ماده ۷۴۶ قانون مجازات اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ماده ۷۴۶ قانون مجازات اسلامی:''' هر کس به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی به وسیله سامانه رایانه ای یا مخابراتی اکاذیبی را منتشر نماید یا در دسترس دیگران قرار دهد یا با همان مقاصد اعمالی را بر خلاف حقیقت، رأسا یا به عنوان نقل قول، به شخص حقیقی یا حقوقی به طور صریح یا تلویحی نسبت دهد، اعم از اینکه از طریق یاد شده به نحوی از انحاء ضرر مادی یا معنوی به دیگری وارد شود یا نشود، افزون بر اعاده حیثیت (درصورت امکان)، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از ۰۰۰ /۰۰۰ / | '''ماده ۷۴۶ قانون مجازات اسلامی (اصلاحی ۱۴۰۳/۰۳/۳۰):''' هر کس به قصد [[اضرار به غیر]] یا [[تشویش اذهان عمومی]] یا مقامات رسمی به وسیله سامانه رایانه ای یا مخابراتی اکاذیبی را منتشر نماید یا در دسترس دیگران قرار دهد یا با همان مقاصد اعمالی را بر خلاف حقیقت، رأسا یا به عنوان نقل قول، به [[شخص حقیقی]] یا [[شخص حقوقی|حقوقی]] به طور صریح یا تلویحی نسبت دهد، اعم از اینکه از طریق یاد شده به نحوی از انحاء [[ضرر مادی]] یا [[ضرر معنوی|معنوی]] به دیگری وارد شود یا نشود، افزون بر [[اعاده حیثیت]] (درصورت امکان)، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از ۶۶/۰۰۰/۰۰۰ تا ۵۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد. | ||
* [[ماده ۷۴۵ قانون مجازات اسلامی|مشاهده ماده قبلی]] | * [[ماده ۷۴۵ قانون مجازات اسلامی|مشاهده ماده قبلی]] | ||
* [[ماده ۷۴۷ قانون مجازات اسلامی|مشاهده ماده بعدی]] | * [[ماده ۷۴۷ قانون مجازات اسلامی|مشاهده ماده بعدی]] | ||
==پیشینه== | |||
نرخ جریمه مذکور در '''ماده ۷۴۶ قانون مجازات اسلامی''' بر اساس تصویبنامه مصوب جلسه ۱۴۰۳/۰۳/۳۰ هیات وزیران درخصوص «اصلاح میزان مبالغ مربوط به جرایم و تخلفات مندرج در قوانین مختلف» اصلاح گردید. سابقا جزای نقدی مندرج در این ماده از ۰۰۰ /۰۰۰ /۲۰ تا ۰۰۰ /۰۰۰ /۱۵۰ ریال بود.<ref>معاونت حقوقی ریاست جمهوری، [https://dotic.ir/news/16609 تصویبنامه درخصوص اصلاح میزان مبالغ مربوط به جرایم و تخلفات مندرج در قوانین مختلف]، ۱۴۰۳/۰۴/۰۶</ref> | |||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
نشر اکاذیب عبارت است از انتشار و اشاعه همراه با سوء نیت اخبار دروغین حوادث با هدف اضرار به غیر.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1400|ناشر=گالوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6277016|صفحه=|نام۱=سیدعلیرضا|نام خانوادگی۱=میرکمالی|نام۲=سحر|نام خانوادگی۲=صالح احمدی|چاپ=4}}</ref> | [[نشر اکاذیب رایانه ای|نشر اکاذیب]] عبارت است از انتشار و اشاعه همراه با سوء نیت اخبار دروغین حوادث با هدف اضرار به غیر.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1400|ناشر=گالوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6277016|صفحه=|نام۱=سیدعلیرضا|نام خانوادگی۱=میرکمالی|نام۲=سحر|نام خانوادگی۲=صالح احمدی|چاپ=4}}</ref> | ||
== نکات توضیحی | == نکات توضیحی == | ||
با وجود آن که جرم نشر اکاذیب سابقاً توسط مقنن جرم انگاری و پیش‌بینی شده بود، اما از آنجایی که نشر اکاذیب به وسیله سامانه‌های رایانه ای یا مخابراتی مورد توجه نبود، مقنن در مقام امکان تعقیب و مجازات افرادی که از این طریق مبادرت به نشر اکاذیب می‌کنند، اقدام به وضع ماده فوق نموده‌است. اگرچه جرم نشر اکاذیب را باید از جرایم قابل گذشت دانست، اما در خصوص جرم نشر اکاذیب از طریق سامانه‌های رایانه ای و مخابراتی عده ای معتقدند باید جرم مذکور را دارای جنبه عمومی دانسته و گذشت شاکی ممکن است فقط از جهات تخفیف محسوب شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1400|ناشر=گالوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6277008|صفحه=|نام۱=سیدعلیرضا|نام خانوادگی۱=میرکمالی|نام۲=سحر|نام خانوادگی۲=صالح احمدی|چاپ=4}}</ref> | با وجود آن که جرم [[نشر اکاذیب]] سابقاً توسط [[مقنن]] جرم انگاری و پیش‌بینی شده بود، اما از آنجایی که نشر اکاذیب به وسیله سامانه‌های رایانه ای یا مخابراتی مورد توجه نبود، مقنن در مقام امکان تعقیب و مجازات افرادی که از این طریق مبادرت به نشر اکاذیب می‌کنند، اقدام به وضع ماده فوق نموده‌است. اگرچه جرم نشر اکاذیب را باید از [[جرایم قابل گذشت]] دانست، اما در خصوص جرم نشر اکاذیب از طریق سامانه‌های رایانه ای و مخابراتی عده ای معتقدند باید جرم مذکور را دارای جنبه عمومی دانسته و گذشت [[شاکی]] ممکن است فقط از [[جهات تخفیف]] محسوب شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1400|ناشر=گالوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6277008|صفحه=|نام۱=سیدعلیرضا|نام خانوادگی۱=میرکمالی|نام۲=سحر|نام خانوادگی۲=صالح احمدی|چاپ=4}}</ref> گفتنی است این [[جرم]] از [[جرم مقید|جرایم مقید به نتیجه]] می باشد،یعنی عمل مرتکب باید منجر به ضرر [[بزه دیده]] یا عرفا موجب [[هتک حیثیت رایانه ای|هتک حیثیت]] او شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی جرایم رایانه ای در ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4118972|صفحه=|نام۱=غلامرضا|نام خانوادگی۱=محمدنسل|چاپ=1}}</ref>ضمنا این جرم از [[جرم عمدی|جرایم عمدی]] است و بنابراین وجود عمد در فعل (انتشار یا در دسترس قرار دادن) و آگاهی به عدم رضایت صاحب اقلام مندرج در قانون برای مرتکب ضروری است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی جرایم رایانه ای در ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4118980|صفحه=|نام۱=غلامرضا|نام خانوادگی۱=محمدنسل|چاپ=1}}</ref> | ||
= رویه قضایی = | = رویه قضایی = | ||
نسخهٔ کنونی تا ۴ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۱۵
ماده ۷۴۶ قانون مجازات اسلامی (اصلاحی ۱۴۰۳/۰۳/۳۰): هر کس به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی به وسیله سامانه رایانه ای یا مخابراتی اکاذیبی را منتشر نماید یا در دسترس دیگران قرار دهد یا با همان مقاصد اعمالی را بر خلاف حقیقت، رأسا یا به عنوان نقل قول، به شخص حقیقی یا حقوقی به طور صریح یا تلویحی نسبت دهد، اعم از اینکه از طریق یاد شده به نحوی از انحاء ضرر مادی یا معنوی به دیگری وارد شود یا نشود، افزون بر اعاده حیثیت (درصورت امکان)، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از ۶۶/۰۰۰/۰۰۰ تا ۵۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
پیشینه
نرخ جریمه مذکور در ماده ۷۴۶ قانون مجازات اسلامی بر اساس تصویبنامه مصوب جلسه ۱۴۰۳/۰۳/۳۰ هیات وزیران درخصوص «اصلاح میزان مبالغ مربوط به جرایم و تخلفات مندرج در قوانین مختلف» اصلاح گردید. سابقا جزای نقدی مندرج در این ماده از ۰۰۰ /۰۰۰ /۲۰ تا ۰۰۰ /۰۰۰ /۱۵۰ ریال بود.[۱]
توضیح واژگان
نشر اکاذیب عبارت است از انتشار و اشاعه همراه با سوء نیت اخبار دروغین حوادث با هدف اضرار به غیر.[۲]
نکات توضیحی
با وجود آن که جرم نشر اکاذیب سابقاً توسط مقنن جرم انگاری و پیش‌بینی شده بود، اما از آنجایی که نشر اکاذیب به وسیله سامانه‌های رایانه ای یا مخابراتی مورد توجه نبود، مقنن در مقام امکان تعقیب و مجازات افرادی که از این طریق مبادرت به نشر اکاذیب می‌کنند، اقدام به وضع ماده فوق نموده‌است. اگرچه جرم نشر اکاذیب را باید از جرایم قابل گذشت دانست، اما در خصوص جرم نشر اکاذیب از طریق سامانه‌های رایانه ای و مخابراتی عده ای معتقدند باید جرم مذکور را دارای جنبه عمومی دانسته و گذشت شاکی ممکن است فقط از جهات تخفیف محسوب شود.[۳] گفتنی است این جرم از جرایم مقید به نتیجه می باشد،یعنی عمل مرتکب باید منجر به ضرر بزه دیده یا عرفا موجب هتک حیثیت او شود.[۴]ضمنا این جرم از جرایم عمدی است و بنابراین وجود عمد در فعل (انتشار یا در دسترس قرار دادن) و آگاهی به عدم رضایت صاحب اقلام مندرج در قانون برای مرتکب ضروری است.[۵]
رویه قضایی
به موجب رأی دیوان عالی کشور به شماره ۲۶۳۲ مورخ ۱۳۱۸/۱۰/۱۰ نسبت دادن حتی یک فقره امر کذب هم از مصادیق نشر اکاذیب است.
- نظریه شماره 7/99/145 مورخ 1399/03/19 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره غیر قابل گذشت بودن جرم نشر اکاذیب رایانه ای یا مخابراتی
- نظریه شماره 7/99/1219 مورخ 1399/09/05 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم تحقق افترا نسبت به اشخاص حقوقی
- نظریه شماره 7/99/52 مورخ 1399/02/14 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره لزوم احراز انگیزه و سوء نیست
- نظریه شماره 7/1401/1075 مورخ 1402/03/22 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره ضمانت اجرای عدم اجرای حکم به اعاده حیثیت
مقالات مرتبط
منابع
- ↑ معاونت حقوقی ریاست جمهوری، تصویبنامه درخصوص اصلاح میزان مبالغ مربوط به جرایم و تخلفات مندرج در قوانین مختلف، ۱۴۰۳/۰۴/۰۶
- ↑ سیدعلیرضا میرکمالی و سحر صالح احمدی. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد دوم). چاپ 4. گالوس، 1400. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6277016
- ↑ سیدعلیرضا میرکمالی و سحر صالح احمدی. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد دوم). چاپ 4. گالوس، 1400. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6277008
- ↑ غلامرضا محمدنسل. حقوق جزای اختصاصی جرایم رایانه ای در ایران. چاپ 1. میزان، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4118972
- ↑ غلامرضا محمدنسل. حقوق جزای اختصاصی جرایم رایانه ای در ایران. چاپ 1. میزان، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4118980