نظریه شماره 7/1403/23 مورخ 1403/01/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۷/۱۴۰۳/۲۳
شماره پرونده	۱۴۰۳-۱۶۸-۲۳ک
تاریخ نظریه	۱۴۰۳/۰۱/۲۷

نظریه شماره ۷/۱۴۰۳/۲۳ مورخ ۱۴۰۳/۰۱/۲۷ اداره کل حقوقی قوه قضاییه: استعلام: با توجه به ماده ۳۳۸ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ مقام ارجاع رئیس حوزه قضایی مرکز استان است یا رئیس کل دادگستری استان؟ به عبارتی دادگاه های کیفری یک تحت نظارت کدام مرجع هستند؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

به موجب ماده ۲۹۴ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲، دادگاه های کیفری به دادگاه کیفری یک، دادگاه کیفری دو، دادگاه انقلاب، دادگاه اطفال و نوجوانان و دادگاه نظامی تقسیم می شوند و مطابق ماده ۳۳۸ قانون یادشده، در حوزه هایی که شعب متعدد دادگاه تشکیل می شود، ارجاع پرونده با رئیس حوزه قضایی است. بنابراین دادگاه کیفری یک که در ردیف دادگاه های نخستین است، تحت ریاست و نظارت رئیس حوزه قضایی است که بر اساس ماده ۱۲ قانون تشکیل دادگاه های عمومی و انقلاب اصلاحی ۲۸/۷/۱۳۸۱، در شهرستان ها، رئیس دادگستری شهرستان و در شهرستان های مرکز استان، رئیس کل دادگاه ها بر دادگاه های نخستین، ریاست و نظارت اداری دارد و نیز مطابق ماده ۴۴۸ قانون پیش گفته و ماده ۱۲ قانون اخیرالذکر، رئیس کل دادگستری استان، رئیس کل دادگاه های تجدیدنظر استان است. بنا به مراتب، دادگاه کیفری یک، اعم از این که در مرکز استان یا در هر یک از شهرستان های استان تشکیل شود، از حیث تشکیلات اداری، وابسته به تشکیلات دادگستری شهرستان مرکز استان یا همان دادگستری است که در حوزه آن تشکیل شده است و موجب قانونی جهت انفکاک دادگاه کیفری یک از تشکیلات اداری دادگستری مرکز استان یا دادگستری شهرستان محل استقرار وجود ندارد. بدیهی است که این امر نافی ریاست و نظارت کلی رئیس کل دادگستری استان بر دادگاه های کیفری یک و مداخله در امور تشکیلاتی مربوط به این دادگاه در موارد مصرح قانونی نظیر تبصره ۲ ماده ۲۹۶ قانون آئین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ نیست. بنابراین مطابق ماده ۳۳۸ قانون یادشده، در حوزه هایی که شعب متعدد دادگاه تشکیل می شود، ارجاع پرونده با رئیس حوزه قضایی است و چون دادگاه کیفری یک دادگاه نخستین محسوب می شوند، با لحاظ ماده ۴۰۵ و تبصره ۷ ماده ۲۰ قانون اصلاح قانون تشکیل دادگاه های عمومی و انقلاب اصلاحی ۲۸/۷/۱۳۸۱، در شهرستان مرکز استان، رئیس کل دادگاه های شهرستان مرکز استان و در شهرستان غیر مرکز استان، رئیس دادگستری شهرستان، ارجاع پرونده به دادگاه کیفری یک را به عهده دارد.