نظریه شماره 1152/96/7 مورخ 1396/05/23 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۱۱۵۲/۹۶/۷
شماره پرونده	۶۱۰-۱/۱۸۶-۹۶
تاریخ نظریه	۱۳۹۶/۰۵/۲۳

استعلام: براساس بند ب ماده ی ۷۱۴ قانون مجازات اسلامی کتاب دیات مصوب ۹۲ رویه ی و نظر غالب قضات محترم بر این است که در تغییر رنگ پوست سایر نواحی بدن به جز صورت مطلقا نصف مقادیر مذکور در بند الف تعلق می گیرد اما به نظر می رسد این رویه و نظر صحیح نباشد و باید بین اعضایی که دارای دیه ی مقدر می باشند مثل دست و پا و انگشتان و بندهای انگشتان و .. اعضایی مثل تنه که فاقد دیه ی مقدر است قایل به تفکیک شد و برابر حکم ماده ی ۷۱۰ همان قانون که در رابطه با جراحات وضع شده رفتار کرد چرا که عمل به نحو اطلاق به حکم آن بند در برخی موارد تالی فاسد و نقض غرض مقنن را به همراه خواهد داشت که با طرح یک مثال قابل درک است مثال: دیه ی جراحت حارصه ی یک بند انگشت برابر حکم ماده ی ۷۱۰ مذکور در فوق یک سی ام از یکصدم دیه ی کامل مقوم بر ۷۰۰۰۰ تومان و نیز دیه ی دامیه ی همان عضو مقوم بر ۱۴۰۰۰۰ تومان و دیه ی متلاحمه ی آن مقوم بر ۲۱۰۰۰۰ تومان و اما دیه ی مثلا کبودی همان عضو نصف سه هزارم دیه ی کامل مقوم بر ۳۱۵۰۰۰ و دیه ی سیاه شدگی آن مقوم بر ۶۳۰۰۰۰ و دیه ی سرخ شدن آن مقوم بر ۱۵۷۵۰۰ تومان خواهد بود که ملاحظه می شود با این نظر دیه ی حارصه و حتی دامیه ی یک بند انگشت کمتر از دیه ی تغییرات رنگ پوست آن عضو و نیز دیه ی متلاحمه ی آن کمتر از دیه ی کبودی و سیاه شدگی اش محاسبه می گردد و این در حالی است که عرفا و عقلا حارصه و دایمه و متلاحمه ی که در زمره ی جراحات می باشند صدمه ای شدیدتر از تغییر رنگ پوست به حساب می آیند و باید دیه ای بیشتر از تغییرات رنگ پوست داشته باشند.

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

برابر ماده ۷۱۴ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲، دیه تغییر رنگ اعضای بدن به جز پوست صورت، نصف دیه همان صدمات در صورت است و بنا بر تصریح تبصره ۱ همان ماده در حکم مذکور، فرقی بین اینکه عضو، دارای دیه مقدر باشد یا نباشد، نیست. بنابراین، محاسبه دیه تغییر رنگ پوست بر اساس دیه مقدر (در اعضایی که دارای دیه معین هستند)، اجتهاد در مقابل نص است و قیاس آن با دیه جراحات مذکور در ماده ۷۱۰ همان قانون، فاقد وجاهت قانونی است.