جایگاه حاکمیت قانون در حقوق بین المللی

جایگاه حاکمیت قانون در حقوق بین المللی نام مقاله‌ای از محمود حاجی زاده، هیبت اله نژندی منش و محمد حسین زارعی است که در شماره پنجاه و چهارم (خرداد 1396) نشریه پژوهش حقوق عمومی منتشر شده است.

چکیده

حاکمیت قانون، به مفهوم تحدید قدرت خودسرانه دولت به منظور حفظ حقوق و آزادیهای بنیادین فردی، از ارکان اساسی دموکراسی است. از سوی دیگر در عرصه بین المللی ، حاکمیت قانون ابزاری در جهت حفظ صلح و امنیت بین المللی و ترویج و اعتلای حقوق بشر و پایبندی ارکان تصمیم گیر به مقررات پذیرفته شده است. با توجه به ساختار و واقعیت های حاکم بر جامعه بین المللی ، مفهوم حاکمیت قانون در عرصه بین المللی به صورت متفاوتی از حقوق داخلی اعمال خواهد شد. بر این اساس عناصر حاکمیت قانون از قبیل قطعیت حقوقی ، عمومیت قوانین ، شفافیت، تساوی در مقابل قانون و ... شایسته است مطابق واقعیات و ساختار متفاوت نظام بین المللی تبیین شوند. علاوه بر این شرایط حاکم بر جامعه بین المللی از قبیل ساختار افقی این نظام ، فقدان صلاحیت اجباری و بررسی قضایی مقررات توسط محاکم بین المللی اجازه پیدایش یک نظام مبتنی بر قانون اساسی را نمی دهند. در این مقاله نویسندگان ضمن تبیین جایگاه حاکمیت قانون در عرصه بین المللی ،مهمترین موانع موجود در جهت حفظ و اعتلای حاکمیت قانون در نظام بین الملل را مورد مطالعه و کنکاش قرار داده اند.

کلیدواژه‌ها

• حاکمیت قانون
• حقوق بین المللی
• حقوق بشر
• قانون اساسی گرایی
• قواعد آمره

مواد مرتبط

• ماده 14 اعلامیه‌ راجع‌ به‌ حقوق‌ و‌ تکالیف‌ دولت‌ها‌
• ماده 2 منشور‌ ملل‌ متحد‌
• ماده 96 منشور‌ ملل‌ متحد‌
• ماده 102 منشور‌ ملل‌ متحد‌
• ماده 6 کنوانسیون وین در مورد حقوق‌ معاهدات‌
• ماده 53 کنوانسیون وین در مورد حقوق‌ معاهدات‌
• ماده 2 اساسنامه‌ دیوان‌ بین‌المللی‌ دادگستری
• ماده 20 اساسنامه‌ دیوان‌ بین‌المللی‌ دادگستری
• ماده 34 اساسنامه‌ دیوان‌ بین‌المللی‌ دادگستری
• ماده 35 اساسنامه‌ دیوان‌ بین‌المللی‌ دادگستری
• ماده 36 اساسنامه‌ دیوان‌ بین‌المللی‌ دادگستری
• ماده 65 اساسنامه‌ دیوان‌ بین‌المللی‌ دادگستری
• ماده 25 دیوان ‌بین‌المللی ‌کیفری