ماده ۲۷۶ قانون مدنی

مدیون نمی‌تواند مالی را که از طرف حاکم ممنوع از تصرف در آن شده است در مقام وفای به عهد تأدیه نماید.

توضیح واژگان

به شخصی که در تعهدات مالی، ضرر تعهد متوجه او بوده؛ و باید دین را پرداخت نماید؛ بدهکار گویند.

به رئیس دادگاه عمومی که صلاحیت اصلی در رسیدگی به دعاوی را دارد؛ حاکم گویند.

مدیون یعنی بدهکار.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

منفعتی که ممنوع و غیرقانونی باشد؛ موجب بطلان معامله می گردد.

منع قانونگذار هم، همان آثار منع حاکم را دارا است. لذا متعهد نمی تواند بدون اذن صاحب وثیقه، مال او را، جهت ادای تعهد خود به غیر صرف نماید.

اجرای تعهد، با مالی که از سوی دادگاه یا اجرای ثبت، بازداشت گردیده؛ منجر به سقوط تعهد نمی گردد.

مقامات اجرای ثبت، حاکم محسوب نمی گردند؛ لیکن در رابطه با مفاد این ماده، تصمیم آنان، از اعتبار اقدامات حاکم برخوردار است.

رویه های قضایی

به موجب دادنامه شماره 374 مورخه 6/8/1372 شعبه 21 دیوان عالی کشور، با توجه به اینکه تلمبه موضوع دعوا، به دلیل فقدان پروانه، توسط اداره آبیاری پلمپ گردیده؛ لذا دعوی خواهان، مبنی بر الزام فروشنده به تحویل تلمبه مزبور، منتهی به صدور حکم به رد دعوا شده است.

مصادیق و نمونه ها

• اگر زید، با درخواست طلبکاران، و به موجب حکم قاضی، ممنوع از تصرف در اموال خود گردد؛ و نزد او، 100 کیلوگرم گندم موجود باشد؛ و از طرفی عمرو، به همین میزان، از وی گندم خریداری نموده باشد؛ دراینصورت زید نمی تواند گندم ها را، به خریدار تحویل دهد؛ زیرا عمرو نیز، به نسبت سهم خود از دیون بایع، در کنار سایر طلبکاران، از اموال زید سهم می برد.