نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۴۱۰ مورخ ۱۴۰۲/۰۸/۰۹ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره بناهای تاریخی

شماره نظریه	۷/۱۴۰۲/۴۱۰
شماره پرونده	۱۴۰۲-۲۴۶-۴۱۰ع
تاریخ نظریه	۱۴۰۲/۰۸/۰۹

نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۴۱۰ مورخ ۱۴۰۲/۰۸/۰۹ اداره کل حقوقی قوه قضاییه: استعلام: طبق بند ۱۴ ماده ۵۵ قانون شهرداری مصوب ۱۳۳۴ با اصلاحات و الحاقات بعدی، یکی از وظایف شهرداری ها رفع خطر از بناها، دیوارهای شکسته و خطرناک واقع در معابر عمومی، کوچه ها، اماکن عمومی، دالان های عمومی، خصوصی و کلیه مکان هایی است که محل رفت و آمد و مراجعه عمومی است. گاهی در مقام اجرای بند مزبور، شهرداری با املاک و اماکنی مواجه می شود که ثبت میراث فرهنگی شده است؛ اما کارشناسان مربوطه رفع خطر از املاک و بناهای مزبور را منوط به تخریب و جمع آوری آنها می دانند؛ این در حالی است که تخریب اماکن، محوطه ها و مجموعه های فرهنگی، تاریخی و مذهبی که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است، جرم محسوب و دارای مجازات مقرر قانونی است. خواهشمند است وظیفه شهرداری را در مواجهه با املاک و اماکن فوق الذکر اعلام فرمایید.

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

با توجه به بند ط ماده ۸ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۶ با اصلاحات بعدی که حفظ محیط زیست و حفاظت از منابع طبیعی و میراث فرهنگی را در زمره امور حاکمیتی دانسته است و با عنایت به قوانین و مقررات حاکم بر احیاء، مرمت و بازسازی املاک ثبت شده در فهرست آثار ملی نظیر قانون راجع به حفظ آثار ملی مصوب ۱۳۰۹ با اصلاحات بعدی، ماده واحده ثبت آثار ملی مصوب ۱۳۵۲، بند ۱۰ ماده یک و بندهای ذیل ماده ۳ قانون اساسنامه سازمان میراث فرهنگی کشور مصوب ۱۳۶۷ با اصلاحات بعدی و مواد ۱۳ و ۱۴ قانون حمایت از مرمت و احیای بافت های تاریخی و فرهنگی مصوب ۱۳۹۸ و با لحاظ اینکه رفع خطر از بناها و دیوارهای شکسته و خطرناک واقع در معابر عمومی و کوچه ها موضوع بند ۱۴ (اصلاحی ۱۳۴۵) ماده ۵۵ قانون شهرداری مصوب ۱۳۳۴ با اصلاحات و الحاقات بعدی، لزوما به معنای تخریب بناهای مذکور نمی باشد، شهرداری نمی تواند به صرف اعلام نظر کارشناسان مبنی بر ضرورت تخریب املاک مذکور (در معرض خطر) مبادرت به تخریب آن ها نماید؛ بر این اساس، در خصوص اماکن موضوع ماده واحده ثبت آثار ملی که در معرض خطر قرار دارند، هرگونه مرمت و بازسازی باید با رعایت قوانین و مقررات حاکم بر این اماکن صورت پذیرد و در هر مورد شهرداری باید ضمن انجام اقدامات فوری و تأمینی به منظور جلوگیری از ایجاد حادثه، مراتب را جهت انجام عملیات عمرانی و پیشگیری از حادثه و رفع خطر دائم به دستگاه ذیربط در وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اعلام کند.