ماده ۷۱۲ قانون مدنی

هر گاه مضمون‌له فوت شود و ضامن وارث او باشد حق رجوع به مضمون‌عنه دارد.

توضیح واژگان

انتقال ذمه : در فقه به انتقال محل اعتباری هر شخص که دیون و التزامات در آن واقع می شود ، به کسی دیگر را انتقال ذمه گویند.1014207/

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

مطابق مفهوم این ماده چنانچه دین ضامن بر اثر مالکیت ما فی الذمه ساقط شود ، وی می تواند به مضمون عنه رجوع کند24545/ و در فرض دیگر اگر دین مضمون عنه به علت مالکیت ما فی الذمه ساقط شود ، از آن جا که وی مدیون اصلی بوده ، مانند آن است دین خود را پرداخت کرده باشد که در این صورت ذمه ضامن نیز بری می شود.59007/ 126757/ همچنین بدیهی است که در صورت فوت مضمون له چنانچه ضامن وارث او باشد ، می تواند به مدیون اصلی مراجعه نماید.360664/

سوابق و مستندات فقهی

«ولو مات المضمون له فورثه الضامن لم یسقط جواز الرجوع به علی المضمون عنه ...»91237/

در فقه این فرض نیز در نظر گرفته شده است که زمانی که مضمون له فوت می کند و ضامن وارث اوست در این فرض ضامن چیزی نمی پردازد ولی در واقع به همان میزان از میراث او کاسته می شود و با تملک ما فی الذمه خود ، بری می شود و حق رجوع به مضمون عنه را دارد.126758/

انتقادات

« در این ماده مسامحه در تعبیر شده است و کلمه منحصر در این ماده ذکر نشده است در صورتی که می بایستی فید شود»50998/

مصادیق و نمونه ها

پدر مضمون له و پسر ضامن است با فوت پدر پسر بابت سهم الارث خود از ترکه طلبکار می شود و بابت ضمانت خود به پدر بدهکار است در این صورت پسر به دو اعتبار هم طلبکار است هم بدهکار که در نتیجه مالکیت ما فی الذمه پدید آمده و تهاتر می شود.1211347/

اگر ضامن فوت شود و مضمون له وارث او باشد ، مانند صورت قبل مضمون له حق رجوع به مضمون عنه خواهد داشد ؛ زیرا از نظر وراثت داین از مدیون ، مالکیت ما فی الذمه حاصل می گردد و در حکم ایفای دین می باشد.691104/