ماده ۵۰ قانون مدنی

اگر مالی که موضوع حق انتفاع است، بدون تعدی یا تفریط منتفع، تلف شود، مشارالیه مسئول آن نخواهد بود.

توضیح واژگان

حقی که به موجب آن، دارنده حق بدون تملک منفعت مال، می تواند از عین مال غیر بهره مند گردد؛ حق انتفاع گویند.(20903)

پیشینه

ماده 1317 قانون مدنی اتیوپی، درصورت تلف مورد انتفاع، تقصیر مدعی را، مفروض می داند؛ مگر اینکه وی، خلاف این فرض را اثبات نماید.(46492)

کلیات توضیحی تفسیری دکترین

اگر منتفع، به شروطی که مالک، جهت نگهداری مال معین نموده؛ عمل ننماید؛ ضامن است.(22789)

تعدی، همیشه با فعل صورت می پذیرد.(30328) (100046)

معمولاً ضمان انسان نسبت به اموال دیگران، یا ناشی از تعدی است؛ و یا تفریط، به ندرت تعدی و تفریط، با هم توام می گردند.(879603)

معیار تشخیص تعدی و تفریط، عرف می باشد.(21589)

تجاوز به مال غیر، خارج از حدود متعارف، موجب تعدی و تفریط می گردد.(220781)

منتفع، امین مالک بوده؛ و جز درموارد تعدی و تفریط، مسئولیتی ندارد.(3251)

شرط مسئولیت منتفع، درصورت نقص و تلف مورد انتفاع، صحیح بوده؛ و نمی توان آن را، خلاف مقتضای عقد دانست.(46489)

به دلالت مفهوم مخالف این ماده، منتفع درصورت تعدی و تفریط، ضامن خواهدبود.(22792)

عقودی که موضوع آنها، حبس مال است؛ امانی می باشند.(427094)

سوابق فقهی

فقها در تشخیص تقصیر، معیار عرف را، که دلالت بر تعدی و تفریط دارد؛ پذیرفته اند.(1029032) (103472)

منتفع، در حکم امین است؛ زیرا تصرف او، مسبوق به اذن مالک می باشد. و با استناد به اصل عدم ضمان امین، درصورت عدم تعدی و تفریط، مسئولیتی متوجه او نخواهدبود.(70848)