ماده ۵۴۵ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)

هرگاه منفعتی قائم به عضوی باشد در جنایت بر آن عضو که منجر به زوال یا اختلال منفعت گردد تنها دیه بیشتر ثابت می‌ شود ولی اگر منفعت قائم به آن عضو نبوده و میان از بین ‌رفتن عضو و زوال منفعت ملازمه نباشد، اگرچه وجود آن عضو در تقویت و تسهیل منفعت مؤثر باشد، مانند لاله گوش و بینی که در تقویت شنوایی و بویایی مؤثرند و به سبب قطع لاله گوش یا بینی، شنوایی یا بویایی نیز زایل یا ناقص گردد، هر کدام دیه جداگانه دارد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

ماده فوق را باید منطبق بر اصل عدم تداخل دیات دانست.842912 در خصوص این ماده قاعده کلی بیانگر این نکته است که وارد کردن آسیب به گوش اگر به حس شنوایی فرد نیز آسیبی وارد کند، دیه جداگانه باید پرداخت شود.712396 لذا اگر جنایتی سرایت به قوه شنوایی پیدا کند و منجر به کر شدن شود، نباید قائل به تداخل دیه عین و منفعت بود. بلکه لازم است هم دیه گوش پرداخت شود و هم دیه منفعت.712400

سوابق فقهی

گروهی از فقها بیان نموده اند که دیه فوت منفعت در دیه اعضا تداخل نموده و در فرضی که یگانه منفعت عضو در نتیجه جنایت از میان برود، جانی مکلف به پرداخت دیه آن است. اما اگر عضو همراه با منفعت خویش از بین برود،باید قائل به تداخل دیه عضو و منفعت باشیم.4993180

رویه قضایی

به موجب نظریه مشورتی 7/1257_71/6/3 دیه اعضایی که با یک ضربه آسیب دیده اند تداخل پیدا نمی کند. لیکن اگر یک ضربه به یک عضو، موجب صدمات متعدد در آن شود، تداخل دیات رخ می دهد.807836