درآمدی بر برخی محدودیت‌های عملی جرم‌انگاری

درآمدی بر برخی محدودیت‌های عملی جرم‌انگاری نام مقاله ای از محمد جعفر حبیب زاده و امیر حمزه زینالی است که در دوره صفر شماره هشت فصلنامه علمی حقوق تطبیقی دانشگاه مفید منتشر شده است.

چکیده

اگرچه وجود قانون کیفری برای تمیز هنجارها و ناهنجاری­ها و تعیین الگوی رفتار قانونی شهروندان برای هر جامعه‌ای ضروری است، برای ایجاد یک جامعه سالم و قانونمند و تأمین و تضمین حقوق و آزادی­های اساسی شهروندان تنها از سازکار جرم‌انگاری نمی­‌توان بهره برد و پیامدهای مترتب بر جرم‌انگاری و هزینه‌های جبران ناپذیر آن را نادیده گرفت. امکانات دستگاه عدالت کیفری، پرهیز از ایجاد قلمروهای تبعیض‌آمیز و امکان سوء استفاده در اجرای قانون، احتمال تضعیف قدرت اخلاقی حقوق کیفری، احتمال کاهش کارآیی کیفرها، جرم‌زایی بالقوه حقوق کیفری در پرتو فرایند برچسب‌زنی و ایجاد شرایط مجرمانه به واسطه‌ جرم‌انگاری برخی رفتارها و تطابق قانون کیفری با انتظارات عمومی و خواست اکثریت مردم، از جمله محدودیت‌های عملی فراروی توسعة‌ قلمرو حقوق کیفری‌اند که در جرم دانستن یک رفتار باید آنها را مد نظر قرار داد. بی­توجهی به این محدودیت‌ها و تکیة صرف به توجیهات نظری و فلسفی در توسل به سازوکار جرم‌انگاری، می‌تواند حقوق کیفری را با چالش‌های جدی روبه­رو ساخته و مشروعیت، جایگاه و نقش آن را به پرسش بکشاند. دراین مقاله تلاش شده به محدودیت‌ها، آثار و پیامدهای بی­توجهی به آنها پرداخته ‌شود.

کلیدواژه‌ها

• جرم
• جرم انگاری
• حقوق کیفری
• جرم زدایی