ماده ۴۳۹ قانون آیین دادرسی مدنی

اگر جهت اعاده دادرسی مغایرت دو حکم باشد، دادگاه پس از قبول اعاده دادرسی حکم دوم را نقض و حکم اول به قوت خود باقی خواهد بود.

توضیح واژگان

اعاده دادرسی : «مقصود از اعاده دادرسی از سر گرفتن و دوباره رسیدگی کردن است ، به عبارت دیگر رسیدگی ماهوی مجدد به دعوایی منتهی به حکم قطعی گردیده ، در همان مرجع صادر کننده حکم را اعاده دادرسی گویند.» 630035

پیشینه

این ماده در قانون آیین دادرسی مدنی سال 1290 مشابهی نداشته(699942) اما مشابه مفاد ان ذیل ماده 606 قانون ایین دادرسی مدنی سال 1319 پیش بینی شده بود.630236/141273/

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

در صورتی که جهت اعاده دادرسی مغایرت دو حکم باشد، دادگاه پس از قبول اعاده دادرسی حکم دوم (موخر الصدور) را نقض و  در هر حال حکم اول به قوت خود باقی خواهد بود 387734/144286/ اما در فرجام خواهی به علت مغایرت دو حکم اگرچه رای دوم نقض شده باشد باز هم رای اول در صورت مخالفت با قانون نقض خواهد شد.119622/144288/722157/994471/

انتقادات

«ماده 439 مشخص نکرده است که اگر حکم دوم با قسمتی از حکم اول مغایر باشد و یا اگر حکم اول با قسمتی از حکم مغایر باشد ، دادگاه باید چه اقدامی نماید در پاسخ به این سوال باید گفت دو حکم در قسمت هایی که مغایرت ندارند از موضوع اعاده دادرسی خارج می باشند و در صورتی که قسمتی از حکم دوم با تمام یا قسمتی از حکم اول در تضاد باشد ، همان قسمتی از حکم دوم نقض و در صورتی که تمام حکم دوم با قسمتی از حکم اول در تضاد باشد تمام حکم دوم نقض خواهد شد .این پاسخ از توجه دقیق با ماده 439 به دست می آید ؛ زیرا طبق این ماده حکم اول در هر صورت باید بقا و اعتبار خود را حفظ کند  اعتبار امر محکوم بها نیز ایجاب می کند که حکمی مغایر با آنچه مورد قضاوت قرار گرفته صادر نشود.»994460