ماده ۳۰۳ قانون مجازات اسلامی

هرگاه مرتکب، مدعی باشد که مجنی علیه، حسب مورد در نفس یا عضو، مشمول ماده (302) این قانون است یا وی با چنین اعتقادی، مرتکب جنایت بر او شده‌ است این ادعا باید طبق موازین در دادگاه ثابت شود و دادگاه موظف است نخست به ادعای مذکور رسیدگی کند. اگر ثابت نشود که مجنی علیه مشمول ماده (302) است و نیز ثابت نشود که مرتکب بر اساس چنین اعتقادی، مرتکب جنایت شده است مرتکب به قصاص محکوم می‌ شود ولی اگر ثابت شود که به اشتباه با چنین اعتقادی، دست به جنایت زده و مجنی علیه نیز موضوع ماده (302) نباشد مرتکب علاوه بر پرداخت دیه به مجازات مقرر در کتاب پنجم «تعزیرات» محکوم می‌ شود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

به موجب این ماده مهدور الدم نبودن فرد مقتول نیاز مند اثبات است.349800 همچنین در فرض دیگری نیز قصاص مرتکب منتفی است و آن « اثبات اعتقاد مرتکب به مهدور الدم بودن مقتول» است. 349796 در واقع به موجب قانون ایران یک اعتقاد نادرست، نامعقول اما صادقانه و واقعی نسبت به مهدور الدم بودن مقتولف مرتکب را از قصاص بری می نماید.356040لذا فردی که به علت اشتباه در تصور از مهدور الدم بودن یا نبودن کسی مرتکب قتل وی می شود و فرد مقتول نیز در واقع مهدور الدم نبوده است، باید چنین قتلی را نیز شبه عمد دانست.539048 به عبارت دیگر چنین اعتقادی در مرتکب مبنی بر مهدور الدم بودن مجنی علیه و درست بودن رفتار خود مرتکب، باعث تزلزل عنصر« عمد» در جنایت می شود.727232 چرا که چنین شبهه ای ارکان مهم رفتار عمدی را مورد توجه قرار داده و رکن معنوی آن را خدشه دار میکند.728720 بنابراین باید قائل به شبه عمد تلقی کردن چنین رفتاری بود.807236 البته صادقانه بودن این اعتقاد باید ثابت شود 615940 در این خصوص ، باید یادآور شد که اکثر فقها قتل ولدالزنای مسلمان را مستوجب قصاص می دانند.708488

در خصوص مجازات مرتکب باید گفت علاوه بر دیه، باید او را به تعزیر نیز محکوم نمود.349808

انتقادات

گروهی معتقدند در یک جامعه نظام یافته که از قوای قانونی لازم برای محاکمه و اعمال مجازات بزهکاران برخوردار است، دادن مجوز به عموم مردم برای اجرای مجازات نسبت به دیگران چندان صحیح نیست.349764 در واقع عده ای این ماده و ماده پیشین را جرم زا خوانده اند.710220