مداخله رسانه ای از منظر حقوق بین الملل عمومی

مداخله رسانه ای از منظر حقوق بین الملل عمومی نام مقاله‌ای از سید یاسر ضیائی و جواد طباخی ممقانی است که در شماره سی و پنجم (دی 1390) نشریه پژوهش حقوق عمومی منتشر شده است.

چکیده

پیشرفت کمی و کیفی رسانه‌های فراملی نگرانی‌های مربوط به کارکرد بین‌المللی آن را افزایش داد. این نگرانی از سوی کشورهای در حال توسعه و به تعبیری جهان سوم بیشتر بود، چه آنکه کشورهای صنعتی و پیشرفته کنترل سخت افزاری و نرم افزاری رسانه‌های فراملی را در دست داشتند. این کنترل از طرق مختلفی صورت می‌گیرد: سرمایه گذاری در تأسیس شبکه‌های ماهواره‌ای جدید، پرتاب ماهواره‌های مخابراتی که میزبان نظام‌های ماهواره‌ای هستند، میزبانی ایستگاه‌های رادیویی و تلویزیونی کشورهای جهان سوم در خاک خود و اجاره فرکانس‌های ماهواره‌ای برای شبکه‌های ماهواره‌ای متعلق به کشورهای جهان سوم از این جمله است. از این سلطه آشکار و غیر آشکار کشورهای غربی بر نظام ارتباطات جمعی به امپریالیسم رسانه ای یاد می‌شود. کشورهای غربی به کمک این امپریالیسم رسانه ای جریان تحولات بین‌المللی را دستخوش تأثیر می‌سازند. هر چند جریان سازی‌های رسانه‌ها برای تأثیرگذاری بر افکار عمومی جهانی در بسیاری موارد به عنوان کارویژه رسانه‌های فراملی تلقی می‌شود اما در برخی موارد این هدف با نقض حقوق بین الملل صورت می‌گیرد که می‌تواند مسئولیت بین المللی رسانه فراملی را به دنبال داشته باشد.

برخی مصادیق نقض حقوق بین‌الملل از سوی رسانه‌های فراملی که از طریق نقض اصل احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها تحقق می‌پذیرد عبارتند از تحریک به نقض صلح، تشدید اختلافات بین المللی، مداخله در امور داخلی کشور، بيانات افترا آمیز و جعل حقوق تاریخی کشور. این تخلفات را می‌توان ذیل عنوان کلی «مداخله رسانه‌ای» بیان نمود. بررسی مداخله رسانه‌ای از منظر حقوق بین الملل عمومی این امکان را برای کشورهای قربانی تخلف بین‌المللی مانند جمهوری اسلامی ایران فراهم می‌کند که با پیگیری نظری و عملی مسئولیت بین‌المللی این رسانه ها و کشورهای متبوع آن‌ها، از تبدیل شدن این تخلفات به اصولی در عرف بین‌المللی جلوگیری کرده و حقوق خود را در عرصه ملی و بین المللی مطالبه نماید.

کلیدواژه‌ها

• رسانه فراملی
• مداخله رسانه‌ای
• تبلیغات رسانه‌ای
• حقوق بین‌الملل عمومی
• مسئولیت بین‌المللی

مواد مرتبط

• ماده 2 کنوانسیون بین‌المللی حق تصحیح
• ماده 3 کنوانسیون بین‌المللی استفاده از ایستگاه‌های رادیویی برای صلح
• ماده 4 کنوانسیون بین‌المللی استفاده از ایستگاه‌های رادیویی برای صلح
• ماده 22 طرح مسئولتی بین‌المللی دولت‌ها

اصطلاحات تخصصی

• نسل کشی