نام۱=امیرساعد|نام خانوادگی۱=وکیل|چاپ=1}}</ref> حقوق بین الملل به دو شاخه عمومی و خصوصی تظیم می شود که عبارت مناسب تر برای حقوق بین الملل خصوصی، اصطلاح تعارض قوانین است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق بین الملل (چاپ ششم)|ترجمه=|جلد=|سال=1396|ناشر=شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6667776|صفحه=|نام۱=سیدقاسم|نام خانوادگی۱=زمانی|نام۲=مهناز|نام خانوادگی۲=بهراملو|چاپ=6}}</ref> حقوق بین الملل، اغلب از طریق اطاعت داوطلبانه صورت می گیرد. علاوه بر آن ابزار دیگری نیز استفاده می شود مانند اعتراضات سیاسی، [[میانجیگری]]، [[سازش]]، [[داوری]]، رسیدگی قضایی، مصالحه سیاسی، طرح مسئله در سازمان های منطقه ای و بین الملل و سرانجام استفاده از ابزار قهری مانند توسل به زور.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ترمینولوژی حقوق نوین (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=کیان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6667724|صفحه=|نام۱=منصور|نام خانوادگی۱=اباذری فومشی|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فرهنگ دادرسی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=نگاه بینه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6667728|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=کریمی زنجانی|چاپ=2}}</ref> در رابطه بین حقوق بین الملل و حقوق داخلی، حقوق بین الملل بر حقوق داخلی اقتدار دارد و دولت باید ازحقوق بین الملل پیروی نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ترمینولوژی حقوق نوین (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=کیان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6667736|صفحه=|نام۱=منصور|نام خانوادگی۱=اباذری فومشی|چاپ=1}}</ref>
'''حقوق بین الملل''' به مجموعه قواعد و مقرراتی گفته می شود که بر جامعه بین المللی حاکم بوده و اعضای آن، ملتزم به رعایت و اجرای آن ها هستند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق بین الملل عمومی (1و2) (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6667760|صفحه=|نام۱=امیرساعد|نام خانوادگی۱=وکیل|چاپ=1}}</ref> حقوق بین الملل به دو شاخه عمومی و خصوصی تظیم می شود که عبارت مناسب تر برای حقوق بین الملل خصوصی، اصطلاح [[تعارض قوانین]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق بین الملل (چاپ ششم)|ترجمه=|جلد=|سال=1396|ناشر=شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6667776|صفحه=|نام۱=سیدقاسم|نام خانوادگی۱=زمانی|نام۲=مهناز|نام خانوادگی۲=بهراملو|چاپ=6}}</ref> حقوق بین الملل، اغلب از طریق اطاعت داوطلبانه صورت می گیرد. علاوه بر آن ابزار دیگری نیز استفاده می شود مانند اعتراضات سیاسی، [[میانجیگری]]، [[سازش]]، [[داوری]]، رسیدگی قضایی، مصالحه سیاسی، طرح مسئله در سازمان های منطقه ای و بین الملل و سرانجام استفاده از ابزار قهری مانند توسل به زور.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ترمینولوژی حقوق نوین (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=کیان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6667724|صفحه=|نام۱=منصور|نام خانوادگی۱=اباذری فومشی|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فرهنگ دادرسی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=نگاه بینه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6667728|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=کریمی زنجانی|چاپ=2}}</ref> در رابطه بین حقوق بین الملل و حقوق داخلی، حقوق بین الملل بر حقوق داخلی اقتدار دارد و دولت باید ازحقوق بین الملل پیروی نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ترمینولوژی حقوق نوین (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=کیان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6667736|صفحه=|نام۱=منصور|نام خانوادگی۱=اباذری فومشی|چاپ=1}}</ref>


== تعریف ==
== تعریف ==
حقوق بین الملل مجموعه اصول و قواعدی است که دولت ها یعنی اعضای اصلی جامعه بین المللی خود را ملزم به رعایت آن ها می دانند و در روابط با یکدیگر اجرا می کنند. علاوه بر این، حقوق بین الملل شامل قواعدی است که طرز تشکیل و وظایف سازمان های بین المللی و روابط این سازمان ها را با یکدیگر و با دولت ها و همچنین در بعضی موارد [[حق|حقوق]] و تکالیف افراد را تعیین می کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بایسته های حقوق بین الملل عمومی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6667748|صفحه=|نام۱=رضا|نام خانوادگی۱=موسی زاده|چاپ=25}}</ref>
حقوق بین الملل، مجموعه اصول و قواعدی است که [[دولت]] ها یعنی اعضای اصلی جامعه بین المللی خود را ملزم به رعایت آن ها می دانند و در روابط با یکدیگر اجرا می کنند. علاوه بر این، حقوق بین الملل شامل قواعدی است که طرز تشکیل و وظایف سازمان های بین المللی و روابط این سازمان ها را با یکدیگر و با دولت ها و همچنین در بعضی موارد [[حق|حقوق]] و تکالیف افراد را تعیین می کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بایسته های حقوق بین الملل عمومی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6667748|صفحه=|نام۱=رضا|نام خانوادگی۱=موسی زاده|چاپ=25}}</ref>


== معرفی رشته ==
== معرفی رشته ==
خط ۲۹: خط ۲۹:


== ارتباط با سایر رشته ها ==
== ارتباط با سایر رشته ها ==
رابطه حقوق بین الملل با حقوق داخلی
در خصوص رابطه حقوق بین الملل با حقوق داخلی، سه نظریه وجود دارد.
نظریه دوگانگی : بر اساس نظریه دوگانگی حقوقی، حقوق بین الملل و حقوق داخلی دو نظام کاملا متفاوت و مستقل هستند. زیرا تشکیلات جامعه بین المللی با جامعه داخلی متفاوت است. در جامعه بین المللی قوای سه گانه مقننه، قضائیه و مجریه وجود ندارد. همچنین از لحاظ قلمرو قواعد حقوقی تفاوت هایی وجود دارد. قواعد حقوق بین الملل در جوامع و کشورهای مختلف و متعدد قابل اجرا است اما قواعد حقوق داخلی محدود به قلمرو کشور است. از حیث مبنا نیز حقوق داخلی، ناشی از اراده یک دولت است در حالی که قواعد بین الملل ناشی از توافق دولت ها است. از دیگر تفاوت های حقوق داخلی و بین الملل این است که تابعین حقوق داخلی، اشخاص هستند اما در حقوق بین الملل به جز در برخی موارد که افراد تابع قواعد آن می شوند، اساسا دولت ها و سازمان های بین المللی عمده ترین تابعین حقوق بین الملل به شمار می آیند. به لحاظ ضمانت اجرا نیز قوانین داخلی، ضمانت اجرا را توسط دستگاه های مختلف قضایی و اجرایی کشور کسب کرده اند ولی قوانین بین المللی فاقد ضمانت اجرا موثر هستند و از نظر اعتبار، قواعد حقوق داخلی و حقوق بین الملل منوط به یکدیگر نیستند. قواعد حقوق داخلی حتی اگر در نظام بین المللی فاقد ارزش باشند، در داخل کشورهای مورد نظر معتبر و قابل اجرا هستند.
نظریه یگانگی: معتقدین به این نظریه قواعد حقوق داخلیو حقوق بین الملل را با یکدیگر مرتبط دانسته و آن ها را دو سیستم مجزا و مستقل نمی دانند. معتقدین به این نظر خود به دو گروه تقسیم می شوند. یک گروه، معتقد به یگانگی حقوق با تقدم حقوق بین الملل هستند و گروه دیگر معتقد به یگانگی با تقدم حقوق داخلی هستند. کسانی چون دوگی، پولیتس، ژرژ سل و کلسن معتقد به برتری حقوق بین الملل هستند زیرا از نظر این گروه، حقوق داخلی تابع حقوق بین الملل است و قواعد آن باید منطبق با قواعد بین المللی باشد. بر اساس این نظر، تفاوتی بین اهداف قواعد حقوق داخلی و بین الملل وجود ندارد اما از آن جایی که قواعد بین المللی تنظیم کننده روابط کلیه اعضای جامعه بین المللی هستند، در نتیجه، منطقی است که قواعد مزبور بتواند بر هر یک از اعضا نیز حکومت کند. لذا همسویی قواعد حقوق داخلی با حقوق بین الملل کاملا ضروری است. دلیل دیگر این گروه، این است که مسئولیت تنها زمانی معنا پیدا می کند که قواعد حقوق بین الملل بر حقوق داخلی مقدم شناخته شود. چنانچه قواعد حقوق داخلی بر حقوق بین الملل برتری داشته باشند، نمی توان هیچ مسئولیتی بر دولت ها بار کرد زیرا دولت ها می توانند با استناد به قوانینی که خود وضع می کنند، اعمال خود را توجیه کنند. گروهی نیز چون کوفمن و مارکس ونزل معتقد به برتری حقوق داخلی هستند، زیرا برتری حقوق بین الملل مغایر با حاکمیت ملی دولت ها است. از حسث تاریخی نیز حقوق داخلی بر حقوق بین الملل برتری دارد زیرا ابتدا کشورها به وجود آمدند و قواعدی مقرر شد و بعد جامعه بین المللی شکل گرفت. از حیث ساختار حقوقی نیز با توجه به این که امروزه با فقدان یک اقتدار و رکن فراکشوری در جامعه بین الملی مواجه هستیم، هر کشوری در قبول تعهدات بین المللی خود آزاد بوده و از اختیار کامل برخوردار است. از نظر منطقی نیز باید قبل از ایجاد روابط حقوقی و توسعه آن میان کشورها، وجود کشورها را بپذیریم. دلیل دیگر این گروه نیز این است که قانون اساسی است که مقامات صلاحیت دار را جهت انعقاد معاهدات بین المللی معین می کند و کشور را در جامعه بین المللی متعهد می سازد. عدم رعایت مقررات یاد شده به موجب عدم اعتبار معاهدات بین المللی است.
نظریه معاصر: نظریات یگانگی و دوگانگی حقوق بین الملل و حقوق داخلی، نظر دولت ها را تامین نمی کند، بنابراین در دوره معاصر، حقوقدانان راه سومی را پیشنهاد دادند. در این نظر، نظام داخلی بر بین الملل برتری ندارد و همچنین نظام بین الملل نیز بر نظام داخلی برتری ندارد بلکه هر نظامی در حوزه خود، برتری دارد. به عنوان مثال، حقوق فرانسه بر انگلیس برتری ندارد اما  آنچه ممکن است رخ دهد، تعارض تعهدات دولت ها است. یعنی دولت در حوزه داخلی خود بر طبق تعهدات بین المللی عمل نکند در این موارد، موضع داخلی تحت تاثیر حقوق بین الملل قرار نمی گیرد اما دولت در عملکرد خود یک قاعده حقوق بین الملل را نقض کرده است بنابراین باید از طریق بین المللی اقدام کرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بایسته های حقوق بین الملل عمومی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6668060|صفحه=|نام۱=رضا|نام خانوادگی۱=موسی زاده|چاپ=25}}</ref>


== آسیب شناسی ==
== آسیب شناسی ==

نسخهٔ ‏۲۶ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۱۸

حقوق بین الملل به مجموعه قواعد و مقرراتی گفته می شود که بر جامعه بین المللی حاکم بوده و اعضای آن، ملتزم به رعایت و اجرای آن ها هستند.[۱] حقوق بین الملل به دو شاخه عمومی و خصوصی تظیم می شود که عبارت مناسب تر برای حقوق بین الملل خصوصی، اصطلاح تعارض قوانین است.[۲] حقوق بین الملل، اغلب از طریق اطاعت داوطلبانه صورت می گیرد. علاوه بر آن ابزار دیگری نیز استفاده می شود مانند اعتراضات سیاسی، میانجیگری، سازش، داوری، رسیدگی قضایی، مصالحه سیاسی، طرح مسئله در سازمان های منطقه ای و بین الملل و سرانجام استفاده از ابزار قهری مانند توسل به زور.[۳][۴] در رابطه بین حقوق بین الملل و حقوق داخلی، حقوق بین الملل بر حقوق داخلی اقتدار دارد و دولت باید ازحقوق بین الملل پیروی نماید.[۵]

تعریف

حقوق بین الملل، مجموعه اصول و قواعدی است که دولت ها یعنی اعضای اصلی جامعه بین المللی خود را ملزم به رعایت آن ها می دانند و در روابط با یکدیگر اجرا می کنند. علاوه بر این، حقوق بین الملل شامل قواعدی است که طرز تشکیل و وظایف سازمان های بین المللی و روابط این سازمان ها را با یکدیگر و با دولت ها و همچنین در بعضی موارد حقوق و تکالیف افراد را تعیین می کند.[۶]

معرفی رشته

پیشینه

اصطلاح حقوق بین الملل، برگرفته از اصطلاح لاتینی «Jus gentium»به معنای حقوق بین الملل است اما معنایی متفاوت دارد. اصطلاح Jus» gentium» که در روم باستان در مقابل اصطلاح «Jus civil» (حقوق مخصوص اتباع رومی) قرار داشت، به قواعدی اطلاق می شد که در عین آن که به روابط میان کشورها از هر نوع، اعم از خصوصی یا عمومی مربوط می شد، غیر شهروندان یا بیگانگان را نیز شامل می شد. این مقررات از سوی امپراتوری روم و برای تنظیم روابط با سایر کشورها و اتباع بیگانه وضع شده بود و در واقع، حقوق داخلی یا ملی روم محسوب می شد. بنابراین نمی توان «Jus gentium» را منحصرا در مناسبات بین المللی حاکم دانست. البته در سال های بعد مفهوم هر دو اصطلاح تغییر کرد. در قرن هفدهم، گریسیوس که او را بنیانگذار حقوق بین الملل می نامند، برای اولین بار در کتاب خود با عنوان «Jus belli ac pacis» (حقوق جنگ و صلح)، مقررات و قواعد حقوق بین الملل رابه رشته تحریر درآورد و این اصطلاح را به جای اصطلاح حقوق بین الملل به کار برد. البته وی در کتاب مذکور، از اصطلاح «Jus Inter popuius» به معنای حقوق بین خلق ها نیز استفاده کرده است. در سال 1795، امانوئل کانت فیلسوف آلمانی، در اثر معروف خود به نام «صلح پایدار»، اصطلاح «Zweichenstaatliche Recht» را به کار بست که به معنی حقوق بین الدول است. وی معتقد بود که جامعه بین المللی از کشورهای مختلف جهان تشکیل شده و تنها کشورها با یکدیگر روابط دوستانه یا خصمانه دارند.[۷]

پیشینه حقوق عمومی در سه دوره قابل طرح است.

اول، دوره باستان: دوره عهد عتیق و قرون وسطی را می توان دوران ما قبل دولت نامید. در این دوره حکومت ها عمدتا به صورت امپراطوری یا دولت- شهر بودند و دائما در حال جنگ بودند.[۸]

حقوق تطبیقی

موضوعات

اهداف

هدف حقوق بین الملل در اصل، مطالعه ساختمان حقوقی جامعه بشری و نظم دادن به این جامعه بزرگ است که بر فراز گروه های کوچک سیاسی، اقتصادی، نژادی، نظامی، مذهبی و غیره قرار دارد. حقوق بین الملل، طریقه ای است تا با ارتقای سطح همکاری کشورها همزیستی دولت ها را محقق سازد.[۹]

اهمیت

شاخه ها

منابع حقوق بین الملل

قلمرو

ارتباط با سایر رشته ها

رابطه حقوق بین الملل با حقوق داخلی

در خصوص رابطه حقوق بین الملل با حقوق داخلی، سه نظریه وجود دارد.

نظریه دوگانگی : بر اساس نظریه دوگانگی حقوقی، حقوق بین الملل و حقوق داخلی دو نظام کاملا متفاوت و مستقل هستند. زیرا تشکیلات جامعه بین المللی با جامعه داخلی متفاوت است. در جامعه بین المللی قوای سه گانه مقننه، قضائیه و مجریه وجود ندارد. همچنین از لحاظ قلمرو قواعد حقوقی تفاوت هایی وجود دارد. قواعد حقوق بین الملل در جوامع و کشورهای مختلف و متعدد قابل اجرا است اما قواعد حقوق داخلی محدود به قلمرو کشور است. از حیث مبنا نیز حقوق داخلی، ناشی از اراده یک دولت است در حالی که قواعد بین الملل ناشی از توافق دولت ها است. از دیگر تفاوت های حقوق داخلی و بین الملل این است که تابعین حقوق داخلی، اشخاص هستند اما در حقوق بین الملل به جز در برخی موارد که افراد تابع قواعد آن می شوند، اساسا دولت ها و سازمان های بین المللی عمده ترین تابعین حقوق بین الملل به شمار می آیند. به لحاظ ضمانت اجرا نیز قوانین داخلی، ضمانت اجرا را توسط دستگاه های مختلف قضایی و اجرایی کشور کسب کرده اند ولی قوانین بین المللی فاقد ضمانت اجرا موثر هستند و از نظر اعتبار، قواعد حقوق داخلی و حقوق بین الملل منوط به یکدیگر نیستند. قواعد حقوق داخلی حتی اگر در نظام بین المللی فاقد ارزش باشند، در داخل کشورهای مورد نظر معتبر و قابل اجرا هستند.

نظریه یگانگی: معتقدین به این نظریه قواعد حقوق داخلیو حقوق بین الملل را با یکدیگر مرتبط دانسته و آن ها را دو سیستم مجزا و مستقل نمی دانند. معتقدین به این نظر خود به دو گروه تقسیم می شوند. یک گروه، معتقد به یگانگی حقوق با تقدم حقوق بین الملل هستند و گروه دیگر معتقد به یگانگی با تقدم حقوق داخلی هستند. کسانی چون دوگی، پولیتس، ژرژ سل و کلسن معتقد به برتری حقوق بین الملل هستند زیرا از نظر این گروه، حقوق داخلی تابع حقوق بین الملل است و قواعد آن باید منطبق با قواعد بین المللی باشد. بر اساس این نظر، تفاوتی بین اهداف قواعد حقوق داخلی و بین الملل وجود ندارد اما از آن جایی که قواعد بین المللی تنظیم کننده روابط کلیه اعضای جامعه بین المللی هستند، در نتیجه، منطقی است که قواعد مزبور بتواند بر هر یک از اعضا نیز حکومت کند. لذا همسویی قواعد حقوق داخلی با حقوق بین الملل کاملا ضروری است. دلیل دیگر این گروه، این است که مسئولیت تنها زمانی معنا پیدا می کند که قواعد حقوق بین الملل بر حقوق داخلی مقدم شناخته شود. چنانچه قواعد حقوق داخلی بر حقوق بین الملل برتری داشته باشند، نمی توان هیچ مسئولیتی بر دولت ها بار کرد زیرا دولت ها می توانند با استناد به قوانینی که خود وضع می کنند، اعمال خود را توجیه کنند. گروهی نیز چون کوفمن و مارکس ونزل معتقد به برتری حقوق داخلی هستند، زیرا برتری حقوق بین الملل مغایر با حاکمیت ملی دولت ها است. از حسث تاریخی نیز حقوق داخلی بر حقوق بین الملل برتری دارد زیرا ابتدا کشورها به وجود آمدند و قواعدی مقرر شد و بعد جامعه بین المللی شکل گرفت. از حیث ساختار حقوقی نیز با توجه به این که امروزه با فقدان یک اقتدار و رکن فراکشوری در جامعه بین الملی مواجه هستیم، هر کشوری در قبول تعهدات بین المللی خود آزاد بوده و از اختیار کامل برخوردار است. از نظر منطقی نیز باید قبل از ایجاد روابط حقوقی و توسعه آن میان کشورها، وجود کشورها را بپذیریم. دلیل دیگر این گروه نیز این است که قانون اساسی است که مقامات صلاحیت دار را جهت انعقاد معاهدات بین المللی معین می کند و کشور را در جامعه بین المللی متعهد می سازد. عدم رعایت مقررات یاد شده به موجب عدم اعتبار معاهدات بین المللی است.

نظریه معاصر: نظریات یگانگی و دوگانگی حقوق بین الملل و حقوق داخلی، نظر دولت ها را تامین نمی کند، بنابراین در دوره معاصر، حقوقدانان راه سومی را پیشنهاد دادند. در این نظر، نظام داخلی بر بین الملل برتری ندارد و همچنین نظام بین الملل نیز بر نظام داخلی برتری ندارد بلکه هر نظامی در حوزه خود، برتری دارد. به عنوان مثال، حقوق فرانسه بر انگلیس برتری ندارد اما آنچه ممکن است رخ دهد، تعارض تعهدات دولت ها است. یعنی دولت در حوزه داخلی خود بر طبق تعهدات بین المللی عمل نکند در این موارد، موضع داخلی تحت تاثیر حقوق بین الملل قرار نمی گیرد اما دولت در عملکرد خود یک قاعده حقوق بین الملل را نقض کرده است بنابراین باید از طریق بین المللی اقدام کرد.[۱۰]

آسیب شناسی

قوانین و مقررات پرکاربرد

اسناد بین المللی

ویژگی ها

مهمترین ویژگی های حقوق بین الملل عبارتند از:

  1. تحمیلی نبودن: حقوق بین الملل به دولت ها تحمیل نمی شود و در جامعه جهانی هیچ قانونگذار بین المللی وجود ندارد.
  2. غیر متمرکز بودن: نظام حقوق بین الملل غیر متمرکز است و اساسا بر رضایت و توافق مشترک دولت ها مبتنی است.
  3. تاثیرگذار بودن رویه دولت ها: اصولا قواعد حقوق بین الملل یا از طریق رویه دولت ها (حقوق بین الملل عرفی) یا انعقاد موافقت نامه میان دولت ها شکل می گیرد.
  4. عدم وجود مکانیسم اجرایی مقتدر: حقوق بین الملل فاقد مکانیسم اجرایی مقتدری چون پلیس بین الملل است.
  5. اثرگذاری حاکمیت ملی دولت ها: حاکمیت ملی دولت ها ممکن است مانعی در سازش میان قواعد بین المللی و قواعد داخلی محسوب می شود.[۱۱]

کتب مرتبط

ظرفیت دانشگاه ها

رشته حقوق خصوصی بر اساس دفترچه انتخاب رشته ارشد و دکتری سال 1402 در دانشگاه های زیر ارائه می شود.

مقطع کارشناسی ارشد

کارشناسی ارشد[۱۲]
ردیف دانشگاه گرایش ظرفیت دوره تحصیلی
1 دانشگاه بوعلی سينا - همدان حقوق بین الملل 4 روزانه
2 دانشگاه تربيت مدرس حقوق بین الملل 5 روزانه
3 دانشگاه تهران حقوق بین الملل 6 روزانه
4 دانشگاه تهران (محل تحصيل پرديس فارابی قم) حقوق بین الملل 8 روزانه
5 دانشگاه جامع انقلاب اسلامی- تهران حقوق بین الملل 12 روزانه
6 دانشگاه خوارزمی - تهران حقوق بین الملل 12 روزانه
7 دانشگاه شهيد بهشتی - تهران حقوق بین الملل 6 روزانه
8 دانشگاه شیراز حقوق بین الملل 8 روزانه
9 دانشگاه علامه طباطبايی - تهران حقوق بین الملل 10 روزانه
10 دانشگاه علوم قضايی و خدمات اداری دادگستری حقوق بین الملل 14 روزانه
11 دانشگاه فردوسی مشهد حقوق بین الملل 4 روزانه
12 دانشگاه قم حقوق بین الملل 10 فقط زن روزانه
13 دانشگاه قم حقوق بین الملل 10 فقط مرد روزانه
14 دانشگاه مازندران - بابلسر حقوق بین الملل 5 روزانه
15 دانشگاه بوعلی سينا - همدان حقوق بین الملل 2 نوبت دوم
16 دانشگاه تهران حقوق بین الملل 5 نوبت دوم
17 دانشگاه تهران (محل تحصيل پرديس فارابی قم) حقوق بین الملل 4 نوبت دوم
18 دانشگاه خوارزمی - تهران حقوق بین الملل 2 نوبت دوم
19 دانشگاه فردوسی مشهد حقوق بین الملل 1 نوبت دوم
20 دانشگاه مازندران - بابلسر حقوق بین الملل 5 نوبت دوم
21 دانشگاه تهران (محل تحصيل پرديس فارابی قم) حقوق بین الملل 25 مجازی
22 دانشگاه قم حقوق بین الملل 20 فقط زن مجازی
23 دانشگاه قم حقوق بین الملل 20 فقط مرد مجازی
24 دانشگاه شیراز حقوق بین الملل 10 مجازی
25 دانشگاه تربيت مدرس حقوق بین الملل 1 پردیس خودگردان
26 دانشگاه تهران حقوق بین الملل 6 پردیس خودگردان
27 دانشگاه شهيد بهشتی - تهران حقوق بین الملل 6 پردیس خودگردان
28 دانشگاه شيراز حقوق بین الملل 8 پردیس خودگردان
29 دانشگاه علامه طباطبايی - تهران حقوق بین الملل 10 پردیس خودگردان
30 دانشگاه مازندران - بابلسر حقوق بین الملل 1 پردیس خودگردان
31 دانشگاه پيام نور استان آذربايجان شرقی - مركز شبستر حقوق بین الملل 10 پیام نور
32 دانشگاه پيام نور استان آذربايجان غربی - مركز نقده حقوق بین الملل 10 پیام نور
33 دانشگاه پيام نور استان البرز - واحد ماهدشت حقوق بین الملل 20 پیام نور
34 دانشگاه پيام نوراستان بوشهر - مركز بين امللی عسلويه حقوق بین الملل 20 پیام نور
35 دانشگاه پيام نور استان تهران - تهران جنوب حقوق بین الملل 20 پیام نور
36 دانشگاه پيام نور استان تهران - مركز پاكدشت حقوق بین الملل 20 پیام نور
37 دانشگاه پيام نوراستان تهران - واحد شهر جديد پرديس حقوق بین الملل 20 پیام نور
38 دانشگاه پيام نور استان خوزستان - مركز دزفول حقوق بین الملل 15 پیام نور
39 دانشگاه پيام نور استان سمنان - مركز سمنان حقوق بین الملل 20 پیام نور
40 دانشگاه پيام نور استان سمنان - مركز گرمسار حقوق بین الملل 20 پیام نور
41 دانشگاه پيام نور استان قزوين - مركز قزوين حقوق بین الملل 20 پیام نور
42 دانشگاه غيرانتفاعی شمال - آمل حقوق بین الملل 20 غیر انتفاعی
43 دانشگاه غيرانتفاعی شهيد اشرفی اصفهانی - اصفهان حقوق بین الملل 20 غیر انتفاعی
44 دانشگاه غيرانتفاعی عدالت حقوق بین الملل 20 فقط مرد غیر انتفاعی
45 دانشگاه غيرانتفاعی مفيد - قم حقوق بین الملل 8 غیر انتفاعی
46 موسسه غيرانتفاعی اديبان - گرمسار حقوق بین الملل 15 غیر انتفاعی
47 موسسه غيرانتفاعی ارشاد حقوق بین الملل 10 فقط زن غیر انتفاعی
48 موسسه غيرانتفاعی ارشاد حقوق بین الملل 10 فقط مرد غیر انتفاعی
49 موسسه غيرانتفاعی رشديه - تبريز حقوق بین الملل 18 غیر انتفاعی
50 موسسه غيرانتفاعی صفاهان - اصفهان حقوق بین الملل 10 غیر انتفاعی
51 موسسه غيرانتفاعی عمران و توسعه - همدان حقوق بین الملل 20 غیر انتفاعی
52 موسسه غيرانتفاعی فروردين - قائمشهر حقوق بین الملل 6 غیر انتفاعی
53 موسسه غيرانتفاعی كار حقوق بین الملل 20 غیر انتفاعی
54 موسسه غيرانتفاعی مجازی فاران مهر دانش - تهران حقوق بین الملل 30 غیر انتفاعی

مقطع دکتری

دکتری[۱۳]
ردیف دانشگاه گرایش ظرفیت دوره تحصیلی
1 دانشگاه تهران حقوق بین الملل عمومی 5 روزانه
2 دانشگاه تهران پردیس فارابی قم حقوق بین الملل عمومی 3 روزانه
3 دانشگاه خوارزمی - تهران حقوق بین الملل عمومی 3 روزانه
4 دانشگاه شهید بهشتی - تهران حقوق بین الملل عمومی 3 روزانه
5 دانشگاه عالمه طباطبايی - تهران حقوق بین الملل عمومی 3 روزانه
6 دانشگاه علوم قضايی و خدمات اداری دادگستری حقوق بین الملل عمومی 4 فقط مرد روزانه
7 دانشگاه قم حقوق بین الملل عمومی 5 روزانه
8 دانشگاه تهران حقوق بین الملل عمومی 2 نوبت دوم
9 دانشگاه تهران پردیس فارابی قم حقوق بین الملل عمومی 2 نوبت دوم
10 دانشگاه عالمه طباطبايی - تهران حقوق بین الملل عمومی 2 نوبت دوم
11 دانشگاه پیام نور استان تهران - مركز تحصیلات تکمیلی تهران حقوق بین الملل عمومی 4 پیام نور
12 دانشگاه غیرانتفاعی مفید - قم حقوق بین الملل عمومی 2 غیر انتفاعی
13 دانشگاه تهران (پرديس بین المللی خلیج فارس واقع در قشم) حقوق بین الملل عمومی 5 پردیس خودگران
14 دانشگاه تهران (پرديس بین المللی كاسپین واقع در رضوانشهر گیلان) حقوق بین الملل عمومی 8 پردیس خودگران
15 دانشگاه تهران ( پرديس خودگردان كیش) حقوق بین الملل عمومی 5 پردیس خودگران
16 دانشگاه تهران (محل تحصیل پرديس خودگردان البرز) حقوق بین الملل عمومی 1 پردیس خودگران
17 دانشگاه شهید بهشتی - تهران حقوق بین الملل عمومی 1 پردیس خودگران

منابع

  1. امیرساعد وکیل. حقوق بین الملل عمومی (1و2) (جلد اول). چاپ 1. مجد، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6667760
  2. سیدقاسم زمانی و مهناز بهراملو. حقوق بین الملل (چاپ ششم). چاپ 6. شهر دانش، 1396.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6667776
  3. منصور اباذری فومشی. ترمینولوژی حقوق نوین (جلد اول). چاپ 1. کیان، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6667724
  4. حسین کریمی زنجانی. فرهنگ دادرسی. چاپ 2. نگاه بینه، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6667728
  5. منصور اباذری فومشی. ترمینولوژی حقوق نوین (جلد اول). چاپ 1. کیان، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6667736
  6. رضا موسی زاده. بایسته های حقوق بین الملل عمومی. چاپ 25. میزان، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6667748
  7. محمدرضا ضیایی بیگدلی. حقوق بین الملل عمومی. چاپ 49. گنج دانش، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6667772
  8. امیرساعد وکیل. حقوق بین الملل عمومی (1و2) (جلد اول). چاپ 1. مجد، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6667756
  9. امیرساعد وکیل. حقوق بین الملل عمومی (1و2) (جلد اول). چاپ 1. مجد، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6667764
  10. رضا موسی زاده. بایسته های حقوق بین الملل عمومی. چاپ 25. میزان، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6668060
  11. امیرساعد وکیل. حقوق بین الملل عمومی (1و2) (جلد اول). چاپ 1. مجد، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6667768
  12. راهنمای انتخاب رشته آزمون ورودی کارشناسی ارشد ناپیوستهhttps://www8.sanjesh.org/download/1402/arshad/NOTECSArshad1402_V1.pdf،سازمان سنجش آموزش کشور
  13. https://www.sanjesh.org/_sanjesh/Documents/PhdNoteCs1402_20230417_191823.pdf، سازمان سنجش آموزش کشور